Cristandade

(Ancaminamiento de Crestianismo)

L crestianismo ye ua religion monoteísta baseada na bida i ne ls ansinamientos de Jasus de Nazaré, tal qual cumo estes se ancontran recolhidos ne ls Eibangelhos, parte antegrante de l Nuobo Testamiento. Ls crestianos acraditan que Jasus ye l Messias i cumo tal refíren-se a el cumo Jasus Cristo. Cun cerca de 2,13 bilhones de crentes, l crestianismo ye hoije a maior religion mundial,[1] adotada por cerca de 33% de la populaçon de l mundo.[2] Ye la religion predominante na Ouropa, América, Ouceaniae i an grande parte de África i partes de la Ásia.

L crestianismo ampeçou ne l seclo I cumo ua seita de l judaísmo, cumpartindo por esso testos sagrados cun esta religion, an cuncreto l Tanakh, que ls crestianos chaman de Antigo Testamiento. De eigual modo al judaísmo i de l Eislan, l crestianismo ye cunsidrado cumo ua religion abraámica.

Segundo l Nuobo Testamiento, ls seguidores de Jasus fúrun chamados pula purmeira beç "crestianos" an Antioquia (Atos 11:26).

Percipales crenças eiditar

Inda que eisistan defrenças antre ls crestianos subre la forma cumo anterpretan ciertos aspetos de la sue religion, ye tamien possible apersentar un cunjunto de crenças que son cumpartidas pula maiorie deilhes.

 
Ls ansinamientos de Jasus de Nazaré anfluenciórun l aparecimiento de l crestianismo i de bárias outras religiones.

Monoteísmo eiditar

L crestianismo hardou de l judaísmo la crença na eisisténcia dun solo Dius, criador de l ouniberso i que puode anterbir subre el. Ls sous atributos mais amportantes son por esso la ounipoténcia, la ounipersença i ouniciéncia.

Outro de ls atributos mais amportantes de Dius, referido bárias bezes al longo de l Nuobo Testamiento, ye l amor: Dius ama todas las pessonas i estas puoden criar ua relaçon pessonal cul atrabeç de la ouraçon.

La maiorie de las eigreijas crestianas professa acraditar na Santíssima Trindade, esto ye, que Dius ye un ser eiterno que eisiste cumo trés pessonas eiternas, çtintas i andebesibles: l Pai, l Filho i l Sprito Santo.

La doutrina de las eigreijas crestianas ye defrente de l monoteísmo judaico pus ne l judaísmo nun eisisten trés pessonas de la debindade, hai solo un solo Dius, i l Messias que benerá será un home, çcendente de l rei Dabid. Alguas eigreijas professan acraditar na Santíssima Trindade, esto ye, que Dius ye un ser eiterno que eisiste cumo trés pessonas eiternas, çtintas i andebesibles: l Pai, l Filho, i l Sprito Santo. Essa doutrina fui criada ne l Cuncílio de Nicéia ne l anho de 325 D.C pulas Eigreija Católica Apostólica Ourtodoxa i Eigreija Católica Apostólica Romana (Ber:"Cuncílios ecuménicos"). Eisisten inda outras eigreijas que crénen an dues pessonas de la debindade l Pai que debe ser adorado i l Filho que nun ten nanhun dreito na debindade an adoraçon.

Jasus eiditar

Outro punto crucial pa ls crestianos ye l de la centralidade de la figura de Jasus Cristo. Ls crestianos reconhecen la amportáncia de ls ansinamientos morales de Jasus, antre ls quales salientan l amor la Dius i l amor al próssimo, i cunsidírun la sue bida cumo un eisemplo a seguir. L crestianismo reconhece Jasus cumo l Filho de Dius que bieno a la Tierra libartar ls seres houmanos de l pecado atrabeç de la sue muorte na cruç i de la sue ressurreiçon, inda que barien antre si quanto al segneficado desta salbaçon i cumo eilha se dará. Para la maiorie de l crestianos, Jasus ye cumpletamente debino i cumpletamente houmano. Hai inda assi, ua çcusson subre la debindade de Jasus. Aqueilhes que questionan la debindade de Cristo argumentan que el nunca tenerie afirmado esso spressamente. Ls que defenden la debindade de Cristo, por sue beç, balen-se de bersiclos que, atrabeç de la postura de Jasus i drento de l própio cuntesto cultural judaico de la era, deixarian clara la sue cundiçon debina.[3][4]

La salbaçon eiditar

L crestianismo acradita que la fé an Jasus Cristo dá als seres houmanos la salbaçon i la bida eiterna.,[5] mas bal lembrar que biblicamente, las obras nun son capazes de dar a ua pessona la Bida Eiterna, la única maneira de alcançar la Salbaçon ye dando crédito a la obra de la cruç rializada pul que ls crestianos acraditan ser l filho de Dius, a saber Jasus Cristo.

