Sistema de numeraçon bigesimal
L sistema bigesimal ye l sistema de numeraçon que ten la base ne l númaro binte.
| Sistemas de numeraçon por cultura | |
|---|---|
| Numerales hindu-arábico | |
| Árabe oucidental Árabe ouriental Família andiana |
Khmer Mongólico Thai |
| Numerales leste-asiáticos | |
| Chinés Counting rods Japonés |
Coreano Suzhou |
| Numerales alfabéticos | |
| Abjad Arménio Āryabhaṭa Cirílica |
Ge'ez Griego (jónio) Heibraico |
| Outros sistemas | |
| Ático Babilónica Brahmi Eigípcios Etrusco |
Inuíte Maia Romano Urnfield |
| Lista de sistemas de numeraçon | |
| Sistema de numeraçon posicional | |
| 5, 10, 15, 20 | |
| 2, 4, 8, 16, 32, 64 | |
| 3, 6, 9, 12, 24, 30, 36, 60 | |
| 1, 7, 13, 26 | |
La base binte probabelmente ten la mesma ourige que la base dieç, que se relaciona a las cuntaiges primitibas feitas culs dedos - ne l causo de la base binte, somados ls dedos de las manos als de ls pies.
La base binte ye ousada pa la cuntaige i nomeaçon de ls numerales na Léngua francesa na qual, por eisemplo, l númaro 80 ye zeignado por quatre bingts ó seia, literalmente, quatro bintes 80.
L númaro binte (tybe ) tamien ye ousado cumo un númaro básico na Léngua dinamarquesa na qual Tres (abrebiado de tresindstybe ) senefica 3 bezes 20 ó seia 60; firs (abrebiado de firsindstybe ) senefica 4 bezes 20 esto ye 80.
Tamien na Léngua galesa l bocábulo ugain (binte) ye ousado cumo un númaro básico ambora ne l final de l seclo XX l sistema decimal tenga oubtido preferéncia. Ende, Deugain senefica 2 bezes 20 ó seia 40 , trigain senefica 3 bezes 20 ó seia 60. Antes de l'adoçon de l sistema decimal de moeda an 1971, chwigain de papur (6 bezes 20 (=120) de papéis) era l'apelido de la nota de 10 xelin (=120 pence).
Na Léngua georgiana l bocábulo otsi (binte) ye ousado cumo un númaro básico tamien. Por eisemplo l númaro 31 (otsdatertmet'i ) ó seia, literalmente, binte-i-onze . L númaro 67 (samotsdashbidi ) senefica " trés-binte-i- siete ".
Na ceblizaçon maia i asteca to la matemática i sistema de calendairos outelizaba la base bigesimal, l que les baliu la possibelidade de calcular cifras altíssemas i assi cunseguir percison superior a la de la matemática an uso na Ouropa de la época de ls çcubrimientos.
Ne l'antigo Reino Ounido ne l sistema de moeda corriente, habie binte xelins nun pound.
D'acuordo cul linguista alman Theo Vennemann, l sistema bigesimal na Ouropa tubo ourige na Léngua basca antiga i deilha fui cotada pulas outras lénguas ouropeias, notadamente lénguas cun ourige céltica cumo l francés i l dinamarqués.
Mas d'acuordo cun Menninger l sistema de numeraçon bigesimal se ouriginou na lenguaige de ls Normandos.