La palabra Ética ye ouriginada de l griego ethos, (modo de ser, caráter) atrabeç de l latin mos (ó ne l plural mores) (questumes, de adonde se deribou la palabra moral.)[1]. An Filosofie, Ética quier dezir l que ye buono para l andibíduo i para la sociadade, i sou studo cuntribui para stabelecer la naturaleza de deberes ne l relacionamento andibíduo - sociadade.

Define-se Moral cumo un cunjunto de normas, percípios, questumes, balores que norteian l cumportamento de l andibíduo ne l sou grupo social. Moral i ética nun deben ser cunfundidos: anquanto la moral ye normatiba, la ética ye teórica, i percurando splicar i justificar ls questumes dua determinada sociadade[2], bien cumo fornecer subsídios para la seluçon de sous dilemas más quemuns. Mas, debe-se deixar claro que eitimologicamente "ética" i "moral" son spressones sinónimas, sendo la purmeira de ourige griega, anquanto la segunda ye sue traduçon para l lhatin.

La ética tamien nun debe ser cunfundida cula lei, ambora cun cierta frequéncia la lhei tenga cumo base percípios éticos. Al cuntrário de l que ocorre cula lhei, nanhun andibíduo puode ser cumpelido, pul Stado ó por outros andibíduos, a cumprir las normas éticas, nin sofrer qualquier sançon pula zoubediéncia la estas; por outro lhado, la lhei puode ser omissa quanto la questones abrangidas ne l scopo de la ética[1].

Modernamente, la maioria de las profissones ténen l sou própio código de ética porfissional, que ye un cunjunto de normas de cumprimento oubrigatório, deribadas de la ética, frequentemente ancuorporados a la lhei pública. Nesses causos, ls percípios éticos passan a tener fuorça de lhei; note-se que, mesmo ne ls causos an que esses códigos nun stan ancuorporados a la lhei, sou studo ten alta porbablidade de eisercer anfluéncia, por eisemplo, an julgamentos ne ls quales se çcutan fatos relatibos a la cunduta porfissional. Ademaiss, l sou nun cumprimento puode resultar an sançones eisecutadas pula sociadade porfissional, cumo censura pública i suspenson temporária ó definitiba de l dreito de eisercer la porfisson.

Tanto “ethos” (caráter) cumo “mos” (questume) andican un tipo de cumportamiento propiamente houmano que nun ye natural, l home nun nace cul cumo se fusse un anstinto, mas que ye “adquirido ó cunquistado por hábito” (BÁZQUEZ). Portanto, ética i moral, pula própia eitimologie, diç respeito a ua rialidade houmana que ye custruída stórica i socialmente a partir de las relaçones coletibas de l seres houmanos nas sociadades adonde nacen i biben.

Doutrina eiditar

Cumo Doutrina Filosófica, la Ética ye eissencialmente speculatiba i, la nun ser quanto al sou método analítico, jamais será normatiba, caraterística esta, sclusiba de l sou oubjeto de studo, la Moral. Portanto, la Ética mostra l que era moralmente aceito na Grécia Antiga possibilitando ua cumparaçon cul que ye moralmente aceito hoije na Ouropa, por eisemplo, andicando atrabeç de la cumparaçon, mudanças ne l cumportamento houmano i nas regras sociales i sues cunsequéncias, podendo dende, detetar porblemas i/ó andicar caminos. Para alhá de todo ser Ético ye fazer algo que te beneficie i, ne l mínimo, nun perjudique l "outro".

Eugénio Buci, an sou lhibro Subre Ética i Amprensa, çcribe la ética cumo un saber scolher antre "l bien" i "l bien" (ó antre "l mal" i l mal"), lhebando an cunta l antresse de la maiorie de la sociadade. Al cuntrário de la moral, que delimita l que ye buono i l que ye ruin ne l cumportamento de l andibíduos para ua cumbibéncia cibilizada, la ética ye l andicatibo de l que ye más justo ó menos anjusto delantre de possibles scolhas que afetan terceiros.

Ética eiditar

La ética puode ser anterpretada cumo un termo genérico que chama aqueilho que ye frequentemente çcrito cumo la "ciéncia de la moralidade", sou significado deribado de l griego, quier dezir 'Casa de la Alma', esto ye, suscetible de qualificaçon de l punto de bista de l bien i de l mal, seia relatibamente la determinada sociadade, seia de modo abseluto.

An Filosofie, l cumportamiento ético ye aquel que ye cunsidrado buono, i, subre la bundade, ls antigos dezien que: l que ye buono para la lheoa, nun puode ser buono a la gazela. I, l que ye buono a la gazela, fatalmente nun será buono a la lheoa. Este ye un dilema ético típico.

