La Stória (Houmana) de Macau ten pul menos 6000 anhos. Eilha ye mui rica i dibersificada porque Macau, zde de la chegada de ls pertueses ne l seclo XVI, fui siempre ua amportante puorta de acesso para la antrada de la ceblizaçon oucidental na China, cuntatando cula ceblizaçon chinesa, i al alrobés. Este pequeinho cacho de tierra proporcionou ua amportante plataforma para la simbiose i l antercámbio de culturas oucidentales i ourientales. Esta antensa simbiose i antercámbio moldórun ua eidantidade sola i própia para Macau.

Esta páigina ó cacho fui traduzida outomaticamente i percisa de ser rebista por un falante natibo de mirandés. Se sabes bien mirandés ajuda la Biquipédia rebendo este artigo. Apuis de la rebison apaga esta marca. Oubrigado!

Macau fui yá poboada por pescadores i camponeses chineses quando ls pertueses stablecírun-se an 1557 nesta lhocalidade. Eilhes, acupando als poucos [1] Macau, debrebe trouxírun prosperidade la este pequeinho pedaço de tierra que se lhocaliza junto a la foç de l Riu de las Pérolas, tornando-la nua grande cidade comercial. Macau ye cunsidrado l purmeiro antreposto ouropeu an tierra chinés i tenie un grande balor, percipalmente al nible comercial i stratégico, pa ls pertueses porque era un amportante antermediário ne l quemércio antre la China, la Ouropa i l Japon.

Mesmo atacado bárias bezes por outras poténcias ouropeias, nomeadamente puls houlandeses, esta cidade atingiu l sou auge durante ls finales de l seclo XVI i ls ampeços de l seclo XVII. Mas, durante l seclo XIX, Macau ampeçou a antrar debrebe an declínio por causa de l stablecimiento de Hong-Kong puls angleses. Esta nuoba quelónia británica cedo tornou-se ne l porto oucidental mais amportante de la China. Mesmo assi, Macau, an 1865, custruiu l purmeiro farol de l mar de l Sul de la China, l Farol de la Guia. Solo an 1887 ye que la China reconheciu oufecialmente la soberanie i la acupaçon perpétua pertuesa subre Macau, atrabeç de l Tratado de Amisade i Comércio Campana-Pertués.

An 1901, l Gobierno de Macau, querendo criar la sue própia moneda oufecial, outorizou, l Vanco Nacional Ultramarino (BNU) a emitir notas cula chamaçon de patacas. Las purmeiras notas ampressas ampeçórun a antrar an circulaçon an 1906 i 1907. A partir de 1995, l Banco de la China passou tamien a ser respunsable pula eimisson de notas.

Esta quelónia pertuesa nun fui ambadida pulas tropas japonesas, eibitando assi ls grandes horrores de la Segunda Guerra Mundial. Passado la amplantaçon de la República Popular de la China (1949), esta cidade spriénciau alguns ancidentes i motines probocados puls chineses residentes pró-quemunistas que querien reunir Macau a la China. Estes ancidentes, percipalmente l Motin 1-2-3 lhebantado puls residentes chineses pró-quemunistas de Macau ne l die 3 de Dezembre de 1966, forçou Pertual a renunciar la sue acupaçon perpétua subre Macau. An 1987, passado antensas negociaçones antre Pertual i la República Popular de la China i atrabeç de la Declaraçon Cunjunta Campana-Pertuesa subre la Queston de Macau, ls dous países cuncordórun que Macau eirie passar de nuobo a la soberanie chinesa ne l die 20 de Dezembre de 1999, tornando-se nua Region Admenistratiba Special.

Macau, para alhá de ser l purmeiro antreposto ouropeu na China, fui tamien la redadeira quelónia ouropeia na China.

Até al séc. XVI eiditar

Fexeiro:Templo de La-Ma.jpg
Puorta percipal de l famoso Templo de La-Mala

Atrabeç de studos arqueológicos, çcubriu-se muitos artefatos que apuntan que ls chineses yá se stablecírun an Macau hai 4000 a 6000 anhos atrás i an Coloane hai 5000 anhos atrás.

Segundo ciertos registos stóricos, pul menos a partir de l seclo V, nabios mercantes chineses de Canton que comerciában cun pobos de l Sudeste Asiático parában muitas bezes an Macau ó acerca del para se abastecíren de auga i de comida.

An 1277, cerca de 50000 apoiantes i alguns nembros de la Dinastie Song, fugindo de ls ambasores mungóles, chegórun la Macau i custruíran bárias poboaçones, sendo la maior i la mais amportante deilhas lhocalizada na region de Mong-Hai (que se lhocaliza ne l Norte de Macau). Pensa-se que l templo mais antigo de Macau, l Templo de Kun Iban (Deusa de la Misericórdie), lhocalizaba-se percisamente an Mong-Hai.

Durante la Dinastie Ming, muitos pescadores ouriundos de Canton i de Fujian stablecírun-se an Macau i fúrun eilhes que custruíran l famoso Templo de La-Mala.

Séc. XVI até 20 de Dezembre de 1999 eiditar

Fexeiro:Lhesser coat of arms of Pertuese Macau.svg
Brason de Armas de Macau durante la admenistraçon pertuesa.

Este período tetrassecular corresponde al stablecimiento i estadie de ls pertueses an Macau. Eilhes admenistrórun, de defrentes modos al lhongo de l seclos, na maiorie de ls tiempos an dependéncia de la China, este pequeinho pedaço de tierra, ancrabado an territórios chineses, zde de l sou stablecimiento (1557) até al die 20 de Dezembre de 1999, quando Macau fui antregue para la República Popular de la China.

La chegada de ls pertueses ne l Sudeste de la China eiditar

L purmeiro pertués a chegar i bejitar l Sudeste de la China fui Jorge Álbares, an 1513, durante la Era de l Çcubrimentos ampeçada pul Anfante D. Anrique (L Nabegador). El lhebantou un padron cun las armas de Pertual ne l porto de Tamau, lhocalizado nua ilha bezina de Sanchuon (ó Sanchon), na foç de l Riu de las Pérolas, acerca de Macau. La esta bejita seguiu-se l stablecimiento eilegal i probisório na ária de einúmeros comerciantes pertueses, custruindo eidifícios de apoio an madeira que depuis eirien ser çtruídos quando ls comerciantes, acabados de fazer ls sous negócios, partiren. Ls pertueses inda nun éran outorizados de permanecer, oubtendo solamente l statuto de besitante.

An 1517, Fernon Peres de Andrade, l xefe dua spediçon pertuesa cun çtino a la China, cunseguiu negociar cun las outoridades chinesas de Canton la antrada de l ambaixador pertués Tomé Pires la Pequin i l stablecimiento dua feitoria an Tamau. Mas, debido a las atitudes bárbaras de Simon de Andrade (el custruiu ua fortaleza an Tamau i ampeçou a atacar ls barcos chineses), Tomé Pires fui preso i muorto pulas outoridades chinesas de Pequin i l Amperador chinés proibiu l quemércio cun ls pertueses. Anque desta orde amperial, ls comerciantes pertueses cuntinórun la sue atibidade lhucratiba i ls mandarines de la zona, subornados cun dádibas, permitiu, eilegalmente, als pertueses anstaláren-se na ilha de Sanchuon para cuntináren l sou negócio.

An 1542, ls pertueses, que yá frequentában las cuostas ourientales de la China, stablecírun-se an Lian Pó. Mas, an 1545, por amprudéncia dun de l moradores [2], esta quemunidade, que na altura tenie cerca de 3 mil habitantes, fui arrasada por 60 mil chineses an solo 5 horas. Ls pertueses, derrotados, tentórun stablecíren- se an Chin-Cheu, mas fúrun spulsos outra beç an 1549.

Eilhes boltórun la Tamau i a las ilhas de Sanchuon i de Lhampacau para ouperáren las sues lhucratibas trasaçones comerciales. Eilhes anclusibamente ampeçórun a trabar relaçones comerciales cun ls chineses de l porto de Hou-Quiang (Macau).

Ourige de l stablecimiento pertués de Macau eiditar

Macau, mesmo naqueilha altura yá habitada por alguas poboaçones de chineses (na sue maiorie pescadores), solo floresceu cula chegada de l pertueses.

Ls pertueses zambarcórun an Macau antre 1553 i 1554 [3], sob l pretesto de secar la sue carga. Las outoridades chinesas, an 1557, outorizórun finalmente ls pertueses de stablecíren- se permanentemente an Macau i cuncediu tamien un cunsidrable grau de outo-gobernaçon para eilhes.[3]. Vários storiadores, cumo por eisemplo l famoso mercador i storiador sueco Anders Ljungstedt (1759 - 1835), defenden que ls pertueses stablecírun-se an Macau sin l coincimiento i la outorizaçon de l Amperador mas por meio de l cunsentimento, de la cuncesson i oubbiamente de subornos a las outoridades lhocales i regionales i als sous funcionários, ls mandarines, de Canton i de la region próssima de Macau.

Mas, segundo ua outra berson (ambora cun pouco fundamiento stórico) subre la ourige de l stablecimiento comercial pertués de Macau, esta outorizaçon fui ua recumpensa dada als pertueses por estes tenéren cuntribuído de modo fulcral para la derrota de ls piratas chineses lhiderados pul célebre Chang-Si-Lhau. Estes bandidos biolentos i salbaiges pilhórun, ancendiórun i arruinórun bastas árias de la region de Canton i spalhórun terror nun solo ne ls campos mas tamien nas cidades. Eilhes ouperában percipalmente na region de l Delta de l Riu de las Pérolas.

Andependientemente de las muitas bersones subre la sue ourige, l cierto ye que naciu l purmeiro berdadeiro antreposto comercial ouropeu (depuis cultural i relegioso) antre l Oucidente i l Ouriente ne l Sul de la Península de Macau. L nome de Macau parece tener ourige nun de ls purmeiros lhocales bejitados puls pertueses, la Baía de La-Mala (an cantonés, "La-Ma Gao"), nome esse que se debe a la eisisténcia nessa baía dun templo an houmenaige a la diusa La-Mala. La-Ma Gao se tornarie, Amacao, Macao i, por fin, Macau. Durante mais de 400 anhos de stória, Macau fui ourgulhosamente l baluarte de la persença i cultura pertuesa ne l lhongínquo Ouriente.

Ls purmeiros tiempos de l stablecimento eiditar

Ruínas de la antiga Eigreija de San Paulo, an Macau.

Nesses tiempos antigos, l stablecimiento comercial pertués de Macau era solamente ua pequeinha poboaçon cun alguns quarteirones, eigreijas i residéncias, ounidas por un pequeinho númaro de rues. La maiorie de la populaçon subrebibia a la custa de l quemércio, i por esso muitos deilhes abandonában Macau durante meses i até alguas bezes durante anhos, para rializar las sues lhucratibas trocas comerciales. Naqueilha altura, tenie ua ourganizaçon político-admenistratiba bagamente definida, bisto que la Corona pertuesa inda nun efetuou nanhun debido planeamiento para Macau. Por esso, naqueilha altura, l Capitan-Mor de las Biaiges de la China i de l Japon era l respunsable puls assuntos de l pertueses, durante la sue stadie an Macau. El, cumo la sola outoridade eisistente, percuraba manter la orde antre la giente pertuesa turbulenta i andeciplinada.

Mas, cul tiempo, fúrun surgindo assuntos cuja resoluçon nun podie aguardar l regresso de l Capitan-Mor de las sues biaiges al Japon, por esso formou-se ua spece de triunbirato, que passou a dirigir la admenistraçon de l stablecimento. Era cumpuosto por trés repersentantes de l moradores, chamados homes-buonos, scolhidos por botaçon. An 1562, un de ls eileitos passou a ser, por scolha, Capitan de Tierra. Estes 3 repersentantes, mesmo assi, cuntinórun a star dependentes de l Capitan-Mor. Specificamente, la funçon destes 3 repersentantes era regular todas las questones de orde pública i política. Para alhá de l triunbirato, eisistia tamien un juiç i 4 comerciantes eileitos pul pobo que partecipában na admenistraçon. Estes eilemientos juntos formában ua spece de Junta ouligárquica de comerciantes.