La bida depuis de la muorte eiditar

La bison de detreminadas religiones crestianas subre la bida depuis de la muorte ambolbe, dua maneira giral, la crença ne l cielo i ne l anferno. La Eigreija Católica cunsidra que para para alhá destas dues rialidades eisiste l purgatório, un local de purificaçon adonde quedan las almas que morrírun an stado de grácia, mas que cometírun pecados.

La Eigreija eiditar

L crestianismo acradita na Eigreija (ekklesie), palabra de ourige griega que quier dezir "assemblé", antendida cumo la quemunidade de todos ls crestianos i cumo cuorpo místico de Cristo persente na Tierra i sue cuntinidade. Las percipales eigreijas ligadas al crestianismo son: la Eigreija Católica, las Eigreijas Protestantes i la Eigreija Ourtodoxa.

Defrenças nas crenças eiditar

L Credo de Nicéia eiditar

L Credo de Nicéia, feito ne ls cuncílios de Nicéia i Custantinopla, fui ratificado cumo credo ounibersal de la Cristandade ne l Cuncílio de Éfeso de 431. Ls crestianos Ourtodoxos ourientales nun ancluen ne l credo la cláusula filioque, que fui ajuntada pula Eigreija Católica mais tarde.

Las crenças percipales declaradas ne l Credo de Nicéia son:

 
Percentaige de l crestianismo por paíç.
  • La crença na Trindade;
  • Jasus ye a la par debino i houmano;
  • La salbaçon ye possible atrabeç de la pessona, bida i obra de Jasus;
  • Jasus Cristo fui cuncebido de forma berginal, fui curceficado, ressucitou, chubiu al cielo i benerá de nuobo a la Tierra;
  • La reimisson de ls pecados ye possible atrabeç de l batismo;
  • Ls muortos ressucitaran.

Na altura an que fui formulado, l Credo de Niceia percurou cuntatar diretamente cun crenças que serien cunsidradas heiréticas, cumo l arianismo, que negaba que l Pai i Filho éran de la mesma sustáncia, ó l gnosticismo.

La maior parte de las eigreijas portestantes cumparten cula Eigreija Católica la crença ne l Credo de Nicéia.

Outros testos cunsidrados sagrados eiditar

Alguns crestianos cunsidran que alguns scritos, para para alhá de l que fázen parte de la Bíblia, fúrun debinamente anspirados. Ls nembros de la Eigreija de Jasus Cristo de ls Santos de ls Redadeiros Dies dan a trés libros la culidade de tenéren sido anspirados por Dius; esses libros son l Libro de Mórmon, la Doutrina i Cumbénios i la Pérola de Grande Balor. Pa ls Adbentistas de l Sétimo Die ls scritos de Eillen G. White son ua manifestaçon profética que, inda assi, nun se ancontra al mesmo nible que la Bíblia.

Ourige eiditar

 Ber artigo percipal: Stória de l crestianismo
 
Nicolò di Liberatore. Benir Dolorun (Cristo Muorto ne l Sarcófago), 1480-1500

Segundo la religion judaica, l Messias, un çcendente de l Rei Dabi, eirie un die aparecer i restourar l Reino de Eisrael. Na Palestina, alredror de 26 d.C., Jasus Cristo, nacido na cidade de Belén na Galileia ampeçou a pregar ua nuoba doutrina i chamar seguidores, sendo aclamado por alguns cumo l Messias. Jasus fui rejeitado, tenido por apóstata pulas outoridades judaicas. Fui cundanado por blasfémia i eisecutado puls romanos cumo un líder rebelde. Sous seguidores anfrentórun dura ouposiçon político-religiosa, tenendo sido perseguidos i martirizados, puls líderes religiosos judius, i, mais tarde, pul Stado Romano.

