Un planeta nano ye mui semelhante a un planeta (mas menor), dado qu'orbita an buolta de l Sol i ten grabidade suficiente para assumir ua forma cun eiquilíbrio heidrostático (aprossimadamente sférica), mas nun ten ua órbita zeimpedida. Un eisemplo ye Ceres que, lhocalizado na cintura d'asteroides, ten l camino de sue órbita repleto daqueles pequeinhos astros.

Esta páigina ó cacho fui traduzida outomaticamente i percisa de ser rebista por un falante natibo de mirandés. Se sabes bien mirandés ajuda la Biquipédia rebendo este artigo. Apuis de la rebison apaga esta marca. Oubrigado!
Ls planetas nanos mais grandes (Éris, Pluton (que, na berdade, ye un planeta binairo, un sistema binario an que dous planetas orbitan un punto quemun ne l spácio, sendo mais apropiado chama-lo de "Pluton-Caronte”), Makemake i Haumea), ambaixo la silhueta de la Tierra para cumparaçon de dimensones.

Atualmente conhecen-se cinco planetas nanos ne l sistema solar, son eilhes: Ceres, Pluton, Haumea, Makemake i Éris, sendo ls quatro radadeiros de l tipo plutoide, ó seia, planetas nanos qu'orbitan para para alhá de la órbita de Netuno, ne ls recónditos de l sistema solar.

Planetas nanos
Nome Çtáncia de l Sol
(OA)
Region de l
Sistema Solar
Diámetro Massa
Ceres 2,766 Cintura d'asteroides 975×909 km 9.5 × 1020 kg
Pluton 39,482 Cintura de Kuiper 2306±20 km ~1.305 × 1022 kg
Haumea 43,335 Cintura de Kuiper ~ 1500 km ~4.2 × 1021 kg
Makemake 45,791 Cintura de Kuiper 1600 – 2000? km ~3×1021 kg
Éris 67,668 Çco çperso 2400 km ± 100 km çcoincido

Domínio orbital eiditar

La çtinçon antre ls planetas nanos i ls outros uito planetas baseia-se na inatidon de ls purmeiros an lhimpáren la bizinhança de las sues órbitas, esto ye, remobíren pequeinhos cuorpos cujas órbitas ls lheben a colidir, caturar ó sofríren perturbaçones grabitacionales. L cunceito ye cumbinado cun ua noçon de domínio orbital medido an tenermos de centeilha de la massa dun candidato planetairo cula massa total cumbinada de todos ls outros cuorpos celhestres na sue bizinhança. Cunsidra-se que ls planetas nanos son demasiado pequeinhos, an tenermos de massa, para altarar seneficatibamente l sou ambiente de la forma qu'un planeta fazerie. Ls astrónomos S. Alan Stern, xefe de a misson New Horizons la Pluton, i Harold F. Lhebison ancontrórun un fosso d'orde 5 de magnitude an Λ antre ls planetas telúricos menores i antre ls maiores asteroides i trasnetunianos. Inda assi, Alan Stern çcordou publicamente que Pluton seia bisto cumo cuorpo celhestre çtinto dun planeta i fizo notar qu'el i sue eiquipe eiran referir-se la Pluton cumo l nono planeta. Note-se que será atrabeç de las páiginas de la NASA i de l'eiquipe de Stern que chegaran feturamente anformaçones i las purmeiras retratos de Pluton.

Cuorpo celhestre Massa (MT*) Λ/ΛT** µ***
Marcúrio 0,055 0,0126 9,1×104
Bénus 0,815 1,08 1,35×106
Tierra 1,00 1,00 1,7×106
Marte 0,107 0,0061 1,8×105
Ceres 1,5×10−4 8,7×10−9 0,33
Júpiter 317,7 8510 6,25×105
Saturno 95,2 308 1,9×105
Ourano 14,5 2,51 2,9×104
Netuno 17,1 1,79 2,4×104
Pluton 0,0022 1,95×10-8 0,077
Haumea 0,00067 1,72×10-9 0,02
Makemake 0,00067 1,45×10-9 0,02
Éris 0,0026 3,5×10-8 0,12
*MT massa de la Tierra.
**Λ/ΛT = M²/P, massa de la Tierra al quadrado por anho.
***µ = M/m, adonde M ye la massa de l cuorpo, i m ye la massa agregada de todos ls cuorpos na sue zona orbital.