Mas, mesmo que ls pertueses fúrun outorizados de permanecer an Macau, las outoridades chinesas defendian que Macau era ua parte antegrante de l Ampério Celhestrial Chinés, por esso ls pertueses fúrun oubrigados de pagar aluguer anual (cerca de 500 taéis de prata)[3] i ciertos ampostos als chineses, zde l anho de 1573. L Bice-Rei de Canton, la outoridade chinesa mássima de la region, ourdenou que alguns mandarines de las bizinhanças de Macau bigiassen i superbisionassen aquel stablecimiento comercial pertués, nomeadamente ne l que diç respeito a la recolha de la renda i de ls ampostos lhançados pulas outoridades de Canton subre todos ls perdutos chineses i subre todos ls perdutos sportados puls pertueses. Estes funcionários chineses eisercian ua grande anfluéncia na admenistraçon de Macau i eisercian tamien cuntrolo i jurisdiçon redadeira subre todos ls chineses residentes an Macau [4] Muitos deilhes habitában ne l Norte de la Península.

An 1573 ó an 1574, las outoridades chinesas mandórun custruir ua barreira na frunteira-norte de la Península, nun sítio muitíssimo próssimo adonde hoije se ancontra l atual "Puosto Frunteiriço de las Puortas de l Cerco", para ampedir la spanson de ls pertueses pula ilha de Xiangshan (modernamente Zhongshan), para fiscalizar melhor la cobrança de las taxas de mercadorias que entrában ó saian de la cidade i para cuntrolar l abastecimiento de Macau.

Mesmo cul lhebantamiento de bárias deficuldades i oustaclos a la lhiberdade de ls moradores de Macau pulas outoridades chinesas, Macau cuntinou a prosperar-se i a zambolber-se.

L papel de la Eigreija Católica nesses purmeiros tiempos eiditar

Ber artigo percipal: Diocese de Macau
Ua eilustraçon de la misson de l Jesuítas na China. Estes missionários outelizórun Macau cumo punto de partida i de formaçon

Macau tornou-se tamien un amportante punto de partida de missionários católicos pa ls defrentes países de la Ásia, nomeadamente la China i l Japon. Para alhá de la eibangelizaçon, estes missionários, percipalmente ls jesuítas promobírun tamien l antercámbio ético, cultural i científico antre l Oucidente i l Ouriente; i cuntribuíran dun modo amportante pa l zambolbimiento de Macau. D. Belchior Carneiro Lheiton, l purmeiro Gobernador de l Bispado de Macau, fondou, an 1569, l purmeiro spital de Macau, l Spital de ls Pobres (mais tarde, eirá chamar-se "Spital de San Rafael"), i la purmeira anstituiçon ouropeia de caridade i beneficéncia desta region, la Santa Casa de la Misericórdie. Estes relegiosos católicos cuntribuíran tamien pa l zambolbimiento de la assisténcia social, criando Uorfanatos i até ua lheprosarie, i de la eiducaçon an Macau.

Fui fundada l Coleijo de San Paulo ne l seclo XVI i l Seminário de San José ne l seclo XVIII. Estas dues anstituiçones tenien la funçon de formar missionários i padres. Debido a la grande amportança de Macau, l Papa Griegório XIII criou la Diocese de Macau an 23 de Janeiro de 1576. Atualmente, l Seminário, debido a la falta de bocaçones sacerdotales, ancerrou-se i l Coleijo fui çtruído por un ancéndio an 1835.

Por bárias bezes, ls jesuítas que frequentában regularmente la Corte de Pequin, outelizando la sue anfluéncia, salbórun Macau de bários peligros i de bárias eisigéncias sageradas ampostas pulas outoridades chinesas de Canton ó pul própio Amperador.

L comércio Goa-Malaca-China-Macau-Japon-Lhisboua eiditar

Zde de la sue fundaçon até a la perda de l quemércio cul Japon ne l anho de 1639, Macau subrebibiu i prosperou-se a la custa de l quemércio triangular China-Macau-Japon. Este lhucratibo quemércio, baseado na troca de seda i ouro de la China por prata de l Japon, tubo l sou ampeço quando, ne ls anhos 40 de l seclo XVI, ls mercadores pertueses ampeçórun a bender ls perdutos chineses al Japon. Passado solo ua década, Macau tornou-se ne l antreposto i antermediário-chabe ne l quemércio antre la China i l Japon, specialmente quando las outoridades de la China proibiran l quemércio direto cul Japon por mais de cien anhos. Nestas circunstáncias, ls pertueses, mais percisamente la Corona pertuesa, ganhórun l monopólio de l quemércio antre la China, l Japon i la Ouropa.

A partir de 1550, este monopólio comercial fui eisercido i assegurado pul Capitan-Mor de las Biaiges de la China i de l Japon (ó, simplesmente, chamado de Capitan-Mor de las Biaiges de l Japon) i el gozaba tamien de l dreito de ceder ls sous pribilégios la outra pessona.

Macau durante l período de la Dominaçon spanhola la Pertual (1580-1640) eiditar

Mapa adonde mostra Macau i la sue posiçon nas rotas comerciales pertuesas i spanholas, ne l sou período mais próspero (finales de l séc. XVI i percípios de l séc. XVII).

An 1580, fui criado l cargo de Oubidor, l purmeiro magistrado ambiado por Lhisboua para Macau, sob l pretesto de poner fin a las ribalidades eisistentes na poboaçon. An 1581, ls moradores de Macau tubírun coincimiento de la chubida de Filipe II de Spanha al trono de Pertual, que decorreu ne l anho de 1580. Esta ambora antristecie ls cidadanos de Macau porque eilha colocaba Macau nua situaçon peligrosa, bisto que las outoridades chineses cuncedírun Macau para la Corona pertuesa i nun para la Corona spanhola. Ls pertueses temian séren assi spulsos pulas outoridades chinesas, perdendo l sou monopólio ne l quemércio cula China. Fui percipalmente por esta rezon, mas tamien pul sprito patriótico de ls pertueses residentes, que la bandeira pertuesa fui içada durante este período.

L nuobo estado de cousas an Pertual tubo por eifeito l stablecimiento dua admenistraçon mais ourganizada, eficaç i repersentatiba. An 1583, por einiciatiba de l Bispo de Macau, l Leal Senado, un ourganismo municipal i senatorial mais repersentatibo de l que la Junta ouliguárquica, fui fundado para melhor zampenhar la admenistraçon de Macau i para manter la outonomie de Macau face a las outoridades spanholas (an 1580, Pertual fui aneixado pula Spanha). L Senado, que temia la anterferéncia de las outoridades chinesas na admenistraçon, na eiquenomie (percipalmente ne l quemércio) ó até mesmo ne l statuto ó na própia eisisténcia de Macau (l Senado temia l arrasamiento de Macau puls chineses, tal cumo acuntiu an Lhian Pó i an Chin-Cheu), preparaba grandes somas de subornos para las outoridades chinesas, pretendendo cun esto tentar afastá-las de ls assuntos anternos de Macau. Esta situaçon de suserbiéncia i de fraqueza de l lhado de Macau solo fui ultrapassado cun las medidas ampostas durante l mandato de l Gobernador João Ferreira de l Amaral (1846-1849), ambora Macau cuntinasse a depender de la China.

Debido a la crecente prosperidade i amportança de Macau, este establecimiento comercial fui eilebado la cidade an 1586 ó 1587, por decison de l Rei Filipe II de Spanha (i tamien D. Filipe I de Pertual), passando a tener l nome de CIDADE DO (SANTO) NOME DE DEUS DE MACAU. Este monarca spanhol nun tencionou ambiar un Gobernador para la cidade, preferindo manter las cousas cumo eilhas se ancontrában.

La "eidade de ouro" de Macau i las relaçones lhuso-spanholas eiditar

Ironicamente, fui durante l período de la Dominaçon spanhola la Pertual que Macau atingiu la sue prosperidade mássima, entrando na sue "eidade de ouro". Alguns storiadores apuntan l período antre 1595 la 1602 cumo l apogeu de la sue "eidade de ouro". Neste período dourado, Macau tornou-se nua de las maiores i mais mobimentadas cidades comerciales de l Stremo-Ouriente i serbiu-se de antreposto para muitas rotas comerciales pertuesas i spanholas, percipalmente para la lhucratiba rota pa l Japon. Naqueilha altura, ls pertueses, ambora cada beç mais dependentes de l capital de ls grandes mercadores chineses i japonseses i sofrendo tamien ua crecente cuncorréncia houlandesa, tenien sclusibidade subre esta rota porque l Japon nun outorizaba la antrada de outros nabios strangeiros. Esta rota, percipalmente quando ls Houlandeses ampeçórun a perturbar las rotas para Goa i Malaca, tornou-se nua de las maiores fuontes de rendimiento para Macau i apoiou dun modo fulcral l quemércio pertués ne ls mares de la China.

Fui durante este período que la Eigreija de San Paulo i muitas outras obras arquitetónicas, custruídas maioritariamente segundo stilos arquitetónicos de anspiraçon ouropeia, fúrun cuncluídas, dando un fuorte toque de splendor i de grandiosidade para la Cidade.

Durante este período, l Lheal Senado soube eibitar cunflitos abiertos cun ls mandarines, subornando-los cun quanties seneficatibas, i cumpromissos cun ls spanholes, que deseiában acabar cul monopólio comercial que ls pertueses gozában na China (naqueilha altura, ls nabios pertueses, quando entrában an Canton, pagában dous terços menos que ls outros nabios de la mesma tonelaige).

Ls spanholes, sediados an Manila, ambiórun anclusibamente ambaixadas para la China i l Japon, nua tentatiba de acabar cula posiçon pribilegiada de ls pertueses mas, nun cunseguiran l que deseiában, debido an parte a las açones pró-pertuesas de l jesuítas sediados nestes 2 países asiáticos.

Las relaçones lhuso-spanholas éran caratelizadas mais pula çconfiança i ribalidade de l que pula coperaçon i ounion. Por eisemplo, an 1589, l stablecimiento dua rota comercial Macau-Acapulco, eirritou fuortemente ls spanholes de Manila. Mais un outro eisemplo, alguns spanholes pretendírun anclusibamente que l Rei de Spanha (i de Pertual) cuncordasse i ourdenasse la çtruiçon de Macau, trasferindo l quemércio de prata i de seda antre l Japon i la China para Manila; mas, felizmente, tal perpuosta nun fui posta an prática.

A par çto, l quemércio antre Macau i Manila fui crecendo i regularizado als poucos, tornando-se tamien nua amportante fuonte de rendimientos para la Cidade de l Nome de Dius.

Tentatibas de ambason houlandesa i las sues cunsequéncias eiditar

Ber artigo percipal: Guerra Lhuso-Nerlandesa

Macau, por ser cunsidrado ua amportante posiçon stratégica, fui atacado por bárias bezes puls houlandeses (einimigos de Spanha i simultaneamente ls de Pertual debido a la ounion destes dous países antre 1580 a 1640) que querien cuntrolar l quemércio antre la Ouropa i l Stremo-Ouriente. Stában ambeijosos pul monopólio que ls pertueses gozában.

L Rei Filipe III de Spanha, que staba an guerra cun ls houlandeses, puso un ambargo als barcos houlandeses de quemércio an todos ls sous territórios (ancluindo Pertual), por esso, estas ambarcaçones dirigiran-se pa l Ouriente, causando muitos porblemas pa ls pertueses anstalados nesta region sótica i chena de ouportunidades de anriquecer. An 1601, ua frota houlandesa lhiderada pul almirante Ban Neck aparecie an Macau. An 1603, barcos de guerra de la Houlanda bumbardeórun la Cidade; i ne ls anhos de 1604 i 1607 benirun, respetibamente, las spediçones lhiderados puls almirantes Ban Waeribijk i Matelif.

Estas tentatibas de ambason houlandesa oubrigórun las outoridades pertuesas la lhebantáren un sistema defensibo para la Cidade. Mas, las outoridades chinesas ampediran a to l custo, atrabeç de amenaças, la fortificaçon de Macau, temendo un possible golpe de stado contra l Ampério chinés. An 1614, l Amperador, atrabeç dun decreto, sancionou la cuntruçon de fortificaçones an Macau. Mas, anque todo esto, ls pertueses cunseguiran cuntruir las sues deseiadas i neçairas fortificaçones, grácias als magníficos persentes oufrecidos als mandarines ancarregues de bigiar la Cidade.