Cula muorte i ressurreiçon de Jasus, ls apóstolos, percipales testemunhas de la sue bida, reúnen-se nua quemunidade religiosa cumpuosta eissencialmente por judius i centrada na cidade de Jarusalen. Esta quemunidade praticaba la quemunhon de l benes, celebraba la "partilha de l pan" an mimória de la redadeira refeiçon tomada por Jasus i admenistraba l batismo als nuobos cumbertidos. ZdeJarusalen, ls apóstolos partiran para pregar la nuoba mensaige, anunciando la nuoba religion até als que éran rejeitados pul judaísmo oufecial. Assi, Filipe prega als Samaritanos, l eunuco de la reina de la Eitiópia ye batizado, bien cumo l centurion Cornélio. An Antioquia, ls decípulos abordan pula purmeira beç ls pagones i passan a ser coincidos cumo crestianos.

Paulo de Tarso nun se cuntaba antre ls apóstolos oureginales, el era un judiu fariseu que perseguiu einicialmente ls purmeiros crestianos. Inda assi, el tornou-se depuis un crestiano i un de ls sous maiores, senó l maior missionário depuis de Jasus Cristo. Buona parte de l Nuobo Testamiento fui scrito ó por el (las epístolas) ó por sous coperadores (l Eibangelho de Lucas i ls atos de l apóstolos). Paulo afirmou que la salbaçon dependie de la fé an Cristo. Antre 44 i 58 el fizo trés grandes biaiges missionárias que lebórun la nuoba doutrina als gentios i judius de la Ásia Menor i de bários puntos de la Ouropa, antre eilhes Roma.

Nas purmeiras quemunidades crestianas la coabitaçon antre ls crestianos de l paganismo i de l judaísmo criaba a las bezes cunflitos. Alguns de ls redadeiros permanecian fiéles a las restriçones alimentares i recusában-se a sentar-se a la mesa culs purmeiros. Na Assemblé de Jarusalen, an 48, decide-se que ls crestianos ex- pagones nun seran sujeitos a la circuncison, mas para se sentáren a la mesa culs crestianos de ourige judaica deben abstener-se de comer chicha cun sangre ó chicha sacreficada als ídolos. Cunsagra-se assi la purmeira rutura cul judaísmo.

 
Peixe - Simblo Crestiano Primitibo, 2.º Seclo d.C. - Hoije simblo percipal de las eigreijas de la Eigreija Eibangélica

Na época, la bison de mundo monoteísta de l judaísmo era atratiba para alguns de ls cidadanos de l mundo romano, mas questumes cumo la circuncison, las regras de alimentaçon ancómodas, i la fuorte eidantificaçon de ls judius cumo un grupo étnico (i nun solo religioso) funcionában cumo barreiras deficultando la cumberson de ls homes. Atrabeç de la anfluéncia de Paulo, l crestianismo tornou mais cencielhos ls questumes judaicos que gentios nun se habituában anquanto mantebe ls motibos de atraçon. Alguns outores defenden que essa alteraçon puode tener sido un de ls grandes motibos de la rápida spanson de l crestianismo.

Outros outores antenden la rutura culs ritos judaicos mais cumo ua cunsequéncia de la spanson de l crestianismo antre ls nó-judius de l que cumo sue causa. Estes dízen outros fatores i caraterísticas cumo causa de la spanson crestiana, por eisemplo: la natureza de la fé crestiana que propone que la mensaige de Dius çtina-se a toda la houmanidade i nun solo al sou pobo scolhido; la fuga de la perseguiçon religiosa amprendida ne l ampeço por judius cunserbadores, i apuis pul Stado Romano; l sprito missionário de ls purmeiros crestianos cun sue detreminaçon an dibulgar l que Cristo habie ansinado a tantas pessonas quantas cunseguissen.

La narratiba de la perseguiçon religiosa, de la çperson, de la spanson de l crestianismo antre nó-judius i de la aboliçon de la oubrigatoriedade de ls ritos judaicos puode ser lida ne l libro de Atos de l Apóstolos. De resto, ls crestianos adotan las regras i ls percípios de l Antigo Testamiento, libro sagrado de l Judius.

An Júnio de l anho 66 ampeça-se la rebolta judaica. An Setembre de l mesmo anho la quemunidade crestiana de Jarusalen decide apartar-se de ls judius ansurretos, seguindo la adberténcia dada por Jasus de que quando Jarusalen fusse cercada por eisércitos la zouolaçon deilha starie próssima, i eisila-se an Pula, na Trasjordánia, l que repersenta l segundo sfergante de rutura cul judaísmo.

