Lhibardade ó libardade (an sendinés),[1] an filosofie, puode ser antendida cun ua perspetiba que andica la ouséncia de submisson i de serbidon, ó cun outra perspetiba que ye la outonomie i aqueilho que ye spontáneo dun assujeitado racional.

La Lhibardade Guiando l Pobo, de Eugène Delacroix (1830): ua personificaçon de la lhibardade. La lhibardade, antes, era bista cumo resultado de batailhas i de amposiçon de buntades i justícias.

René Descartes

eiditar

Pa l filósofo René Descartes (1596-1650), atalamanca cun mais lhibardade quien melhor antende las alternatibas antes de la scuolha. Dessa premissa, decorre l silogismo lhógico de que, quanto más eibidente la beracidade dua alternatiba, meiores las chances deilha ser scuolhida pul agente. Nesse sentido, la ineisistença de acesso a la anformaçon afigura-se óbice a la eidenteficaçon de la alternatiba cun meior degrau de beracidade.

Baruch Spinoza

eiditar

Pa Baruch Spinoza (1632-1677), la lhibardade ten un eilemiento de eidenteficaçon cula naturaleza de l "ser". Nesse sentido, ser lhibre segnefica atalamancar de acuordo cula sue natureza.

Ye atrabeç de la lhibardade que l home se repersenta cumo tal i an sue totalidade. Esta ye tamien, anquanto oujetibo de ls sous sfuorços, la sue própia rializaçon.

Queremos associar la outelizaçon de la lhibardade a ua detreminaçon custante que nó scapa. Assi i todo, ls percípios de la nuossa bida stan sendo rializados a cada passo que damos: assi, l perpósito stá tamien ancargo de la buntade houmana (na qual hai las leis físicas i químicas, biológicas i psicológicas).

Associada de forma direta a la eideia de lhibardade, stá l cunceito de repunsablidade, beç que l ato de ser lhibre resulta assumir l cunjunto de ls nuossos atos i saber arrespunder por eilhes.

Refréncias

  1. Amadeu Ferreira i José Pedro Cardona Ferreira. «Lhibardade, libardade». Dicionário de Mirandês-Português (an pertués). Cunsultado an 27 de dezembre de 2017 
  Este artigo ye un rabisco. Tu puodes ajudar la Biquipédia acrecentando-lo.