La tentatiba mais famosa de ambason houlandesa ampeçou ne l die 22 de Júnio de 1622 por 800 suldados que zambarcórun na praia de Cacilhas. Abançórun cun coutela pa l centro de la Cidade, sofrendo pesado bumbardeio de canhones de la Fortaleza de l Monte. Passado 2 dies de cumbate, ne l die 24 de Júnio, un padre jesuíta çparou un tiro de canhon i acertou cun percison un bagon carregado de pólbara pertencente als houlandesas, çconcertando las fuorças ambasoras. Ye tamien neste die que la pequeinha guarniçon melitar de Macau (cumpuosta aprossimadamente por 200 suldados i por alguas fortalezas, nomeadamente la Fortaleza de l Monte i la Fortaleza de la Guia) derrotou las fuorças ambasoras. Ls houlandeses, derrotados, jogórun-se al mar na tentatiba de alcançar ls barcos. Muitos se afogórun i un de l barcos, superlotado, afundou-se. Dízen ls registos pertueses que morrírun alguas dezenas de pertueses i que morrírun an cumbate ó afogados cerca de 350 houlandeses. Para Macau, çprebenida, la bitória fui cunsidrada un milagre. Passado la bitória, ls moradores de Macau passórun a comemorar l die 24 de Júnio, die de la bitória, cumo l Die de la Cidade. Ye tamien neste die que comemora l San João Batista, l Padroeiro de la Cidade. Cunta la lhenda que pul sou manto, fúrun zbiados ls tiros de l einimigos, salbando la Cidade de ls ambasores houlandeses. Este die ye feriado público i comemorado todos ls anhos cun grandes fiestas i alegrie até 1999, data de la trasferéncia de la soberanie de Macau para la China. Passado la trasferéncia, este die deixou de ser feriado público i birtualmente squecido.

Passado esta tentatiba de ambason houlandesa, las outoridades pertuesas, a partir de 1623, passou a ambiar un Gobernador para Macau. Antes de la sue chegada, esta pequeinha cidade era admenistrada i gobernada pul Leal Senado. La pequeinha guarniçon melitar de Macau fui tamien reforçada. Estas medidas rebelórun ua maior preocupaçon i partecipaçon de las outoridades pertuesas na admenistraçon i proteçon desta lhongínquo i pequeinho stablecimiento pertués. Mas, mesmo assi, l poder lhocal, residido ne l Lheal Senado, cuntinou a manter ua grande outonomie relatibamente al poder central metro de Lhisboua, repersentado an Macau pul Gobernador, i cuntinou a eisercer un papel fundamental na admenistraçon de la Cidade. Por esso ye que l Lheal Senado i l Gobernador entrában muitas bezes an cunflito, por causa de zamtendimientos i de l poder.

Títalo cuncedido por D. João IB cumo recumpensa eiditar

Mas, mesmo que ne l período cumprendido antre ls anhos de 1580 la 1640 Pertual fusse reinado por un monarca spanhol, Macau cuntinou la içar lhealmente la bandeira pertuesa i içou-la siempre, até 1999. Por esso, l Rei D. João IB, passado de restaurar la andependéncia i soberanie de Pertual (1640), recumpensou este ato de cunfiança i lhealdade gratificando Macau, an 1654, cul títalo NÃO HÁ OUTRA MAIS LEAL. A partir dende, l nome oufecial de la Cidade de Macau, durante la admenistraçon pertuesa, ye CIDADE DO (SANTO) NOME DE DEUS DE MACAU, NÃO HÁ OUTRA MAIS LEAL.

L Declínio de Macau ne l séc. XVII eiditar

A partir de ls meados de l seclo XVII, la prosperidade de Macau ampeçou a sofrer declínio, causado por bários fatores i acuntecimientos. Mas, mesmo assi, este establecimiento comercial pedie ralas bezes susídios a la sue metrópole (Pertual), i anclusibamente alguas bezes dando ajuda financeira a las outras quelónias pertuesas de l Ouriente. Quando Macau tenie porblemas financeiros, l que ocorria cun algua frequéncia, el pedie ampréstimos als outros países bezinos ó als ricos comerciantes de l Stremo-Ouriente.

L declínio de Pertual i la ascenson de outras poténcias ouropeias eiditar

L sistema comercial pertués centrado an Lisboua ampeçou a sofrer un crecente declínio ne l seclo XVII, debido a la eilebada cuncorréncia antre este i ls outros sistemas zambolbidos por outras poténcias ouropeias, nomeadamente la Anglaterra i la Houlanda. Estas poténcias ouropeias, cun grandes i poderosas frotas de nabios mercantis i de guerra, atacában l grande mas anfraquecido Ampério Pertués, acupando i/ó saqueando las sues quelónias i bases comerciales i antercetando muitas de las sues rotas comerciales. Ne l final, estas eimergentes poténcias criórun, a la custa de l Ampério Pertués, ls sous própios ampérios i assegurórun muitos mercados i rotas comerciales que outrora éran dominados sclusibamente puls pertueses.

Ls comerciantes de Macau, cul declínio de l sistema comercial pertués, tubírun muitas bezes de coperar cun estas nuobas poténcias ouropeias, mais cuncretamente cula Cumpanha Houlandesa de las Índias Ourientales i cula Cumpanha Anglesa de las Índias Ourientales.

La perda de Malaca, de l comércio cul Japon i cun Manila eiditar

L quemércio lhucratibo cul Japon ampeçou a sofrer als poucos mudanças yá ne ls finales de l seclo XVI. An 1587, las outoridades japonesas ampeçórun a amplementar medidas de spulson de l missionários católicos, que tornórun-se cada beç mais poderosos i anfluentes na region de Kyushu. Esto cunduziu a la perda de l cuntrolo destes subre Nagasaki. Este acuntecimiento, aliando-se a la proibiçon de l Cristandade pulas outoridades japonesas an 1614, cuntribuiu para que l quemércio pertués ne l Japon fusse cunduzido cun deficuldades cada beç maiores. An 1636, ls pertueses fúrun trasferidos de Nagasaki pa l porto comercial secundário de Dejima.

An 1638-1639, l xogun Tokugawa Iemitsu puso an prática las políticas de scluson de l Japon, pretendendo protegé-lo dua possible acupaçon ouropeia, i ourdenou ampiedosamente la perseguiçon de todos ls missionários, padres i de cientos de miles de crestianos japoneses. Cun esto, l quemércio pertués cul Japon acabou abrutamente, afetando seriamente Macau, que antrou debrebe an declínio eiquenómico. Ls houlandeses cuntribuíran tamien pa l fin deste lhucratibo quemércio, fazendo cun que las outoridades japonesas çconfiassen cada beç mais de la atibidade comercial de ls pertueses i percipalmente de la atibidade relegiosa de l missionários católicos, acusados de séren la banguarda dua poderosa fuorça ambasora ouropeia i católica. Cun ls pertueses spulsos, un númaro reduzido de houlandeses, que cunquistórun la cunfiança de las outoridades nipónicas, podírun frequentar l porto de Dejima, ambora cun muitas restriçones, tornando-se ne ls solos ouropeus que tenien outorizaçon de comerciar cul Japon.

An 1640, nua tentatiba de restablecer l lhucratibo i amportante quemércio, ls pertueses residentes de Macau decidiran ambiar ua ambaixada al Japon mas, para alhá de nun cunseguir l que deseiában, fui to eilha eisecutada, por orde de l poderoso xogun Tokugawa.

An 1641, mais un outro acuntecimiento afetou la eiquenomie decadente de Macau: ls pertueses perdírun Malaca a fabor de ls houlandeses que yá cunquistórun bárias possessones, zonas de anfluéncia i rotas comerciales pertuesas. La perda desta amportante cidade i base comercial causou çtúrbios i zbios de la rota habitual efetuado antre Macau i Goa i ua deminuiçon de l fornecimiento de perdutos comercializables cula China.

An 1644, quando las Corona de Pertual i de Spanha yá stában de nuobo apartadas, l quemércio cun Manila i cun ls spanholes sediados alhá ancerrou-se, causando mais porblemas eiquenomico-financeiros para la Cidade de Macau. Solo cul fin de la ribalidade lhuso-spanhola que l quemércio fui reatibado.

La crecente anstablidade ne l Ampério Chinés eiditar

La perda de bários mercados comerciales, ambora mui prejudicial para Macau, nun fui fatal pa ls comerciantes i habitantes de la Cidade. La trasiçon de la dinastie chinesa Ming a la dinastie manchu Qing, que durou bários anhos, causou ua fuorte anstablidade ne l Ampério Chinés i tornou anciertos ls mercados anternos de la China i de to l Sudeste Asiático, afetando fatalmente la atibidade comercial de ls residentes de Macau. La Cidade, para alhá de bibir na ancerteza i de l medo de ser arrasada ó acupada pulas fuorças de la nuoba dinastie amperial, biu-se, ne ls anhos 40 de l seclo XVII, tamien inundada de refugiados fugitibos de ls terribles Qings, sgotando ls recursos de Macau i oureginando, debido tamien al decrescente i anstable fornecimiento de quemidos puls mercadores de la China, fame ne ls anhos 40.

Solo cul restablecimiento de la paç amperial ne l sudeste de la China ye que l quemércio de Macau pudo de nuobo prosperar. Ls pertueses, nun querendo que l statuto de Macau fusse alterada pula nuoba dinastie amperial Qing i nó querendo que la sue posiçon pribilegiada acabe, ambiou bárias ambaixadas la Pequin, stablecendo relaçones diplomáticas amigables cun ls nuobos soberanos de la China.

L fin de l monopólio pertués ne l comércio cula China eiditar

An 1685, anque de las sucessibas ambaixadas pertuesas la Pequin, dou-se l fin de l monopólio pertués ne l quemércio cula China porque l Amperador chinés outorizou l quemércio cun todos ls países strangeiros an Canton, pul menos ua beç por anho durante la feira anual. Cun esto, treminou-se assi la posiçon pribilegiada de ls pertueses ne l quemércio cul Ampério Chinés, cumo ls solos i sclusibos antermediários ne l quemércio China-Ouropa.

A partir desta data, Macau deixou de ser l antreposto sclusibo ne l quemércio chinés, alterando assi l papel eiquenómico de Macau ne l quemércio cula China. Mas, ls mercadores ouropeus de outras nacionalidades, que passórun tamien a poder partecipar ne l quemércio direto cula China a par de l Pertueses, passórun tamien a frequentar temporariamente (bisto que naqueilha época ls strangeiros nun podien residir i mobimentar-se lhibremente an Macau) i a usar Macau cumo antreposto comercial i antermediário neste lhucratibo quemércio.

Cul oumiento repentino de la cuncorréncia strangeira ne l quemércio cula China i cul declínio de l sistema mundial comercial pertués, ls comerciantes sediados an Macau, para cuntinar cun las sues atibidades comerciales i cun ls sous lhucros, tubírun que coperar cun maior frequéncia cun ls mercadores de las nuobas i eimergentes poténcias ouropeias, porque éran estas poténcias que detinhan l cuntrolo de l quemércio mundial centrado na Ouropa. Esta coperaçon lhebou alguas bezes até a ua cierta dependéncia por parte de alguns comerciantes de Macau la estas poténcias oucidentales.

La ascenson de l comércio antra-asiático (séc. XVII-XVIII) eiditar

Cula perda de l quemércio cul Japon, cula Manila i cun outras lhocalidades que outrora éran possessones pertuesas; i cula ascenson de ls mercadores houlandeses i mais tarde angleses ne ls mares ourientales, ls comerciantes pertueses sediados an Macau tubírun de fazer bários ajustamientos nas sues rotas comerciales.

Tenendo coincimiento de l porcesso de declínio de l sistema mundial comercial pertués i de la falta de recursos por parte de Pertual de aguantar un antenso quemércio a lhongo curso (esto ye las biaiges comerciales de l Ouriente a la Ouropa), ls comerciantes de Macau, nun tenendo scolha, tubírun que apostar mui ne l quemércio antra-asiático, anquanto que l quemércio a lhongo curso era maioritariamente dominado pulas nuobas poténcias ouropeias, cumo la Houlanda i la Anglaterra.

Estes comerciantes sediados an Macau ambestiran, para alhá de Goa i China, an bários mercados regionales asiáticos, cumo por eisemplo Macassar, Tierrar, Flores, Timor, Bietname, Reino de l Sion, Bengala, Calcutá, Banjarmasin i Batábia.

Cul tiempo, las dibersas i quaije custantes adataçones a las mutables rialidades político-eiquenómicas de ls defrentes mercados regionales asiáticos dórun fruito. Ne l seclo XVIII, l quemércio antra-asiático tornou-se suficiente para criar ua nuoba i berdadeira classe proto-capitalista de ampresários quier pertueses quier chineses sediados an Macau. Esta classe eimergente ancluia specificamente ls cumpradores chineses i ls percipales armadores i capitanes de quemércio que aceitában l eilebado risco de nabegar ne ls mares ourientales i que sabien adatar-se a las nuobas rialidades de la region.

