Ioga

Ioga (an sánscrito i páli: योग, IAST: yóga, AFA: [joːgə]) ye un cunceito que se refree a las tradecionales deciplinas físicas i mentales oureginárias de la Índia. La palabra stá associada cun las práticas meditatibas tanto de l budismo quanto de l hinduísmo. Ne l hinduísmo, l cunceito se refree a a ua de las seis scuolas (āstika) ourtodoxas de la filosofie hindu, i a la sue meta rumo al que esta scuola detremina cumo sues práticas.

Esta páigina ó cacho fui traduzida outomaticamente i percisa de ser rebista por un falante natibo de mirandés. Se sabes bien mirandés ajuda la Biquipédia rebendo este artigo. Apuis de la rebison apaga esta marca. Oubrigado!

Iogue an postura de lhótus praticando pranayama.

Prática de asana: Parshbakonasana / rája trikónásana. Nomenclaturas defrentes dependendo de la lhinha de l praticante.

Ls percipales galhos de l ioga ancluen la raja-ioga, carma-ioga, jnana-ioga, bati-ioga i hata-ioga. L Raja Yoga, cumpilado ne ls Ioga Sutras de Patanjali, i coincido simplesmente cumo ioga ne l cuntesto de la filosofie hinduísta, faç parte de la tradiçon Samkhya. Dibersos outros testos hindus çcuten aspetos de la ioga, ancluindo ls Bedas, ls Upanixades, l Bagabadguitá, l Hatha Yoga Pradipika, l Shiba Samhita i dibersos Tantras.

La palabra sánscrita yoga ten dibersos seneficados, i deriba de la raiç yuj, que quier dezir "cuntrolar", "jungir", ó "ounir". Alguas de las traduçones tamien ancluen ls seneficados de "juntando", "ounindo", "ounion", "cunjunçon" i "meios". Fuora de la Índia, la palabra ioga questuma ser associada cul Hatha Yoga i sues asanas (posturas), ó cumo un forma de eisercício.

Un(la) praticante abançado(la) de la ioga ye chamado de iogue.

L bocábulo ioga

L termo ioga

Ne l debanágari, alfabeto outelizado ne l sánscrito, la palabra ye oureginalmente screbida assi: योग. Probén de la raiç sánscrita yuj, que quier dezir "jungir", "cangar", "arrear", "atrelar", "prender", "juntar". Quando se atrela l bui a la canga ó jugo, ó inda quando se junta la parelha de animales, esto quier dezir que se stá colocando esses animales an cundiçones pa l trabalho. Por esso, la raiç "yuj" tamien quier dezir "adequar", "preparar" ó "outelizar".

La eideia de que la raiç "yuj" poderie seneficar "ounir" ne l sentido de "antegrar" (física ó misticamente) surge possiblemente a partir dua afirmaçon bedantina que define l Ioga cumo la "ounion" antre l Jibatma i l Paramatma, que na berdade passan a ser un solo. Mas "yuktan" (que ye l particípio passado desse berbo) nun quier dezir "ounido", mas "atrelado", "preparado" ó "adequado".

Ioga anterpretado cumo "ounion" ne ls meios bedantinos, carece de sentido percipalmente ne l Adbaita Bedanta, adonde todo ye Bráman, l Absoluto que abarca todo l que eisiste, anton nun hai la necidade de "ounion", pus qualquiera desunion, separaçon ye mera eiluson (Maya), por esso hai la çcubierta de la ounion siempre eisistente, la çcubierta de Brahman an todas las cousas, anclusibe ne l própio andibiduo.

Ne l Ioga Sutra essa anterpretaçon de ioga cumo "ounion" tamien carece de sentido, pus somos i siempre fumos an eissencia l Purusha, la cuncéncia ancondicionada i eiterna, que nun percisa ser ounida la nada, mui pul cuntrário percisa ser zeidentificada de ls porcessos fenomenológicos de la natureza (Prakrti).

Definiçones formales nas scrituras

Ls testos hindus que çcuten aspetos de la ioga ancluen percipalmente ls Upanixades, l Bagabadguitá,l Hatha Yoga Pradipika i l testo mais amportante de todos, l Ioga Sutra.

Ne l Bagabadguitá:

"Ye dezido que Ioga ye eiquanimidade de la minte". (II, 48) "Ioga ye la eiceléncia nas açones". (II, 50)

Ne l Ioga Sutra:

"Ioga ye l recolhimiento de las atebidades de la minte" (I, 2)

Comentairos de Byasa als Sutras de Patanjali:

"Ioga ye Samadhi". (I, 1)

Ne ls Upanixades:

"Nun conhece malina, belheç nin sofrimiento aquel que frauga sou cuorpo ne l fuogo de l Ioga. Atebidade, salude, lhibertaçon de l cundecionamientos, circunspeçon, eiloquéncia, oulor agradable i pouca secreçon, son ls senhales puls quales l Ioga manifesta sou poder." Upanixade Shbetashbatara (II:12-13).