Portanto, de ambestigaçon filosófica, i debidas subjetibidades típicas an si, al lhado de la metafísica i de la lógica, nun puode ser çcrita de forma simplista. Desta forma, l oubjetibo dua teorie de la ética ye determinar l que ye buono, tanto para l andibíduo cumo para la sociadade cumo un to. Ls filósofos antigos adotórun dibersas posiçones na definiçon de l que ye buono, subre cumo lhidar culas prioridades an cunflito de l andibíduos bersus l to, subre la ounibersalidade de l percípios éticos bersus la "ética de situaçon". Nesta, l que stá cierto depende de las circunstáncias i nun dua qualquier lei giral. I subre se la bundade ye determinada puls resultados de la açon ó puls meios puls quales ls resultados son alcançados.

L home bibe an sociadade, cumbibe culutros homes i, portanto, cabe-le pensar i respunder a la seguinte pregunta: “Cumo debo agir perante ls outros?”. Trata-se dua pregunta fácele de ser formulada, mas defícel de ser respundida. Oura, esta ye la queston central de la Moral i de la Ética. Anfin, la ética ye julgamiento de l caráter moral dua determinada pessona. Cumo Doutrina Filosófica, la Ética ye eissencialmente speculatiba i, la nun ser quanto al sou método analítico, jamais será normatiba, caraterística esta, sclusiba de l sou oubjeto de studo, la Moral. Portanto, la Ética mostra l que era moralmente aceito na Grécia Antiga possibilitando ua cumparaçon cul que ye moralmente aceito hoije na Ouropa, por eisemplo, andicando atrabeç de la cumparaçon, mudanças ne l cumportamiento houmano i nas regras sociales i sues cunsequéncias, podendo dende, detetar porblemas i/ó andicar caminos.

Eugénio Buci, an sou lhibro Subre Ética i Amprensa, çcribe la ética cumo un saber scolher antre "l bien" i "l bien" (ó antre "l mal" i l mal"), lhebando an cunta l antresse de la maiorie de la sociadade. Al cuntrário de la moral, que delimita l que ye buono i l que ye ruin ne l cumportamento de l andibíduos para ua cumbibéncia cibilizada, la ética ye l andicatibo de l que ye más justo ó menos anjusto delantre de possibles scolhas que afetan terceiros.

Bison eiditar

La ética ten sido aplicada na eiquenomie, política i ciéncia política, cunduzindo la muitos çtintos i nó-relacionados campos de ética aplicada, ancluindo: ética ne ls negócios i Marxismo.

Tamien ten sido aplicada a la strutura de la família, a la sexualidade, i cumo la sociadade bé l papel de l andibíduos, cunduzindo la campos de la ética mui çtintos i nó-relacionados, cumo l feminismo i la guerra, por eisemplo.

La bison çcritiba de la ética ye moderna i, de muitas maneiras, más ampírica sob la filosofie Griega clássica, specialmente Aristóteles.

Einicialmiente, ye neçairo definir ua sentença ética, tamien coincido cumo ua afirmatiba normatiba. Trata-se dun juízo positibo ó negatibo (an tenermos morales) de algo.

Sentenças éticas son frases que usan palabras cumo buono, malo, cierto , errado, moral, eimoral, etc.

Eiqui ban alguns eisemplos:

  • “Saloman ye ua buona pessona”
  • “Las pessonas nun deben roubar”
  • “La hounestidade ye ua birtude”

An cuntreste, ua frase nó-ética percisa ser ua sentença que nun sirbe para ua abaluaçon moral. Alguns eisemplos son:

  • “Saloman ye ua pessona alta”
  • “Las pessonas se çlocan nas rues”
  • "Juan ye l xefe".

Ética nas ciéncias eiditar

la percipal lhei ética na robótica ye que:

  • Un robó nunca debe ser zenhado para aleijar pessonas

na biologie:

  • Un assunto que ye bastante polémico ye la clonaige: ua parte de l atibistas cunsidra que, pula ética i bun senso, la clonaige solo debe ser ousada, cun l debido cuntrole, an animales i plantas solamente para studos biológicos - nunca para clonar seres houmanos.

Refréncias eiditar

  1. 1,0 1,1 <[lhigaçon einatiba] Cornell Ounibersity of Lhaw Schol. Ethics: an oberbiew. Çponible an <[http://topics.lhaw.cornell.edu/wex/Ethics>. Bejitado an 11/04/2008.[lhigaçon einatiba]>
  2. <L que ye Ética. Çponible an <http://www.dhnet.org.br/dreitos/codetica/testos/oque_i_etica.html>. Bejitado an 11/04/2008[lhigaçon einatiba]>