Mas, mesmo assi, este quemércio antra-asiático nunca cunseguiu fazer regressar la prosperidade bibida an Macau proporcionada pul quemércio cul Japon. Muitas bezes, percipalmente debido a las políticas de las outoridades chinesas que éran çfaborables als antresses de ls pertueses de Macau, cumo por eisemplo la abiertura de ciertos portos chineses al quemércio anternacional, este quemércio antra-asiático nin cunseguiu cuntribuir totalmente para la susisténcia de l território. Las outoridades de Macau, muitas bezes, bibendo nun aflito stado de pobreza i miséria, tubírun de pedir abultados ampréstimos als outros países bezinos ó als ricos comerciantes de l Stremo Ouriente.

L comércio Tierrar-Timor-Macau eiditar

Este quemércio, baseado eissencialmente ne l fornecimiento de l balioso i mui percurado sándalo als mercados chineses, prosperou-se ne ls anhos 30 de l seclo XVI, quando l quemércio cul Japon era yá cunduzido cun muitas i grandes deficuldades. Esta madeira aromática mui percurada na China era trasportada de Timor i Tierrar para Macau, adonde depuis era bendida an Canton. Este quemércio, ambora sob un einorme peligro i presson antensa de ls poderosos houlandeses, oubtenie einormes lhucros, podendo estes séren arriba de l 100% a 150%. Por esso, naquel período defícel para Macau, l quemércio de l sándalo tornou-se nua de las percipales fuontes de rendimiento para las outoridades de la Cidade de l Santo Nome de Dius.

Mas, cula fortaleza de Tierrar cercada an 1636 puls houlandeses, ls nabios mercantis de Macau que partecipában ne l probeitoso quemércio de sándalo passórun a dirigir-se solamente para Timor, inda sob jurisdiçon de Goa. Esta ilha fornecie scrabos, mel i cabalhos, para alhá de sándalo. Mas, an meados de l seclo XVIII, Macau, que era l percipal parceiro comercial de Timor, abandonou l quemércio cun esta ilha, debido subretodo a las antreminables reboltas anternas. L quemércio cun Timor solo fui reatibado cula pacificaçon de la ilha.

L comércio Macassar-Macau eiditar

Las biaiges comerciales de Macau para Macassar, ambora nun tan lhucratibas cumo l quemércio de sándalo, baseaba-se ne l quemércio de speciaries de Macassar an troca de raíç de la China i mercadorias de algodon. Este quemércio prosperou-se passado la queda de Malaca an 1641 i, segundo Charles Ralph Boxer, oumentou-se de tal modo que amenaçaba l quemércio houlandés de speciaries ne l Ouriente. Mas, cun Macassar atacada i caturada por ua armada houlandesa ne ls anhos 60 de l seclo XVII, este quemércio tubo de acabar. Cul fin de la ribalidade lhuso-houlandesa, l quemércio fui reatibado.

L comércio Bietname-Macau eiditar

Yá antes de l declínio de l quemércio pertués cul Japon, comerciantes pertueses yá fazien biaiges comerciales para Tonkin i Cochinchina (atual Bietname), ambora estes tenien sido cunsidrados cumo ouparaçones de segunda amportança que serbian subretodo para apoiar a misson jesuíta nestas tierras asiáticas. Mas, debido a la anfluéncia jesuíta nas cortes reales destes países, l quemércio fui stimulado, percipalmente na troca de prata por seda chinesa. Fui solo cun las guerras i la anstablidade política ne l Bietname ne ls finales de l seclo XVIII que l quemércio cessou.

L comércio Batábia-Macau eiditar

Ne ls finales de l seclo XVII, cula ribalidade lhuso-houlandesa acabada hai yá algun tiempo, ls comerciantes pertueses, na falta de mercados, ampeçórun a coperar cula Cumpanha Houlandesa de las Índias Ourientales, comerciando cun Batábia (lhocalizada an Jaba). Naqueilha época, la atibidade comercial cun esta quelónia houlandesa baseaba-se subretodo ne l ambio de porcelana azul i branca porduzida ne l Sul de la China puls mercadores pertueses i chineses de Macau.

L quemércio cun Batábia antensificou-se particularmente ne l período antre 1717 la 1727, quando las outoridades chinesas baniran l quemércio sterno. Ls houlandeses, que outrora cumprában xá chinés an Canton, passórun la fazé-lo sclusibamente an Macau. Durante este período, l xá era trasportado puls mercadores chineses para Macau atrabeç de juncos.

L comércio Banjarmasin-Macau eiditar

L quemércio cun Banjarmasin (lhocalizado ne l Bornéu), baseado ne l trasporte de pumienta la Macau, prosperou-se nun cúrtio spácio de tiempo, ne ls finales de l seclo XVII, mas tamien acabou abrutamente dous anhos depuis de l quemércio se tener ampeçado, debido a ua tentatiba de massacre de l pertueses.

L comércio Bengala-Macau i Calcutá-Macau eiditar

Ne ls finales de l seclo XVIII, ls comerciantes de Macau ampeçórun tamien a partecipar ne l quemércio de ópio antre Bengala i China. Eilhes ampenhórun-se tamien mui ne l quemércio cun Calcutá, adonde ls comerciantes pertueses comerciában speciaries, algodon i ópio, trocado por seda chinesa, xá i porcelana. Esta antensa atibidade comercial cun estas quelónias de l Ampério Británico nun era ua cuncorréncia feita puls comerciantes sediados an Macau a la Cumpanha Anglesa de las Índias Ourientales, pul cuntrário, eilhes coperában cun esta poderosa cumpanha comercial anglesa para oubter ls lhucros deseiados.

La progressiba "oufensiba" de las outoridades chinesas eiditar

Para alhá de ls ampostos chineses; de la renda; de las Puortas de l Cerco; de l statuto especial de ls chineses de séren julgados, na sue redadeira anstáncia, puls mandarines, segundo l Dreito de l Ampério Chinés; i de l crecente superbisionamiento chinés subre Macau; las outoridades chinesas, cumo por eisemplo, ampusírun tamien ua proibiçon, salbo causos scepcionales, a la custruçon de habitaçones puls pertueses para para alhá de las muralhas de la Cidade de Macau, nun podendo estes spandir la cidade pa l Norte de la Península de Macau i la Cidade nó podendo tener un oumiento populacional mui seneficatibo. Eilhas, ando mais lhoinge, amporan tamien que la custruçon de nuobas casas i fortificaçones drento de la Cidade tenie que ser prebiamente outorizada puls mandarines ancarregues de bigiar la Cidade.

Las outoridades chinesas mandórun anclusibamente, an 1648, stablecer un puosto melitar cun 500 suldados na aldé de Qianshan (chamado puls pertueses de "Casa Branca"), mui próssima de las Puortas de l Cerco, para bigiar la "Cidade de l Santo Nome de Dius de Macau". Esta aldé fui tamien lhocal de habitaçon dun de ls mandarines ancarregues de superbisionar Macau.

Por bárias bezes, las amposiçones i decisones feitas pulas outoridades chinesas para sancionar Macau causórun un massibo éxodo de la quemunidade chinesa de Macau. Por esta rezon, durante ls purmeiros seclos de la eisisténcia de la Cidade de Macau, l númaro de la populaçon chinesa era ancierta i flutuaba cunsidrablemiente. Estas amposiçones i eisigéncias, por bezes mui abusibas, trazian alguas bezes berdadeiras crises financeiras para las outoridades de Macau.

Las restriçones i amposiçones feitas pulas outoridades chinesas ampeçórun a antensificar-se cada beç mais quando ls Qings tornórun-se ne ls soberanos de l Ampério Chinés, bisto que eilhes siempre çconfiában de las açones i de la anfluéncia strangeira na China.

Trés anhos depuis de la abiertura de l porto de Canton a todos ls mercadores strangeiros, an 1688, las outoridades chinesas, para melhor fiscalizar la recolha de ampostos subre ciertas mercadorias trasportadas puls nabios mercantes ancorados ne l porto de Macau i subretodo para cuntrolar l acesso de nabios strangeiros a lhongo curso la Canton, stablecírun ua alfándiga chinesa, l "Ho-pu", superbisionada por un mandarin. L Ho-pu tornou-se ne l simblo de la outoridade, poder i anfluéncia chinesa an Macau.

An 1736, las outoridades chinesas, abusando cada beç mais l sou poder i la fraqueza de ls pertueses radicados an Macau, ampusírun an Macau un mandarin lhocal cula zeignaçon de "tchó-t'óng" (ó Tso-tang), cul pretesto de coadjubar ls mandarines ancarregues de superbisionar Macau i de tratar melhor de ls assuntos de ls habitantes chineses de la cidade. Este mandarin residente ne l Norte de la Península de Macau, passou solo a eisercer plena outoridade a partir de 1797.

L poder de ls mandarines subre Macau solo abalou-se definitibamente ne l seclo XIX, cul mandato de l Gobernador de Macau João Ferreira de l Amaral.

Macau cumo puosto abançado de la Ouropa na China eiditar

Ls ouropeus, cumo por eisemplo ls Angleses, Houlandeses, Franceses, Spanholes, Dinamarqueses i Suecos, que partecipában yá hai algun tiempo ne l quemércio cula China, ampeçórun a formar pequeinhas mas abastadas quemunidades an Macau, debido al lhebantamiento de las restriçones de quemércio i residéncia als strangeiros pulas outoridades de Macau ne l anho de 1760. Passado las isençones, Macau surgiu cumo la residéncia oubrigatória ó paraige antermédia para todos ls strangeiros que partecipában ne l quemércio cula China atrabeç de Canton. Esto fizo cun que muitas cumpanhas comerciales ouropeias se stablecessen an Macau, oumentando las receitas de la Cidade. An cuncluson, Macau tornou-se assi ne l puosto abançado de la Ouropa na China. La Cidade prosperou-se cun este estatuto i esto reflete-se tamien na sue paisaige ourbanística: ampeçórun a aparecer nuobos i por bezes requintados eidifícios, custruídos segundo stilos arquitetónicos de anspiraçon ouropeia, na Cidade de Macau, nomeadamente na Praia Grande. Estes eidifícios ancluían las residéncias de ricos mercadores i de la aristocracie ouropeia.

Aliás, nesta época, las outoridades de Macau, que outrora dependian subretodo de ls ampostos pagos puls comerciantes pertueses, passórun agora a depender tamien de ls ampostos pagos por estes ricos mercadores ouropeus. Para ampliar mais estas receitas, las outoridades de Macau, an 1784, criórun tamien la sue própia máquina alfandegária, cobrando dreitos alfandegários subre las mercadorias amportadas i de la ancoraige de l nabios. Mas, la maior parte de las receitas probenientes deste nuobo sistema alfandegário era remetido pa ls cofres statales de Pertual.

L eiquilíbrio de l poder antre l Gobernador i l Lheal Senado eiditar

Fexeiro:Lheal Senado Vuilding.JPG
L Eidifício de l Lheal Senado, lhugar que albergou l Lheal Senado zde 1784 até a la data de la sue stinçon (1999). Atualmente, l Eidifício, un monumiento de l Centro Stórico de Macau, alberga l Anstituto de ls Assuntos Cíbicos de Macau.

L Leal Senado, l simblo de la outoridade i de l poder lhocal, tubo ua grande outonomie relatibamente als gobiernos de Lhisboua i Goa i fui l uorgon gobernatibo mais amportante de Macau durante mais de dous seclos, zde de la sue fundaçon até 1783. Anque l poder de l Senado se tenie yá sofrido ua deminuiçon seneficante debido a las crecentes i abusibas restriçones i amposiçones feitas pulas outoridades chinesas, fui la reforma anterna lhebado a cabo durante l reinado de la Reina D. Marie I que restringiu ls poderes i percipalmente la outonomie de l Senado.

An 1783, atrabeç de las probidéncias reales (ó régias), la Reina cuncediu al Gobernador de Macau poderes fundamentales i l dreito de beto subre las decisones de l Senado, tenendo l Gobernador oubrigaçon i respunsablidade de betar percipalmente an todas las decisones que éran cuntrárias als regulamentos, lheis ó ordes dimanadas de Lhisboua ó Goa. Las probidéncias ditórun que l Gobernador, cun ls poderes yá ampliados i fortificados, tenie que anterbir an todos ls assuntos relacionados cula admenistraçon i gobierno de Macau. Antes de la promulgaçon destas probidéncias, l Gobernador era solamente l comandante de las fuorças melitares pertuesas de Macau i nun partecipaba muito, salbo an alguas scepçones, na admenistraçon de la Cidade.

Se, porbentura, estes dous uorganos gobernatibos nun cunseguiren chegar la nanhun acuordo subre un detreminado assunto, i se l causo fur urgente, l Vispo de Macau i ls cidadanos (pertueses) cun dreito de boto eiran reunir-se i l assunto será resolbida cula maiorie de botos.