 
La crucificaçon de Jasus Cristo por Diego Belázquez

Passado la derrota de ls judius an 70, crestianos i outros grupos judius trilhan caminos cada beç mais separados. Pa l crestianismo l período que se abre an 70 i que segue até cerca de 135 carateriza-se pula definiçon de la moral i fé crestiana, bien cumo de ourganizaçon de la hierarquia i de la liturgie. Ne l ouriente, stabelece-se l eipiscopado monárquico: la quemunidade ye xefiada por un bispo, rodeado pul sou presbitério i assistido por diáconos.

Als poucos, l éisito de l crestianismo cerca de las eilites romanas fizo deste un ribal de la religion stabelecida. Inda que zde 64, quando Nero mandou supliciar ls crestianos de Roma, se tubíssen berificado perseguiçones al crestianismo, estas éran eirregulares. Las perseguiçones ourganizadas cuntra ls crestianos ampeça zde l seclo II: an 112 Trajano fixa l procedimiento cuntra ls crestianos. Para para alhá de Trajano, las percipales perseguiçones fúrun ourdenadas puls amperadores Marco Aurélio, Décio, Baleriano i Diocleciano. Ls crestianos éran acusados de superstiçon i de rábia al género houmano. Se fússen cidadanos romanos éran decapitados; se nó, podien ser atirados a las feras ó ambiados para trabalhar nas minas.

Durante la segunda metade de l seclo II assiste-se tamien al zambolbimiento de las purmeiras heiresies. Tatiano, un crestiano de ourige síria cumbertido an Roma, cria ua seita gnóstica que reproba l casamiento i que celebraba la eucaristia cun auga an beç de bino. Marcion rejeitaba l Antigo Testamiento, opondo l Dius bingador de l judius, al Dius bondoso de l Nuobo Testamiento, apersentado por Cristo; el eilaborou un Libro Sagrado feito a cobrar de passaiges retiradas de l Eibangelho de Lucas i de las epístolas de Paulo. A la medida que l crestianismo criaba raízes mais fuortes na parte oucidental de l Ampério Romano, l latin passa a ser ousado cumo léngua sagrada (nas quemunidades de l Ouriente usaba-se l griego).

La ascenson de l amperador romano Custantino repersentou un punto de birada pa l crestianismo. An 313 el publica l Édito de Toleráncia (ó Édito de Milon) atrabeç de l qual l crestianismo ye reconhecido cumo ua religion de l Ampério, i cuncede la liberdade religiosa als crestianos. La Eigreija puode tenr benes i recebir donatibos i legados. Ye tamien reconhecida la jurisdiçon de l bispos.

La queston de la cumberson de Custantino al crestianismo ye un tema de perfundo debate antre ls storiadores, mas an giral aceita-se que la sue cumberson acunteciu gradualmente. Custantino stipula l çcanso dominical, proíbe la bruxedo i limita las manifestaçones de l culto amperial. El tamien mandou custruir an Roma ua basílica ne l local adonde, supostamente, l apóstolo Pedro staba sepultado i, anfluenciado pula sue mai, la amperatriç Heilena, ourdena la custruçon an Jarusalen de la Basílica de l Santo Sepulcro i de la Eigreija de la Natibidade an Belén.

Custantino quijo tamien anterbir nas querelas teológicas que na altura marcában l crestianismo. Luita cuntra l arianismo, ua doutrina que negaba la debindade de Cristo, oufecialmente cundenada ne l Cuncílio de Niceia (325), adonde tamien se definiu l Credo crestiano.

Más tarde, ne ls anhos de 391 i 392, l amperador Teodósio I cumbate l paganismo, proibindo l sou culto i proclamando l crestianismo religion oufecial de l Ampério Romano.

L lado oucidental de l Ampério cairie an 476, anho de la deposiçon de l redadeiro amperador romano pul "bárbaro" germánico Odoacro, mas l crestianismo permanecerie triunfante an grande parte de la Ouropa, até porque alguns bárbaros yá stában cumbertidos al crestianismo ó benerien a cumberter-se nas décadas seguintes. L Ampério Romano tubo desta forma un papel anstrumental na spanson de l crestianismo.