"A ounidade de la respiraçon, de la cuncéncia i de l sentidos, seguida pula aniquilaçon de todas las cundiçones de la eisisténcia: esso ye l Ioga." Upanixade Maitri, VI:25

"Quando ls cinco sentidos i a minte stan parados, i la própia rezon çcansa an siléncio, anton ampeça l camino supremo. Essa firmeza calma de ls sentidos chama-se Ioga. Mas debe-se star atento, pus l Ioga ben i bai." Upanixade Katha, VI

Grafie

Particularmente ne l Brasil, mas tamien an Pertual i outros países, hai ua cierta polémica an relaçon a la ourtografie de la palabra, debido a las einúmaras cumbençones outelizadas para la trasliteraçon de lhénguas scritos an carateres defrentes de l latinos, cumo ne l causo de l griego, de l heibraico, para alhá de l própio debanágari. Las grafies atualmente perpuostas aparecen an quaije todas las bariaçones possibles: yóga, yoga, yóga i por fin ioga - sola forma an lhéngua pertuesa que ye cunsidrada ortograficamente correta.

Ne l oucidente, alguns outores defrencian cunceitualmente la palabra dependendo de sue grafie. Ironicamente, anque de la palabra seneficar ounion, las defrenças tamien párten de las dibersas formas de se pernunciar la palabra ó redigir la palabra trasliterada.

La grafie adotada na Wikipédia ye ioga, la forma aportuguesada tamien outelizada ne ls dicionários. La sceçon ye para las citaçones i nomes própios de lhibros ó lhinhaiges, pa ls quales fúrun mantidas las grafies oureginales adotadas na lhiteratura de cada modalidade. Por stenson, ye adotada tamien la forma iogue, para chamar l praticante de Ioga.

Pernúncia

Na pernúncia de la palabra sánscrita, oube-se la purmeira i segunda lhetras (cunsidrando la palabra trasliterada pa l alfabeto lhatino) soando debrebe, l Ó cerrado i ua lhebe prolongaçon desta lhetra. L 'ga' ye soado debrebe cul 'g' quaije mudo. Podemos oubir la pronúncia eideal de la palabra ne l subcontinente andiano, percipalmente na Índia, yá que muitas palabras deribadas de l sánscrito stan sendo preserbados pul hindi, lhéngua ando-ariano quemumente outelizado neste paíç.

Noutros países an que la filosofie ben sendo praticada cun grande antusiasmo ouserba-se bariaçones antressantes. Na Argentina, la bariaçon ye ancontrada na pernúncia CHóga, garantindo l sonido chiado de l "y" falado nesta region. Ne l Brasil, la dibergéncia fonética ye subre la lhetra 'L', possiblemente ampeçada puls hábitos de pernuncia de l 'ls' abiertos ó cerrados de la populaçon de cada region de l paíç.

Lhinhas

Hai dezenas de lhinhas defrentes de ioga ne l mundo, que aerpónen nun necessariamente caminos cuntraditórios, mas si dibersos caminos para alcançar ls mesmos oubjetibos, çcritos ne l purmeiro parágrafo deste artigo.

Bários son ls métodos i scuolas para se atingir esta meta, mas eilha siempre ye l refrencial. Las scuolas mais antigas outelizan-se de métodos stritamente técnicos. Las scuolas mais modernas ten ua conotaçon tendendo mais al spiritualismo, fruito de la difuson de l Bedanta na época mediebal. Zambolbiu-se al lhongo de la stória ne l ouriente, particularmente na Índia, i que ne ls dies de hoije stá amplamente difundido ne l mundo to, anclusibe ne l oucidente.

Alguas lhinhas de ioga son: Ashtanga Binyasa Yoga, Bhakti Yoga, Hatha Yoga, Iyengar Yoga, Jñana Yoga, Karma Yoga, Kriya Yoga, Raja Yoga, Raja Bidya Yoga, Siddha Yoga, Swásthya Yoga, Kundalini Yoga, antre outras.

Na Índia, paíç de ourige de la ioga, ls mestres Krishnamacharya (B.K.S. Iyengar, Pattabhi Jois i Zeikachar), Swami Sibananda, Gurudeba, Swami Bibekananda i Sri Aurobindo son alguas de las percipales refréncias.

Ioga Sutra de Patañjali

Lahiri Mahāśaya sentado an lótus. Foto de l lhibro Outobiografie dun iogue, de Paramahamsa Yogananda

{{artigo percipal| Ioga Sutra} }

La obra Ioga Sutra de Pátañjali (300 a 200 a.C.) ye un tratado clássico de la filosofie ióguica i cuntén sous percipales aspetos. L sistema filosófico de l Ioga cumo sposto ne l Ioga Sutra aceita la psicologie, metafísica i fenomenologie de la scuola Samkhya, por esso puode-se dezir que son dues scuolas armanas, defrenciando solo ne l uso de l Íshbara (Senhor, un Purusha nunca afetado pula Prakrti) que l Ioga usa para ua pratica chamada Íshbara pranidhána, antretanto l Samkhya nun cunsegue probar ó nó probar sue eisisténcia.