An cuncluson, a partir de 1783, l poder antre l Gobernador i l Lheal Senado chegórun finalmente a un eiquilíbrio.

Guerra Peninsular eiditar

Ne l cuntesto de la Guerra Peninsular (1807-1814), an Setembre de 1808 fui acupada por tropas de la fuorça spedicionária sob l comando de l contra- almirante Willian L'Brien Drury, comandante-xefe de las Fuorças Nabales Británicas ne ls mares de la Ásia, a pretesto de proteçon contra la amenaça francesa. Esse efetibo fui rembarcado ne l final desse mesmo anho, por fuorça de la cuncentraçon de cerca de 80.000 homes de l eisército chinés delantre de las puortas de la cidade.

La ascenson de Hong-Kong i la perda de la amportança eiquenómica de Macau eiditar

La prosperidade i amportança de l porto de Macau fui reduzida drasticamente na Purmeira Guerra de Ópio an 1841, quando Hong Kong se tornou ne l porto oucidental mais amportante na China. La grande maiorie de ls nembros de las quemunidades ouropeias nó-pertuesa i até mesmo un grupo de macaenses i pertueses, bien cumo la grande maiorie de las cumpanhas comerciales ouropeias, benido ua buona parte de l quemércio efetuado an Macau a trasferir-se para Hong-Kong, abandonórun debrebe la Cidade de Santo Nome de Dius i fúrun fixar residéncia na nuoba i próspera quelónia británica, que se lhocaliza a 60 km de Macau.

Ambora Macau cuntine a albergar ua classe de comerciantes i de cumpradores (maioritariamente chineses) i ambora l quemércio nunca cessou de eisistir na Cidade, Macau deixou de ser l puosto abançado de la Ouropa na China, relegando la Cidade para un segundo praino de amportança eiquenómica i comercial.

Decreto rial de 1844 eiditar

Ua de las purmeiras retratos de Macau. Fui tirada an 1844 por Jules Itier.

Ne l seclo XIX, Pertual, benido la yá eibidenciada fraqueza de l Ampério Chinés i crecente anfluéncia (i amenaça al eiquilíbrio de la region) británica, ampeçou a preocupar-se finalmente nun maior reforço de la soberanie pertuesa an Macau i na definiçon de las struturas político-admenistratibas de la Cidade para prebenir que Macau caisse nas manos de outras poténcias ouropeias. Este deseio de Pertual fui cuncretizado ne l die 20 de Setembre de 1844, cula promulgaçon dun Decreto rial assinado pula Reina D. Marie II. Este decumiento reafirmaba que l Gobernador era l percipal ourgon político-admenistratibo de la Cidade i nun l Leal Senado, ponendo oufecialmente fin a la outoridade lhocal i spráncias de l Senado recuperar l sou statuto i prestígio yá perdidas an 1834, i angressou finalmente Macau na ourganizaçon admenistratiba ultramarina pertuesa, passando a formar ua porbíncia ultramarina outónoma cunjunta cun Timor i Tierrar, cun sede an Macau i cul nome de "Porbíncia de Macau, Timor i Tierrar". Antes desta angresson, Macau fazie parte de l Stado Pertués de la Índia.

La outoridade pertuesa cunsulidada pul Gobernador Amaral eiditar

Passado l Decreto de 1844, Pertual declarou la Cidade un porto franco ne l anho de 1845, atrabeç dun decreto rial que mais tarde eirie ser amplementada pul Gobernador João Ferreira de l Amaral.

Este corajoso gobernador pertués, que ampeçou l sou mandato an 1846, ourdenou l fin de l pagamiento de l aluguer anual i de ls ampostos chineses i, bendo la ampossiblidade de recolher ampostos i dreitos alfandegárias (a maior receita de la quelónia) por Macau ser yá un porto franco, ourdenou l lhançamiento de nuobos ampostos subre ls habitantes de la Cidade, ancluindo ls chineses, i subre ls barcos lhigeiros chineses, ls faitiones. Esto lhebou a ua rebolta chinesa que fui sufocada puls melitares pertueses.

L Gobernador ourdenou anclusibamente la custruçon dua strada que bisaba conetar la Cidade amuralhada de Macau, que se lhocalizaba ne l Sul de la Península, a las "Puortas de l Cerco" , un puosto frunteiriço lhocalizado ne l stremo-norte que separa la Península de Macau i la China Cuntinental.

Amaral ourdenou tamien la spulson de l mandarines (funcionários chineses) de Macau i, pul fato de Macau ser un porto franco (quier dezir, un porto sin alfándigas), ourdenou finalmente la aboliçon, an 1849, de l famoso Ho-pu (la alfándiga chinesa), culminando assi l porcesso de l reforço de la soberanie pertuesa. A partir desta data, l Gobierno de Macau passou a eisercer tamien jurisdiçon redadeira subre todos ls habitante chineses de la Cidade de Macau i la lhançar ampostos subre eilhes, treminando cul statuto especial deilhes. Na amplementaçon de l decreto rial de 1845, la alfándiga pertuesa deixou tamien de eisistir.

Passado ls acuntecimientos de 1783, de 1834, de 1844, l abalo definitibo de l poder de ls mandarines subre Macau i la aboliçon de la alfándiga chinesa an 1849, l Gobernador, lhibre de las outoridades lhocal i chinesa, passou a ser la outoridade mássima de Macau.

L Passaleon eiditar

L Arco de las Puortas de l Cerco (eidifício de quelor amarielha), inaugurado an 1871 pul Gobierno de Macau para houmenagear ls feitos heiróicos de l Gobernador Ferreira de l Amaral i de l Coronel Mesquita. Neste arco, stan grabados las datas de l assassínio de l Gobernador (22 de Agosto de 1849) i de la batailha de l Passaleon (25 de Agosto de 1849).
Coronel Vicente Nicolau de Mesquita, l heirói de la batailha de Passaleon.

Mas, Ferreira de l Amaral pagou caro pa l porcesso de l reforço de la soberanie pertuesa subre Macau: ne l die 22 de Agosto de 1849, el fui assasinado acerca de las Puortas de l Cerco i ls assasinos chineses cortórun-le la cabeça i l braço dreito. La la este assassínio, ourdenado, segundo ls rumores, pul Bice-Rei de Canton, seguiu-se un cunfronto melitar antre ls pertueses de Macau i las tropas amperiales chinesas. Ls redadeiros, lhougo passado l assasínio, ampeçórun a cuncentrar-se drento i an redror de l fuorte chinés de Pak-Shan-Lhan ó Baishaling (an pertués: Passaleon), que se lhocalizaba acerca de las Puortas de l Cerco. Segundo ls cálclos de ls bigies de las fortalezas de Macau, habie naquel fuorte cerca de 500 suldados i nas eilebaçones bezinas mais de 1500 homes, cun artilharie.

Ne l die 25 de Agosto de 1849, un moço segundo-tenente macaense, Bicente Nicolau de Mesquita, se propós al Cunseilho de l Gobierno (que sustituía l Gobernador) la oufensiba al fuorte de Passaleon, cuja guarniçon yá ampeçou a bumbardear cun ls sous 20 canhones las Puortas de l Cerco, naqueilha altura guarnecida por solo 120 suldados pertueses i 3 peças de artilharie. La situaçon era ansuportable i muitos moradores de Macau prebian até l fin de l domínio pertués de Macau.

Fui neste ambiente caótico que Mesquita, recebindo la outorizaçon i juntamente cun 36 suldados boluntários, ampeçou l ataque al fuorte, bumbardeando-lo purmeiro cun un morteiro que solo çparou ua beç (bisto que aqueilha peça de artilharie quedou inutilizada cul recuo, passado l purmeiro i solo tiro). L tiro çparado acertou ne l lhocal de l fuorte adonde se ancontrában mais suldados chineses, causando l pánico. Ls 500 acupantes de l fuorte, cunfusos i cun medo, fúrun zalojados puls 36 corajosos suldados pertueses, lhiderados por Mesquita. Las tropas chinesas de l Passaleon i de las sues bizinhanças retirórun-se eimediatamente. Quando ls pertueses regressórun bitoriosos, lhebórun cunsigo, nun ato de bingança, la cabeça i a mano dun mandarin que oufreciu resisténcia.

Passado l cunfronto de l Passaleon, l Tso-tang fui trasferido definitibamente para Chinsan ó Xiangshan (modernamente Zhongshan), ua tierra chinesa bezina de Macau, i l sou poder fui abalado para siempre. Passado bários protestos, ansisténcias i adiamentos, la cabeça i a mano squierda de Amaral fúrun finalmente antregues an 16 de Janeiro de 1850. Solo anton ye que l Gobernador pudo tener un anterro de Stado, sendo ls sous restos mortales trasladados para Lisboua.

Tanto Mesquita cumo Ferreira de l Amaral cunquistórun un lhugar na Stória de Macau i de Pertual pul sous atos heiróicos i corajosos i pula sue detreminaçon an reforçar i defender la soberanie pertuesa subre Macau. Mais tarde, Mesquita fui promobido la Coronel.

Lhegalizaçon de l Jogo eiditar

Na década de 50 de l seclo XIX, l Gobernador Isidoro Francisco Guimarães, sabendo que la Cidade de Macau nun tenie capacidade para cumpetir cun Hong-Kong, ampeçou a lhegalizar l jogo, nua tentatiba de trasformar la quelónia nun centro de bacanças, lhazer i antretenimiento pa ls habitantes i ricos comerciantes de las bizinhanças.

L Jogo, debido subretodo al einorme gusto de ls chineses de jogáren i de testáren la sue suorte, bino cuntribuir mui para la reanimaçon de la eiquenomie i l zambolbimiento de Macau, i hoije ye la atibidade eiquenómica mais amportante de la region.

L fracassado Tratado de Tianjin eiditar

Durante la segunda metade de l seclo XIX, las percipales poténcias ouropeias houmilhórun l yá fraco Gobierno Amperial Chinés de la Dinastie Qing, fuorçando-le a assinar ls chamados Tratados Zeiguales que defendian solamente ls antresses de las poténcias ouropeias, an detrimiento de ls antresses de l Gobierno Chinés. Nestes tratados, l Gobierno Chinés era oubrigado a abrir ls sous portos comerciales, a aceitar la acupaçon ouropeia an ciertas tierras chinesas i aceitar la debison de la China an "árias de anfluéncia" ouropeia (anfraquecendo l Gobierno Chinés).

Porbentura aprobeitando la situaçon, an 13 de Agosto de 1862, l Gobernador Isidoro Francisco Guimarães cunseguiu que l gobierno chinés assinasse un tratado an Tianjin (ó Tientsin). Este tratado, cumpuosto por 54 artigos, reconhecie que Macau era ua quelónia pertuesa. Mas, el nunca fui ratificado bisto que l Gobernador i Menistro plenipotenciário daquela época, José Rodrigues Coneilho de l Amaral, regressou la Macau, sin l ratificar, protestando contra las oubjeçones de ls delegados chineses relatibamente a la anterpretaçon de l artigo nono. Eilhes defendian que Macau nun podie deixar de ser cunsidrado un território chinés, lhebantando ua azeda çcusson cun Coneilho de l Amaral, an Maio de 1864, quando este chegou la Tianjin para ratificar l tratado.

Tratado de Amisade i Comércio Campana-Pertués de 1887 eiditar

Solo an 1887 ye que Pertual, que querie hai muitos anhos stablecer un tratado subre Macau cula China, cunseguiu firmar, mediante l precioso apoio diplomático de la Grana-Vretanha, l "Tratado de Amisade i Comércio Campana-Pertués", l qual reconhece i lhegitima la acupaçon perpétua de Macau i de las sues dependéncias puls pertueses. Este tratado, tamien chamado de "Tratado de Amisade i Comércio antre la China i Pertual", fui assinado por Sun Xuwen, l repersentante de la China, i pul Gobernador i Menistro plenipotenciário pertués Tomás de Sousa Rosa. La delimitaçon de las froteiras quedou para depuis, por meio dua fetura cumbençon special.

La eiquenomie de Macau na segunda metade de l séc. XIX eiditar

Fexeiro:Crayon AB macau bue generale.gif
Bue générale de Macao, ua pintura de l séc. XIX de Auguste Borget (1808-1877) subre Macau

Ne ls meados de l seclo XIX, Macau cunseguiu recuperar parte de la sue antiga prosperidade, serbindo-se de antreposto pa l quemércio de l cules i pa l lhucratibo quemércio de . Fui tamien nesta época que Macau spriénciau ua andustrializaçon einicial, debido al zambolbimiento de anfraestruturas de quemunicaçon i de trasportes i al stablecimiento de bárias fábricas i ounidades de porduçon, nomeadamente las fábricas de xá, de cerilhas, de pirotecnia (ss: panchones i foguetes pirotécnicos) , de tabaco i de cimento. Mas la andústria de Macau solo ampeçou a spurmentar un grande zambolbimiento i spanson a partir de la década de 70 de l seclo XX.