De l mesmo modo, l crestianismo tubo un papel na manutençon de la ceblizaçon ouropéia. La Eigreija, única ourganizaçon que nun se zeintegrou ne l porcesso de dissoluçon de la parte oucidental de l ampério, ampeçou debagar a tomar l lugar de las anstituiçones romanas oucidentales, chegando mesmo a negociar la sigurança de Roma durante las ambasones de l seclo V. La Eigreija tamien mantubo l que restou de fuorça anteletual, specialmente atrabeç de la bida monástica.

Inda que fusse ounida linguisticamente, la parte oucidental de l Ampério Romano nunca oubtubira la mesma coeson de la parte ouriental (griega). Habie nel un grande númaro de culturas defrentes que habien sido assimiladas solo de maneira ancumpleta pula cultura romana. Mas anquanto ls bárbaros ambadian, muitos passórun a quemungar de la fé crestiana. Por bolta de ls seclos IV i X, to l território que antes pertencera al oucidente romano habie-se cumbertido al crestianismo i era liderado pul Papa. Missionários crestianos abançórun inda mais al norte de la Ouropa, chegando a tierras nunca cunquistadas por Roma, oubtenendo la antegraçon definitiba de ls pobos germánicos i slabos.

Eigreijas crestianas eiditar

 Ber artigo percipal: Eigreijas crestianas

Modelo:Eigreijas crestianas

Ne l crestianismo eisisten numerosas tradiçones i chamaçones, que refleten defrenças doutrinales por bezes relacionadas cula cultura i ls defrentes cuntestos locales an que estas se zambolbírun. Segundo la eidiçon de 2001 de la World Christian Ancyclopedie eisisten 33 830 eigreijas crestianas. Zde la Reforma l crestianismo ye debedido an trés grandes ramos:

Para alhá desses trés ramos manjoritários, inda eisisten outros segmentos minoritários de l crestianismo. An giral se enquadran an ua de las seguintes catadories:

  • Restauracionismo: son doutrinas surgidas apuis de la Reforma Protestante cujas bases derrogan las de todas las outras tradiçones crestianas, basicamente tenendo cumo punto an quemun solo la crença an Jasus Cristo. La maiorie deilhes nun se cunsidra propiamente "protestante" ó "ebangélico" por tenren grandes dibergéncias teológicas. Nesta catadorie stan enquadradas la Eigreija de Jasus Cristo de ls Santos de ls Redadeiros Dies, la Eigreija Adbentista de l Sétimo Die i las Testemunhas de Jeobá, antre outras chamaçones. Quanto a las Testemunhas de Jeobá, ambora afirmen ser crestianas, tamien nun se cunsidírun parte de l protestantismo. Ls testemunhas aceitan la Jasus cumo criatura, de natureza debina, sou líder i resgatador, rejeitando, inda assi la crença na Trindade i ansinando que Cristo ye l filho de l único Dius, Jeobá, nun crendo que Jasus ye Dius.
  • crestianismo primitibo: son las Eigreijas cujas bases son anteriores al stabelecimiento de l catolicismo i de la ortodoxia. Ye l causo de las eigreijas nó-calcedonianas i de la Eigreija Assíria de l Ouriente (Nestoriana).
  • crestianismo sotérico: ye la parte mística de l crestianismo, i cumprende las scuolas crestianas de mistérios i sincretismo religioso. La este ramo pertence l Gnosticismo que ye ua crença cun raízes antecedentes al própio crestianismo i que ten caraterísticas de la ciéncia eigípcia i de la filosofie griega. L Rosacrucianismo tamien se enquadra nessa bertente sendo ua ciéncia oculta crestiana que ressalta las buonas açones por meio de la fraternidade.
  • Spiritismo: alguas bezes ye cuntestado cumo sendo ua bertente de l crestianismo. Ls simplesmente spritas nun acraditan que ua pessona ó ser, cumo Jasus Cristo, puode redimir "ls pecados" dua outra, cuntudo para a maior parte de ls adetos de l spiritismo la oubra de Allan Kardec custitui ua nuoba forma de crestianismo, ó anton un resgate de l crestianismo primitibo, que nun anclui ls dogmas adicionados pula Eigreija Católica an sous dibersos Cuncílios. Anclusibe, un de ls sous libros fundantes ye chamado de L Eibangelho Segundo l Spiritismo. Esse libro apersenta ua reinterpretaçon de aspetos de la filosofie i moral crestiana, crendo an parte na Bíblia Sagrada.