La obra fui scrita an sánscrito, i oufrecen ua série de zafios, pus ls sutras (lhiteralmente "filo cundutor") son aforismos sintéticos, cúrtios, alguns son tan sintéticos que chegan a ser ouscuros. Feitos assi, eilhes debian ser decorados puls alunos i çcípulos. I para alhá desso hai ne l testo l uso de dibersos tenermos chabe sin sue formalizaçones, percipalmente probenientes de l sistema Samkhya que ye tomado cumo base. Por esses motibos l Ioga Sutra se torna de defícel antendimiento por aqueilhes que nun fázen parte de la cultura de l ioga. Assi l Ioga Sutra fui bastamente traduzido i anterpretado durante seclos de las mais dibersas maneiras, por comentadores. L purmeiro comentador, para alhá de mais famoso i outorizado, de l Ioga Sutra ye Vyása an sou Iogabasya, obra de 500 a 850 d.C.

Ashtanga: ls uito pedamiegos de la ioga clássica

Referidos cumo cumponentes ó etapas, son passos que se subreponen a la medida que se abança ne l camino. San:

• 1 - Yama ó refreamientos
  • 1.1 -Ahimsa ó nó-bioléncia
  • 1.2 -Satya ó nun mentir
  • 1.3 -Asteya ó nó-roubar
  • 1.4 -Brahmacharya ó nun dissipar la sexualidade
  • 1.5 -Aparigraha ó nun cobiçar
• 2 - Niyama ó outo-ouserbaçones
  • 2.1 -Saucha ó limpeza
    • de l cuorpo: alimentaçon, lhimpezas corporales (shat-karma) i pranayama.
    • de la minte, de l anteleto, de las eimoçones
    • de l lhugar an que se pratica Ioga
  • 2.2 -Santosha ó outo-cuntentamiento
  • 2.3 -Tapas ó outo-superaçon
    • sfuorço de l cuorpo, de la fala i de la minte
  • 2.4 -Sbadhyaya ó outo-studo
  • 2.5 -Ishbara pranidhama ó outo-antrega
• 3 - Asana ó posiçones psicofísicas
• 4 - Pranayama ó spanson (ayama) de la fuorça bital (prána) atrabeç de eisercícios respiratórios
• 5 - Pratyahara ó abstraçon de ls sentidos sternos
• 6 - Dharana ó cuncentraçon mental
• 7 - Dhyana ó meditaçon
• 8 - Samadhi ó absorçon meditatiba

Oustaclos: Nuobe çpersones mentales

Patañjali enumera nuobe oustaclos al Yoga (Sutra 1.30) que son çpersones ó oscilaçones mentales, ambora outros fatos nun enumerados tamien puodan ser cunsidrados oustáclos.

• 1 - Malina, desequilíbrio de l cuorpo-minte
• 2 - Apatie, inércia de la cuncéncia
• 3 - Dúbeda, coincimiento que oscila antre ls pares de oupostos
• 4 - Negligéncia, falta de ambestigaçon de ls meios de se alcançar l Ioga
• 5 - Preguiça, ouséncia de sfuorço de l cuorpo i de la minte
• 6 - Ancontinéncia, apetite de la cuncéncia pul gozo de l sentidos
• 7 - Percepçon errónea ó noçon ancierta, ben de l coincimiento erróneo (biparyaya)
• 8 - Nó-rializaçon de las etapas, ye la falha an se alcançar ls stados de l Ioga
• 9 - Anstablidade, ye la nun stablizaçon de la cuncéncia

Aparécen junto cun essas çpersones (Sutra 1.31):

• 1 - Sofrimiento
• 2 - Angústia, debido la nun sastifaçon dun deseio
• 3 - Agitaçon de l cuorpo
• 4 - Anspiraçon, ua respiraçon agitada, sin ritmo, nó-perfunda, rápida, eirregular ye sintoma dua minte inda çpersa
• 5 - Spiraçon

Para prebeni-las debe-se praticar deciplina (abhyása) subre un percípio (tattba) qualquiera (Sutra 1.32).

Ioga ne l Brasil

Ber artigo percipal: Stória de la ioga#Stória de la ioga ne l Brasil

Ne l Brasil eisisten dibersas lhinhas de ioga, ancluindo todas las citadas arriba, cada ua cun sues cunceituaçones filosóficas i práticas.

SwáSthya Yóga

Ber artigo percipal: SwáSthya Yóga

L SwáSthya Yóga fui codificado na década de 1960 pul porsor DeRose, scritor de l Tratado de Yóga (Yóga Shástra), cula perpuosta de resgatar l Yóga Antigo. La definiçon formal desta modalidade ye: SwáSthya Yóga ye l nome de la sistematizaçon de l Yóga Antigo (Dakshinacharatántrika-Niríshwarasámkhya Yóga).