L quemércio de l cules, que tubo l sou ampeço an Macau ne ls finales de la década de 40 de l seclo XIX, cunsiste ne l fornecimiento de trabalhadores chineses cuntratados para países que naqueilha altura necessitában de mano-de-obra, cumo por eisemplo Cuba i Peru. Eilhes bibian i trabalhában an cundiçones precárias, assemelhando-se a scrabos. Este quemércio, ambora proporcionando ua nuoba prosperidade pa l porto de Macau, trouxe sérios porblemas sociales para la Cidade, cumo por eisemplo la corrupçon, la depresson moral i la necidade de lhidar cun un grande númaro de cules repatriados ó que sperában séren trasportados pa l sou nuobo lhocal de trabalho. Aliás, ambora ls mercadores andibiduales de Macau tamien lhucrában cun esta atibidade comercial, ls maiores beneficiários deste quemércio éran las ampresas strangeiras, cujo capital dominaba l quemércio, i ls sous agentes. Fui por esso que l quemércio de ls cules tubo l sou fin ne ls finales de la década de 70 de l seclo XIX.

Cul fin de l quemércio de l xá i de l cules, Macau antrou outra beç an declínio i l Gobierno de Macau, debido tamien a las sues respunsablidades políticas i admenistratibas subre Timor i Tierrar zde l anho de 1844, tubo de percurar nuobas maneiras de oubter receitas. Mesmo que Timor çmembrasse definitibamente de la strutura admenistratiba de Macau an 1896, l Gobierno de Macau tubo tamien de apoiar financeiramente la quelónia de Timor. La cuncesson de monopólio pul Gobierno la ampresas pribadas cunfiadas por el passou anton a ser ua de las maneiras pribilegiadas de oubter receitas statales. Esta medida asseguraba la cuntinidade de l fornecimiento stable i regular de receitas al Gobierno, ua beç que las ampresas que detinhan monopólios sofrian giralmente pouca ó nanhue cuncorréncia ó cumpetiçon. Ls monopólios mais notables i amportantes éran l de l setor de l Jogo i l de l ópio.

Durante l período de la eisisténcia de l monopólio de l ópio, mais percisamente de l processamento, ambalaige i benda desta droga, el era ua de las maiores fuontes de rendimiento pa l Gobierno de Macau. Mas, debido a la crecente presson i cundenaçon anternacional a la porduçon, quemércio i cunsumo de ópio, este narcótico acabou por ser eilegalizado i declarado "zaparecido" pulas outoridades de Macau por decreto-lhei nº 933 de 28 de Maio de 1946.

Percipalmente passado l fin de l quemércio de l xá i de l cules, la eiquenomie de Macau passou a ser sustentada an grande parte pul setor de l Jogo, puls bários monopólios cuncedidos pul Gobierno (nomeadamente l de l ópio) i pula pesca. Mas esto nun quier dezir que l quemércio deixou de eisistir an Macau ó que el deixou de ser amportante para la quelónia. La Cidade siempre albergou ua classe de cumpradores i comerciantes, na sue maiorie chineses, que mantenien relaçones comerciales cun bárias lhocalidades de la China i de l Sudeste Asiático i que fazien lhucros eissencialmente a partir de la sue atibidade antermediária de amportar perdutos i depuis rexportá-los. Alguas destas atibidades, cumo por eisemplo la amportaçon, benda i rexportaçon de petrólio, fúrun anclusibamente monopolizadas pul Gobierno i cujos dreitos de monopólio cuncedidos depuis para ua ampresa pribada cunfiada por el.

Spanson territorial eiditar

Mapa de la Quelónia Pertuesa de Macau (cumpuosta pula Península de Macau, ilhas de la Taipa i de Coloane) emitida an 1912. La oeste deilha queda las ilhas de Lapa, Don João i Muntanha

Na purmeira metade de l seclo XIX, ls pertueses, que outrora solo tenien permisson de habitar l Sul de la Península de Macau, passórun tamien a eisercer jurisdiçon subre l Norte de la Península (naqueilha altura acupada puls chineses). Querien anclusibamente acupar terrenos que se lhocalizában para para alhá de las Puortas de l Cerco, mas nun cunseguiran.

An 1847, l Gobernador Ferreira de l Amaral ourdenou la custruçon dua fortaleza na ilha de la Taipa, çtinada para proteger ls habitantes i comerciantes chineses de ls piratas i tamien para afirmar la persença pertuesa subre la ilha. An 1851, ls pertueses assumiran l cuntrolo de to la Taipa. La acupaçon de la ilha de Coloane dou-se ampeço an 1864. Quando ls pertueses chegórun a las ilhas de la Taipa i de Coloane, ls piratas chineses eisercian ua grande anfluéncia junto deilhas i aterrorizában ls sous habitantes. Ls pertueses tubírun de cumbaté-los, sendo un de ls cunfrontos mais célebres ocorrido an Coloane, ne l anho de 1910, adonde ls pertueses saíran bitoriosos.

An 1890, ls pertueses acupórun oufecialmente la Ilha Verde, que se lhocalizaba a 1 quilómetro la Oeste de la Península de Macau. Debido als aterros, esta ilha fui totalmente absorbida pula Península an 1923.

An pleno seclo XIX, ls pertueses ampeçórun tamien a spandir la sue anfluéncia a las ilhas de Lapa, Don João i Muntanha (adjacentes la Macau), oufrecendo proteçon i serbícios (s: eiducaçon) als poucos chineses ende residentes an troca de ampostos. Na altura, estas 3 ilhas yá éran habitadas por missionários pertueses, sendo la ilha de la Lhapa habitada yá ne ls finales de l seclo XVII. Eilhas fúrun oufecialmente acupadas puls pertueses an 1938, sob l pretesto de proteger ls pertueses i missionários alhá residentes. Mas, an plena Segunda Guerra Mundial, ls pertueses fúrun spulsos an 1941 pul Eisército Amperial Japonés (nun fui registado lhuita armada i muortes) que custantemente lhançában amenaças al Gobierno de la Quelónia de Macau. Passado la spulson de l pertueses, ls japoneses passórun a acupar estas ilhas que eilhes deseiában. Ne l final de la Grande Guerra, cula derrota de l Japon, ls pertueses nun cunseguiran reocupar las ilhas de Lhapa, D. João i Muntanha, sendo eilhas restituídas a la China.

Ne l ampeço de l seclo XX, passado las bárias aneixaçones, la Quelónia de Macau (scluindo Lhapa, D. João, Muntanha i ciertas ilhas próssimas que ls pertueses reibindicában soberanie) tenie aprossimadamente ua ária de 11,6 Km2, çtribuídos de la seguinte maneira: Península de Macau, ancluindo la Ilha Verde (3,4 Km2); Taipa (2,3 Km2); i Coloane (5,9 Km2).

Macau, nun mui sastifeito cun las aneixaçones efetuadas, efetuou ua série de obras de aterro que cuntina atualmente. Na década de 90, efetuou-se ua série de obras de aterro ne l streito i pequeinho istmo Taipa-Coloane, oureginando la Zona de l Aterro de COTAI.

Estas obras fazirun cun que la ária de Macau oumentasse para mais de l que l dobro, sendo, atualmente, la ária de la Region Admenistratiba Special de Macau (RAEM) de 28,6 Km2, çtribuídos de la seguinte maneira: Península de Macau (9,3 Km2), Taipa (6,5 Km2), Coloane (7,6 Km2) i Zona de l Aterro de COTAI (5,2 Km2).

Segunda Guerra Mundial eiditar

Un selo emitido an 1913 puls Correios de Macau

La populaçon de Macau oumentou pa l dobro na Segunda Guerra Mundial (1939-1945) debido a la afluéncia de pessonas que fugiran a la acupaçon japonesa de l sudeste asiático. La percipal probeniéncia de ls refugiados era de las cidades bezinas, Guangzhou (Canton) i Hong Kong. L Japon respeitou la neutralidade de Pertual, cujas posiçones geográficas stratégicas de l Açores i de l cuntinente anquanto stremo oucidental de la Ouropa i respetibo acesso al cuntinente amaricano tiran motibado esta decison de l Eixe.

Mesmo que ls japoneses nun tubíssen antençon de acupar Macau, eilhes nun tardórun an stablecer un poderoso cunsulado na Cidade. Este cunsulado, para alhá de las sues funçones diplomáticas, serbia tamien de centro de spionaige i de detençon de figuras chinesas antiocupaçon japonesa (muitas destas figuras fugiran de la China para Macau). L cunsulado japonés eiserceu tamien grande anfuéncia ne l Gobierno Pertués de Macau. Inda assi, eisistia ua fuorte tenson antre l Gobierno de Macau i l Eisército Japonés. Ls pertueses siempre temian l assalto de las tropas japonesas la Macau porque la Guarniçon Melitar nun tenie capacidade de defender esta pequeinha quelónia pertuesa.

Anque de la neutralidade de Macau, l porto de hidroabiones eisistente na altura fui bumbardeado, tenendo sido alegado erro acidental, i las ilhas de Lapa, Don João i Muntanha fúrun acupadas pul Eisército Japonés. Para para alhá çto, las percipales cunsequéncias de la Segunda Guerra Mundial an Macau fúrun solo las lhigadas a la subrepopulaçon i a la falta de benes de amportaçon, de ls quales ls quemidos éran ls mais prementes, l que causou miles de muortes. Passado la Segunda Grande Guerra, la populaçon de Macau ampeçou a deminuir debido al regresso de muitos refugiados chineses para las sues respetibas tierras natales.

Ancidente de las Puortas de l Cerco eiditar

An 1952, tubo lhugar l Ancidente de las Puortas de l Cerco. Fui ua série de pequeinhos cunflitos melitares antre las fuorças armadas pertuesas i chinesas nas frunteiras antre Macau i la China Cuntinental. Aliás, naqueilha altura, las frunteiras antre estas dues lhocalidades nun éran inda bien definidas, gerando cunfusones i çputas.

Todo ampeçou quando Pertual, un aliado de l EUA, pressionou l Gobierno de Macau a cuntrolar la circulaçon de mercadorias, percipalmente benes cunsidrados stratégicos (cumo cumbustibles), para la China cuntinental, que sofria un ambargo ampuosto pulas poténcias oucidentales i pula ONU. Las outoridades chinesas, çcontentes de l cuntrolo ampuosto por Macau, ampeçórun la amenaçar las outoridades pertuesas de la Cidade, ponendo an açon l sou poderoso macanismo de propaganda política i moblizando fuorças melitares para reforçar l cuntrolo de las frunteiras.

Esto tornou las relaçones antre Macau i la República Popular de la China (RPC) mui tensas i ls melitares de ambos ls lhados ampeçórun a cunfrontar-se, abrindo fuogo i tornando las frunteiras mui peligrosas i un outéntico campo de batailha. Esta situaçon cunfusa, reinada de "ancidentes" (pequeinhos cunflitos armados) i de amenaças, arrastrou durante meses, tenendo sido antensificado ne ls meses de Maio, Júnio i percipalmente an Júlio, quando las outoridades chinesas ampusírun unilateralmente un bloqueio a las trocas comerciales i a las quemunicaçones terrestres, flubiales i marítimas. Este bloqueio causou ua grande falta de benes básicos, percipalmente alimentares, an Macau.

Este cunfronto fui finalmente resolbido, atrabeç de antensas negociaçones antre la admenistraçon pertuesa de Macau i la RPC por meio de antermediários diplomáticos lhocales (custituidos por nembros eilustres de la eilite campana-macaense de Macau) i tamien de las outoridades británicas, ne l més de Agosto de 1952. Ls pertueses tubírun que pedir çculpa a las outoridades chinesas i a las bítimas i tubo que pagar ua pequeinha andemnizaçon.

Cun este ancidente, la RPC cunseguiu ampedir l oumiento de l cuntrolo de la circulaçon de benes antre Macau i China, i cunseguiu tamien amostrar a la admenistraçon pertuesa que la sue manutençon nesta Cidade dependia fuortemente de la buntade de ls dirigentes quemunistas de la RPC. Este ancidente tamien fizo oumentar i cunsulidar l statuto i la amportança de la eilite macaense i chinesa, percipalmente Pedro José Lhobo, Ho Yin i Ma Man-kei.