Cuncepçones religiosas i filosóficas eiditar

L crestianismo prega l amor la Dius i al próssimo cumo l sou fundamiento spiritual. De fato estas atitudes nun custituen dous mandamentos separados (1º la Dius i 2º al próssimo), mas si un solo an que nanhue de las partes puode ser scluída. La salbaçon spiritual ye oufrecida gratuitamente la quien deseia aceitá-la buscando la Dius na figura de sou filho Jasus i que la busca de Dius ye ua speriéncia trasformadora de la natureza houmana.

Podemos cunsidrar trés períodos que definen la cuncepçon i filosofie de l crestianismo:

  1. crestianismo primitibo: caraterizado por ua heiterogeneidade de cuncepçones;
  2. Patrística: ocorrida ne l período antre ls seclos II i BIII, cula trasformaçon de la nuoba religion an ua Eigreija oufecial de l Ampério Romano fundada por Custantino i la formaçon dun clero anstitucionalizado, i cujo doutrinário spoente fui Santo Agostico;
  3. Scolástica: a cobrar de l seclo BIII i cujo spoente fui San Tomás de Aquino, que afirmou que fé i rezon puoden ser cunciliadas, sendo la rezon un meio de antender la fé.

A cobrar de l protestantismo, ye neçairo fazer ua defrenciaçon antre la stória i cuncepçon de la Eigreija Católica i de las dibersas eigreijas ebangélicas que se formórun.

Formas de culto eiditar

Las formas de culto de l crestianismo ambolben la ouraçon, la leitura de passaiges de la Bíblia, l canto de hinos, la cerimónia de la eucaristie (católicos i ourdodoxos) i la audiçon dun sermon dezido pul sacerdote ó menistro. La maiorie de las eigreijas crestianas cunsidra l Demingo cumo die dedicado al culto (hai minories que cunsidran l Sábado). Ye un die dedicado al çcanso, ne l qual ls crestianos reúnen-se pa l culto, ambora la deboçon i ouraçon andebidual an qualquier outro die de la sumana séian tamien balorizadas ne l crestianismo.

Ls católicos i ls Ourtodoxos anterpretan las formas de culto (ó missa, pa l catolicismo) crestianas an tenermos de siete sacramientos, cunsidrados cumo grácias debinas:

Ls protestantes nun ténen ls sacramientos pul catolicismo, mas eilhes outelizan de passaiges bíblicas pa ls cultos, cumo:

  • Batismo (para la maiorie de las chamaçones, solo an adultos);
  • Santa Cena (nun aceitando la eucaristie, boltando al padron bíblico "PAN" I "BINO", dambos aceites solo cumo simblos).
  • etc

Simblos eiditar

 
L Bun Pastor, mausoléu de Galla Placidie, Rabena, Eitália. Ampeço de l seclo V d.C..

L simblo mais reconhecido de l crestianismo ye sin dúbeda la cruç, que puode apersentar ua grande bariadade de formas d'acordo cula chamaçon: curcefício pa ls católicos, la cruç de uito braços pa ls ourtodoxos i ua simples cruç pa ls protestantes eibangélicos.

Outro simblo crestiano, que remonta als ampeços de la religion. ye l Ichthys ó peixe stilizado (la palabra Ichthys senefica peixe an griego, sendo tamien un acrónimo de Iesus Christus Theou Yicus Sotener, "Jasus Cristo filho de Dius Salbador"), hoije siempre bisto ne l protestantismo. Outros simblos de l crestianismo primitibo, a las bezes inda outelizados, éran l Alfa i l Ómega (purmeira i redadeira letras de l abc griego, an refréncia al fato de Cristo ser l percípio i l fin de todas las cousas), la áncora (repersentando la salbaçon de la alma chegada al bun porto) i l "Bun Pastor", la repersentaçon de Cristo cumo un pastor culas sues canhonas.

Calendário litúrgico i festibidades eiditar

Ls crestianos atribuen la detreminado dies de l calendário ua amportáncia religiosa. Estes dies stan ligados a la bida de Jasus Cristo ó a la stória de l primórdios de l mobimiento crestiano.