Nuobos planetas nanos eiditar

L termo planeta nano poderá benir a ser aplicado a outros 23 cuorpos de l Sistema Solar (3 asteróides i 20 trasnetunianos): Besta, Palas i Hígia; Orco, Sedna, Quaoar, 2002 TC302, Baruna, 2002 UX25, 2002 TX300, Ixion, 2002 AW197, 2002 MS4, 2003 AZ84, 2005 RN43, (90568) 2004 GB9, 2007 OR10, 26375 1999 DE9, 38628 Huya, 35671 1998 SN165, 26181 1996 GQ21, (40314) 1999 KR16 i 2010 EK139 que stan na lhista de possibles planetas nanos de la Ounion Astronómica Anternacional i qu'aguardan mais studos para que puodan ser categorizados cumo "planetas nanos" ó "cuorpos menores de l Sistema Solar", antre ls quales stá Sedna.

Possibles planetas nanos
Nome Çtáncia de l Sol
(OA)
Region de l
Sistema Solar
Diámetro Massa
4 Besta 2,361 Cintura d'asteroides 578×560×458  Km 2,67 ± 0,02 × 1020 kg
2 Palas 2,50 – 2,82 Cintura d'asteroides 582×556×500±9  Km 2,11 ± 0,26 × 1020 kg
10 Hígia 2,763 - 3,511 Cintura d'asteroides 407,1  Km 1,0 × 1020 kg
35671 1998 SN165 38,1101588 Cintura de Kuiper 460± 80 Km çcoincido
38628 Huya 39,272 Cintura de Kuiper 438,7+26,5
−25,2
 Km
~8 × 1019 kg
Orco 39,419 Cintura de Kuiper 840 – 1880 Km 6,2 - 7,0 × 1020 kg
2003 AZ84 39,503 Cintura de Kuiper 727,0+61,9
−66,5
 Km
çcoincido
Ixion 39,539 Cintura de Kuiper <822 Km çcoincido
2005 RN43 41,613 Cintura de Kuiper 679+55
−73
 Km
çcoincido
(90568) 2004 GB9 41,811 Cintura de Kuiper 677,2 +71,3
−69,3
 Km
çcoincido
2002 MS4 41,931 Cintura de Kuiper 934 ± 47 / 726 ± 123 Km çcoincido
2002 UX25 42,524 Cintura de Kuiper ~910 Km ~7,9 × 1020 kg
2002 TX300 43,088 Cintura de Kuiper <900 Km çcoincido
Baruna 43,129 Cintura de Kuiper ~936 Km ~5,9 × 1020 kg
Quaoar 43,405 Cintura de Kuiper 989 - 1346? Km 1,0-2,6 × 1021 kg
19521 Chaos 45,974 Cintura de Kuiper ~460 Km çcoincido
2002 AW197 47,487 Cintura de Kuiper 700±50 Km çcoincido
(40314) 1999 KR16 48,566 Çco çperso 304 Km çcoincido
2002 TC302 55,037 Çco çperso ≤ 1200 Km çcoincido
26375 1999 DE9 55,376 Çco çperso 461± 45  Km çcoincido
2007 OR10 67,027 Çco çperso 1280± 210 Km çcoincido
26181 1996 GQ21 92,432 Çco çperso 401 Km çcoincido
Sedna 525,86 Çco çperso 1180–1800 Km 1,7-6,1 × 1021 kg