Grande Prémio de Macau eiditar

An 1954, la Cidade ourganizou pula purmeira beç l Grande Prémio de Macau que cunsiste nua série de spetaculares corridas de altemobles i motociclos, zde la corrida de ls carros clássicos, passando puls Super-Cars até a la Fórmula 3 (la mais sperada). L Grande Prémio, que dura quatro dies, tornou-se nua atraçon turística amportante de Macau i la Cidade cuntina la ourganizá-la an todos ls meses de Nobembre. Zde l anho de 1954, ls melhores pilotos de l mundo son cumbidados a partecipar nun de ls circuitos mais emocionantes i peligrosos de l Mundo. Trata-se dun circuito que percorre l meio de la cidade, antercalando lhongas retas (Porto Sterior) cun las sinuosas rebuoltas de l monte de la Guia. La rebuolta de l Hotel i Casino Lhisboua de Macau ye l lhocal adonde mais acidentes son registados [5].

Cuncesson de l monopólio de l Jogo a la STDM eiditar

Fexeiro:Hotel de Lhisboua.jpg
Hotel i Casino Lhisboua de Macau, un de ls maiores casinos de Macau i de Stanley Ho

An 1962, l monopólio ne l setor de l jogos, antes cuncedido a la cumpanha chinesa de antretenimiento "Taixing" (ó "Tai Hing") zde 1934, fui cuncedido pul Gobierno de Macau a la cumpanha chinesa de Stanley Ho, la "Sociadade de Turismo i Dibersones de Macau" (STDM). L purmeiro casino i hotel de grande scala fui abierta an 1970 por esta cumpanha, cujo nome ye "Hotel i Casino Lhisboua". La lhicença deste monopólio fui renobado an 1986 i spirou ne l anho de 2001.

Motin "1-2-3" i las sues cunsequéncias eiditar

Ber artigo percipal: Motin 1-2-3

An 1966, ls residentes chineses tentórun oubter ua lhicença para la custruçon dua scuola pribada na ilha de la Taipa. Ls residentes, na ampossiblidade de oubter ua lhicença de custruçon, ampeçórun, eilegalmente, la eidificaçon de la scuola. Ne l die 15 de Nobembre de 1966, la polícia de la Cidade outelizórun formas biolentas de prender ls respunsables de la scuola, ls ouperários de custruçon, ls residentes chineses ende persentes i ls jornalistas. Depuis deste acuntecimiento, la amprensa chinesa i associaçones pró-quemunistas ampeçórun a atacar an fuorça l Gobierno, nun permitindo que l "ancidente" de la Taipa fusse squecido.

Fui-se crecendo la custestaçon i l sentimiento de rebolta drento de la quemunidade chinesa, anfluenciada perfundamente pula Reboluçon Cultural de Mao Tse-tung. Ne l die 3 de Dezembre de 1966 acunteciu an Macau un célebre motin popular lhebantado por chineses pró-quemunistas que stában çcontentes cun las formas biolentas de represson als oupositores de la admenistraçon de Macau, percipalmente chineses, aporfilhadas pula polícia de Macau. Este acuntecimiento ye bulgarmente chamado de Motin "1-2-3", referindo-se al die que acunteciu l motin popular. Este motin fui partecipado tamien por muitos porsores i studantes chineses. Neste die de protestos, houbo 11 muortos i cerca de 200 feridos i fui neçairo la moblizaçon de suldados para cuntrolar la situaçon.

Passado l motin ser cuntrolado puls suldados, la tenson an Macau nun zbaneciu, mas piorou inda mais, ambora nun habendo mais manifestaçones. Alguas famílias pertuesas, amendontradas, ampeçórun a preparar-se para abandonar la Cidade i emigráren-se para Pertual ó para Hong-Kong. Face la este clima de tenson, l Gobierno de Macau pensou mesmo an abandonar Macau i antregá-la simplesmente a la República Popular de la China, mas eilha rejeitou esta trasferéncia eimediata. Este clima tenso fui acentuado inda mais ne l die 16 de Janeiro de 1967, quando la quemunidade chinesa, ampaciente, adotou la Política de l 3 Nones:

  • nun antregar ampostos;
  • nun prestar serbícios al Gobierno, ancluindo l abastecimiento de auga i eiletricidade;
  • nun bender perdutos als pertueses.

Passado cerca de 2 meses de tenson, presson, cunfuson i medo, l Gobierno de Macau i las outoridades de la República Popular de la China, que tornórun-se ne ls repersentantes de la quemunidade chinesa lhocal, chegórun finalmente a acuordo ne l die 29 de Janeiro de 1967, culminando cul pedido de çculpas feito pul Gobierno de Macau para la quemunidade chinesa. Este acuordo fizo cun que Pertual renunciasse la sue acupaçon perpétua la Macau [3] i reconhecisse l poder i l cuntrolo de fato de ls chineses subre Macau, marcando l percípio de l fin de l período quelonial desta cidade. Este acuordo proibiu tamien l Gobierno de Macau de dar apoio i asilo político als nacionalistas de l Kuomintang.

Cun este motin, las outoridades de la República Popular de la China amostrórun a la admenistraçon pertuesa que la sue subrebibéncia i persença an Macau dependia de la buntade i de ls antresses de la RPC. Na sequéncia destes acuntecimientos, la outoridade de la eilite chinesa pró-Pequin, lhiderada por Ho Yin, fui mais ua beç reconhecida pul Gobierno de Macau.

Esta berson mencionada de l ancidente ye ua de las mais aceites, mas, mas, eisisten outras bersones i relatos subre este célebre motin. Passado estas sequéncias de acuntecimientos, ls chineses nunca mais lhebantórun nanhun motin i Macau passou a bibir un período de calma i de coeisisténcia antre la quemunidade pertuesa, macaense i chinesa.

De la Reboluçon de ls Crabos a la trasferéncia de la soberanie de Macau eiditar

Mudanças políticas eiditar

Fexeiro:Assinatura declaracao cunjunta campana pertuesa.jpg
Assinatura de la Declaraçon Cunjunta Campana-Pertuesa subre la Queston de Macau.

Depuis de la Reboluçon de l Crabos an 1974, Pertual declarou la andependéncia eimediata de todas las sues porbíncias ultramarinas. La China rejeitou esta trasferéncia eimediata, tenendo apelado pa l stablecimiento de negociaçones que permitissen ua trasferéncia harmoniosa. La defrença antre l sistema capitalista de Macau i l quemunista de la China cuntinental poderá star na base desta decison. Cul decorrer de las negociaçones, l statuto de Macau redefiniu-se para “território chinés sob admenistraçon pertuesa” i la trasferéncia fui agendada para la data de 20 de Dezembre de 1999, atrabeç de l decumiento "Declaraçon Cunjunta Campana-Pertuesa subre la Queston de Macau" (assinado ne l die 13 de Abril de 1987), depositada nas Naciones Ounidas i antretanto publicada ne l Boletin Oufecial de Macau la 7 de Júnio de 1988, adonde se stablecian ua série de cumpromissos antre ls dous países para Macau, antre ls quales la garantie dua grande outonomie fetura i la cunserbaçon de las specificidades de la RAEM durante 50 anhos. La data scolhida permitie antre outras cousas: prolongar la persença pertuesa ne l Ouriente, trasformando Pertual na redadeira nacion Oucidental a retirar las sues possessones de la China; fazer la trasferéncia de Macau pouco depuis de la de Hong Kong i que fui ousada pula China cumo forma de retaliaçon al Reino Ounido debido a la suabidade cun que las negociaçones i trasferéncia de Macau fúrun cunseguídas, por cuntreste cula de Hong Kong; i readquirir l cuntrole de todos ls territórios chineses que stubírun sob domínio oucidental antes de l ampeço de l seclo XXI.

Antes de la trasferéncia de Macau i Hong Kong, la China fizo ua série de alteraçones eiquenómicas ne l sentido de se aprossimar de l sistema capitalista i abrir-se al quemércio anternacional. Aquando de la trasferéncia la China redefinira la sue eimaige segundo l slogan "un paíç, dous sistemas". Este permite que alguas regiones chinesas, ancluindo Macau, possuan ua grande outonomie i cuntinidade de l sou modo de bida, stando solo lhemitadas ne l que se refree a las sues relaçones steriores i a la defesa, situaçon idéntica, de resto, a la que tenien aquando de la admenistraçon pertuesa.

Para preparar Macau para la trasferéncia de soberanie, Pertual, a par de las negociaçones cula China, ancentibou l Gobierno de Macau a fazer muitas reformas, antre las quales la restruturaçon de l sistema político-admenistratibo de Macau, la çmilitarizaçon de la Cidade i la promoçon de la partecipaçon de la populaçon (quier pertuesa quier chinesa quier qualquiera etnia) na admenistraçon de Macau. La Guarniçon Melitar Pertuesa retirou-se de Macau ne l anho de 1975 cula stinçon de l sou ourgon de comando, l Comando Territorial Andependiente de Macau (CTIM). Las fuorças de sigurança i ls melitares que quejirun quedar an Macau fúrun depuis ancorporados nas Fuorças de Sigurança de Macau (FSM). L Gobierno de Macau promulgou, an 1976, l Statuto Orgánico de Macau [6] (EOM), cun bista an criar un nuobo modelo político, rompendo assi cul bielho modelo altamente quelonial (centrado ne l Gobernador) bigente naqueilha altura. Nesse mesmo anho, an cunsequéncia cula aprobaçon de l EOM, la Assemblé Lhegislatiba de Macau, l ourgon lhegislador de la cidade, sofriu grandes remodelaçones. Ye respunsable de fazer lheis i ten l poder de questionar, trabar i julgar l Gobernador, i passado la trasferéncia (1999), l Xefe de l Eisecutibo.

Mudanças eiquenómico-financeiras eiditar

La eiquenomie de Macau alargou-se i zambolbiu-se notablemiente, percipalmente ne ls finales de ls anhos 80 i 90 de l seclo XX. Eilha eiboluiu-se dua eiquenomie eissencialmente baseada ne l setor de l Jogo i ne ls bários monopólios statales para ua eiquenomie de serbícios i mais ourientada para la sportaçon. Para que esto acunteça, anquanto que las atibidades eiquenómicas tradecionales (s: la pesca) ampeçórun a cessar, l setor terciário, nomeadamente l financeiro i l bancairo, i la andústria de balor acrescentado ourientado para la sportaçon, cumo por eisemplo la andústria de l téxteis, de l bestuário, de l plásticos i de l brinquedos, zambolbírun-se i amadurecírun bastante. Mas, cula progressiba abiertura eiquenómica de la China i cula trasformaçon deste grande paíç na "fábrica de l mundo", las ampresas andustriales de Macau ampeçórun a trasferir las sues fábricas i ounidades de porduçon para la China, adonde a mano-de-obra ye mais barata.

Por esso, Macau passou a ambestir mais ne l zambolbimento, ne l amadurecimento, na custante atualizaçon i na anternacionalizaçon de l setor terciário, percurando cun este meio assumir-se cumo centro financeiro anternacional i de serbícios comerciales de la region, bien cumo la puorta stratégica para la China, un paíç que apersenta einúmeras ouportunidades de anriquecer i que ne l feturo eirá tornar-se nua de las maiores ó até na maior poténcia de l mundo. Por esta rezon, Macau estreitou la sue coperaçon, nomeadamente an tenermos eiquenómicos, cula region de l Delta de l Riu de las Pérolas, specialmente cula sue bezina Zona Eiquenómica Special de Zhuhai.

Para atingir l sou oubjetibo i aguantar la sue própia eiquenomie, Macau tubo de criar un regime fiscal faborable al ambestimiento i un clima de cunfiança. Tubo tamien de ambestir i reforçar las sues anfraestruturas, planeando i cuncretizando ne ls anhos 90 bários porjetos-chabes, cumo por eisemplo l Aeroporto Anternacional de Macau, l porto de augas perfundas de Ká-Hó (Coloane), l nuobo Treminal Marítimo i Heiliporto de Macau, i la Puonte de la Amisade (la segunda puonte que faç la lhigaçon antre la Península de Macau i la ilha de la Taipa). L Gobierno de Macau defendiu tamien la necidade de modernizar, atualizar i dibersificar las atibidades eiquenómicas de l Território.

Mas, mesmo cun estes progressos i zambolbimentos, Macau nun cunseguiu eiliminar la sue fuorte dependéncia a las receitas deribadas de l Jogo i de outros dreitos de cuncesson. Ironicamente, Macau tornou-se inda mais dependente de l setor de l Jogo a partir de 2001, quando el fui lhiberalizado an parte, trazendo, juntamente cul turismo i cula fuorte antrada de capitales strangeiros la Macau, un nuobo i jamales bisto crecimiento eiquenómico.