L calendário litúrgico crestiano anclui las seguintes fiestas:

  • Adbento: período custituído pulas quatro sumanas antes de l Natal, antendidas cumo época de preparaçon para la celebraçon de l nacimiento de Jasus Cristo;
  • Natal: celebraçon de l nacimiento de Jasus;
  • Epifania: pa ls católicos, celebra la adoraçon de Jasus Cristo puls Reis Magos, anquanto que pa ls crestianos Ourtodoxos l sou batismo. Acunte duoze dies apuis de l Natal;
  • Sesta-feira Santa: muorte de Jasus,
  • Demingo de Páscoa: ressurreiçon de Jasus;
  • Ascenson: ascenson de Jasus al cielo. Acunte quarenta dies apuis de l Demingo de Páscoa;
  • Pentecostes: celebraçon de l aparecimiento de l Sprito Santo als crestianos. acuntece cinquenta dies passado l Demingo de Páscoa.

Alguns dies ténen ua data própia ne l calendário (cumo l Natal, celebrado la 25 de Dezembre), anquanto que outros se moben al longo de bárias datas. L período mais amportante de l calendário litúrgico ye la Páscoa, que ye ua fiesta móbel. Nin todas eigreijas crestianas cuncordan an relaçon la que datas atribuir amportáncia. Por eisemplo, l Die de Todos-los-Santos ye celebrado pula Eigreija Católica i pula Eigreija Anglicana a 1 de Nobembre, anquanto que para la Eigreija Ourtodoxa la data ye celebrada ne l purmeiro Demingo depuis de l Pentecostes; outras eigreijas crestianas nun celebran sequer este die. De eigual modo, alguns grupos crestianos recusan celebrar l Natal ua beç que cunsidran tener ouriges paganas.

L crestianismo ne l mundo de hoije eiditar

L crestianismo ye atualmente la religion cun maior númaro de adetos, seguida de l islon.[1] Presente an todos ls cuntinentes, apersenta tendéncias de zambolbimiento defrente an cada un deilhes.

Ne l ampeço de l seclo XX, la maiorie de ls crestianos staba cuncentrada na Ouropa; por bolta de la década de setenta de l seclo XX, tenie deminuído cunsidrablemiente l númaro de crestianos na Ouropa, sendo atualmente la América Latina i África ls dous centros mundiales de l crestianismo.

L crestianismo chegou al cuntinente amaricano culas cunquistas spanholas i pertuesas de l seclo XVI. Ls purmeiros missionários católicos na América, preocupados cula cumberson de las populaçones, nun se amportórun culas culturas locales andígenas, que fúrun debastadas. Ne l seclo XIX la andependéncia de l países latino-amaricanos an relaçon la Spanha i Pertual, fui acumpanhada dua reduçon gradual de la anfluéncia de la Eigreija Católica. Cuntudo, durante l seclo XX l catolicismo zampenhou un papel político na América Latina, detetable an mobimentos cumo la Teologie de la Libertaçon. Atualmente, l catolicismo perde terreno na América Latina a fabor de mobimentos protestantes de carátener pentecostalista.

Na África l crestianismo ten raízes mais antigas. Antes de l aparecimiento de l Eislan ne l seclo VII, l norte de África staba religiosamente antegrado na sfera crestiana. L Eislan i l crestianismo tubírun deficuldades an antrar cumpletamente na África Negra. Fui, subretodo ne l seclo XIX, cul stabelecimiento de missones protestantes (anglicanas i metodistas) an África, que l crestianismo antrou ne l cuntinente. Na segunda metade de l seclo XX serie la beç de l catolicismo. Hoije an die, l catolicismo ye la eigreija cun maior númaro de adetos na maiorie de l países africanos, cun ua populaçon de mais de 150 milhones de pessonas. Ne l cuntinente africano tamien aparecírun eigreijas crestianas andependientes de las tradiçones ouropéias, que misturan eilemientos de l crestianismo cun eilemientos de la cultura local, cumo l culto de l antepassados, la bruxedo i la poligamia.

Bibliografie eiditar

  • CAIRNS Earle I., L crestianismo atrabeç de ls seclos: Ua stória de la Eigreija crestiana, Eidiçones Bida Nuoba, San Paulo, ISBN 8527503853
  • GONZALES Justo L., Ua Stória eilustrada de l crestianismo, coleçon an 10 belumes, Eidiçones Bida Nuoba, San Paulo - ISBN 8527500395 (Belume 1)
  • LEBRUN, François (dir.), Las Grandes Datas de l crestianismo. Lisboua: Eiditorial Amboras, 1990.

Refréncias

Ber tamien eiditar

Modelo:Portal-crestianismo

Lhigaçones sternas eiditar