La trasferéncia de soberanie eiditar

Fexeiro:Handober Ceremony of Macau Gobernment.jpg
Cerimónia de la Trasferéncia de Soberanie de Macau para la República Popular de la China, na sue fase final, adonde la Vandeira de la República Pertuesa i de l Lheal Senado fúrun recolhidos (na dreita de la retrato) anquanto que la Bandeira de la República Popular de la China i de la Region Admenistratiba Special de Macau fúrun hasteados (na squierda de la foto).

La trasferéncia de la soberanie de Macau antre Pertual i la China acuntiu ne ls purmeiros momientos de la madrugada de l die 20 de Dezembre de 1999, cumo staba prebisto atrabeç de la Declaraçon Cunjunta [7], passado muitos anhos de negociaçones i de perparaçones. Tenendo acuntecido dous anhos passado la trasferéncia de soberanie de Hong Kong, fui un porcesso mais suabe que l de Hong Kong, nun tenendo habido cunfrontos políticos de nota antre ls dous gobiernos durante las negociaçones diplomáticas, nin çtúrbios sociales, al cuntrário de Hong Kong, cuja populaçon ten ua tradiçon mais reibindicatiba i partecipatiba.

Passado la trasferéncia de soberanie (a partir de l die 20 de Dezembre de 1999) eiditar

Passado la trasferéncia de soberanie, Macau tornou-se ua Region Admenistratiba Special (RAE) de la República Popular de la China, atuando subre l percípio de "un paíç, dous sistemas" i seguindo ls cumpromissos stablecidos por Pertual i China durante la ratificaçon de la "Declaraçon Cunjunta". Esta RAE passou a ser xefiada pul Xefe de l Eisecutibo de Macau, sustituindo l cargo de "Gobernador de Macau", que fui abolido an 1999, lhougo passado la trasferéncia de soberanie. La Lei Básica de la Region Admenistratiba Special de Macau, promulgada pul Cungresso Nacional Popular de la China ne l anho de 1993, ye l atual testo custitucional de l sistema jurídico de la RAEM.

La Era de Edmund Ho Hau-wah (1999-2009) eiditar

L purmeiro Xefe de l Eisecutibo de Macau ye Edmund Ho Hau-wah, un famoso home de negócios i filho de Ho Yin, un célebre i yá falecido lhíder de la quemunidade chinesa.

Passado la trasferéncia, Macau fui outra beç melitarizada, nun por tropas pertuesas, mas por tropas de l Eisército de Lhibertaçon Popular de la República Popular de la China. L nuobo Gobierno de la RAEM aboliu lhougo ls 2 munecípios (Cunceilho de Macau i l Cunceilho de las Ilhas). An sue sustituiçon, l Gobierno criou un nuobo uorgon admenistratibo, l Anstituto pa ls Assuntos Cíbicos i Municipales (IACM), i que stá subordinado a la Secretarie de la Admenistraçon i Justícia. Las freguesies de Macau mantibírun-se cumo dibisones regionales i simbólicas i inda oufecialmente aceite pul nuobo Gobierno.

An 20 de Setembre de 2004, Edmund Ho fui outra beç nomeado cumo segundo Xefe de l Eisecutibo de la RAEM.

L nuobo cumbate a la criminalidade eiditar

Durante la admenistraçon pertuesa, la criminalidade nun cunseguía ser cuntrolada i era un risco sério pa l turismo, por esso, lhougo passado la formaçon de l nuobo Gobierno de la Region Admenistratiba Special de Macau (RAEM), el decidiu cumbater ferozmente contra l crime, percipalmente ls crimes ourganizados pulas Tríades. L nuobo Gobierno cunseguiu atingir ls sous oubjetibos ne l cumbate al crime, cul númaro de crimes a baixar eimenso, percipalmente la criminalidade biolenta que çceu 70% ne l anho 2000 i outros 45% ne l anho 2001. Macau tornou-se mui mais siguro i esto trouxe de nuobo cunfiança als turistas.

Mas, an 2006, la criminalidade, percipalmente la nó-organizada, boltou a oumentar de nuobo, registando-se mais crimes contra la bida an sociadade, ambora menos crimes biolentos [8].

L nuobo i acelerado crecimiento eiquenómico eiditar

 
Casino norte-amaricano "Sands", un de ls maiores casinos de Macau i de la Ásia. Abriu las puortas passado l fin de l monopólio de la STDM ne l setor de l Jogo

An 2001, dou-se l fin de l monopólio de la cumpanha de jogos i dibersones de Stanley Ho (STDM) i l ampeço de la lhiberalizaçon parcial de l setor de l Jogo, permitindo la antrada regulada de nuobos cumpetidores, alguns deilhes norte-amaricanos, para este setor. Esta abiertura causou, i cuntina a causar, un grande i acelerado crecimiento eiquenómico para Macau, i cuntribuiu para la anternacionalizaçon de l tecido ampresarial i para la trasformaçon de Macau nua eiquenomie mais abierta al mundo i mais cumpetitiba. Ls setores eimobliário i hoteleiro fúrun inundados tamien por ambestimientos strangeiros, l que causou la spanson i la prosperidade destes.

L setor de turismo registou un grande zambolbimiento i l númaro de bejitantes entrados an Macau ten benido a oumentar sustancialmente debido als sfuorços de l Gobierno i subretodo tamien a la política de cuncesson de bistos andibiduales de biaige pa ls residentes de la China Cuntinental al abrigo de l CEPA (Acordo de Streitamiento de las Relaçones Eiquenómicas i Comerciales antre l Cuntinente Chinés i Macau). Passado esta deminuiçon gradual destas restriçones de biaige por parte de l Gobierno Central Popular de Pequin, ls chineses yá puoden biajar lhibremente para outros países i regiones, percipalmente para Macau i Hong-Kong.

An 2005, las somas ambolbidas ne l jogo de casinos an Macau eiquibalírun pula purmeira beç las de Las Begas (cada ua cerca de 5,6 mil milhones de dólares amaricanos), tornando Macau ne l percipal centro mundial de la andústria de l jogo de casinos. L PIB de Macau, an 2006, ye de 14,4 mil milhones de dólares amaricanos. L PIB per capita, ne l anho de 2006, era de 28853 dólares amaricanos.

Por un lhado, este crecimiento eiquenómico de grande escala spurmentado mas nunca bisto antes an Macau, trouxe muitos benefícios para la region, mas por outro lhado, el arrastrou tamien nuobos i grandes porblemas sociales, antre ls quales la chubida bertiginosa i rápida de l précios de l eimobliários i la anflaçon galopante, que afetan muitos residentes de Macau. Un númaro seneficatibo de residentes, percipalmente aqueilhes que pertencen a la classe trabalhadora, áchan que la sue qualidade de bida deminuiu, debido a la chubida drástica de l précios de l eimobliários, de la renda habitacional i de l perdutos. An giral, l oumiento de salários nun cunsegue acumpanhar l oumiento galopante de la anflaçon.

 
Mapa atual de la Region Admenistratiba Special de Macau

Centro Stórico de Macau eiditar

 Ber artigo percipal: Centro Stórico de Macau

Ne l die 15 de Júlio de 2005, l Centro Stórico de Macau fui, finalmente, anscrito na Lhista de l Património Mundial de la Houmanidade de la UNESCO i zeignado cumo l 31º sítio de l Património Mundial de la China. Passado la ancluson, houbo grandes comemoraçones an Macau.

Causo de corrupçon de Al Man Lhong eiditar

Ne l die 6 de Dezembre de 2006, Al Man Lhong, l anton Secretairo pa ls Trasportes i Obras Públicas, fui detido, por tener coperado an causos de corrupçon i an atibidades financeiras eilegales. El fui eimediatamente sonerado pul Gobierno de Pequin. Segundo la ambestigaçon de l Comissariado Cuntra La Corrupçon (CCAC), Al tenie benes abaluados an 800 milhones de patacas [9].

Este scándalo político causou un grande abalo ne l Gobierno de la RAEM i lhebou cun que la sociadade de Macau çconfiasse inda mais l Gobierno, lhebando-lo al çcrédito. Durante sumanas, na Assemblé Lhegislatiba, alguns deputados criticórun, cul causo Al Man Lhong, l Gobierno i la sue trasparéncia i l yá antiquado sistema de cuncesson de terrenos. Segundo la oupinion de muitos, este sistema cheno de lhacunas i defeitos cuntribuiu i ajudou mui Al Man Lhong an cometer crimes de corrupçon [10]. Eisiste tamien rumores na sociadade que dízen que eisiste mais ambolbidos, até l própio Xefe de l Eisecutibo, neste grande causo de corrupçon.

Ne l die 30 de Janeiro de 2008, Al Man Lhong fui cundenado pul Tribunal de Redadeira Anstáncia de la RAEM a ua pena an cúmulo jurídico de 27 anhos de prison por 57 crimes [9].

Protestos an 2007 eiditar

 
Ua manifestaçon de protesto, decorrida ne l die 20 de Dezembre de 2007.

Ne l die 1 de Maio de 2007, acunteciu an Macau ua de las maiores manifestaçones antigobernamentales zde la fundaçon de la RAEM. Este tipo de manifestaçon popular, partecipada pula purmeira beç por funcionários públicos, repersenta l cada beç maior ampasse político antre l Gobierno, cunsidrado por muitos cumo ancumpetente i corruto (refletido ne l causo Al Man Lhong), i ls scluídos de l zambolbimiento eimergente de Macau (que repersenta ua grande parte de la populaçon). Ocorrírun atos de bioléncia policial nesta manifestaçon porque ls manifestantes tentórun forçar ua alteraçon de l percurso prebiamente stablecido pula polícia. Un polícia çparou anclusibamente tiros de pistola al aire i, anfelizmente, un desses tiros atingiu ua pessona que nun staba a partecipar na manifestaçon, causando ua grande polémica na sociadade de Macau [11].

La 20 de Dezembre de 2007, quando Macau celebrou ls uito anhos de anibersário de l stablecimiento de la RAEM, ocorrírun mais protestos. Nestes redadeiros protestos, cerca de 1500 a 3500 pessonas saíran a las rues para lhutáren por un sistema político mais democrático, eisigindo al Gobierno la amplementaçon total de l sufrágio ounibersal direto nas eileiçones para la Assemblé Lhegislatiba de Macau i pa l Xefe de l Eisecutibo de Macau. Lhutában tamien por ua maior trasparéncia de l Gobierno, ua maior andependéncia de las receitas de l jogo i la antroduçon de medidas para la deminuiçon de l fosso antre ricos i pobres.[12][13]

  1. Spresson ousada na Lei Básica de la RAEM
  2. Cunforme Fernon Mendes Pinto
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 www.worldstatesmen.org
  4. Esto quier dezir que ls juízes i outros magistrados de Macau nun podien julgar ls chineses residentes an redadeira anstáncia. Nesta anstáncia, eilhes éran julgados por mandarines
  5. l/mgpc/public_html/gp50/t/andex.php?cat=pastfuture Un Passado Dourado i un Feturo Resplandecente ne l website oufecial de l 50ª Grande Prémio de Macau[lhigaçon einatiba]
  6. l/bo/i/76/09/eo/cap1.htn Statuto Orgánico de Macau na Amprensa Oufecial de Macau[lhigaçon einatiba]
  7. l/bo/i/88/23/dc/t/default.asp#dc Declaraçon Cunjunta na Amprensa Oufecial de Macau[lhigaçon einatiba]
  8. .com.me l/news/20070208/03local_d03.htn Un artigo de l JTM subre l balanço criminal de 2006[lhigaçon einatiba]
  9. 9,0 9,1 Ua ambora subre la sentença de Al Man Lhong[lhigaçon einatiba]
  10. .com.me l/ Deputados eisigen mais poder fiscalizador, eidiçon de l die 15 de Dezembre de 2006 de l semanário católico L CLARIM[lhigaçon einatiba]
  11. .com.me l/ "La bomba-reloijo que naide çmonta"; eidiçon de 4 de Maio de 2007 de l semanário católico "L CLARIM"[lhigaçon einatiba]
  12. Jornal Público' ', die 21 de Dezembre de 2007 (1º Caderno, pág. 18, artigo Cerca de mil manifestantes an Macau eisigen nas rues mais democracie, i suplemiento Mundo a la Sesta, pág. 6, rúbrica Acuntiu: 5ª Feira, 20 de Dezembre)
  13. .com.me l/biew.asp?dT=267403004 Artigo de l "Jornal Tribuna de Macau" subre esta manifestaçon[lhigaçon einatiba].