Nota: Pa outros segneficados, cunsulta Vila Verde (zambiguaçon).
Bila Berde
Brason de {{{município}}} Bandeira de {{{município}}}
Brason Bandeira

Biblioteca Municipal de Bila Berde

lhocalizaçon de Bila Berde
Gentílico bila-berdense
Ária 228,67 km²
Populaçon 47 888[1] hab. (2011)
Densidade populacional 209,42 hab./km²
N.º de freguesies 58
Fundaçon de l munecípio
(ó foral)
1855
Region Norte
Subregion Cábado
Çtrito Braga
Antiga porbíncia Nun çponible
Ourago
Feriado municipal 13 de Júnio
Código postal 4730
Andereço de ls
Paços de l Cunceilho
Nun çponible
Sítio oufecial cm-vilaverde.pt
Andereço de
correio eiletrónico
geral@cm-vilaverde.pt
Munecípios de Pertual

Bila Berde (an pertués: Vila Verde) ye ua bila pertuesa pertencente al çtrito de Braga, region Norte i sub-region de l Cábado, cun cerca de 4 342 habitantes.

Ye sede dun munecípio cun 228,67 Km² de ária i 47 888 habitantes (2011)[1], subdebidido an 58 freguesies. L munecípio ye lhemitado a norte pul munecípio de Puonte de la Barca, a lheste por Tierras de Bouro, a suiste por Amares, a sul por Braga, a oeste por Barcelos i a noroiste por Puonte de Lhima.

Populaçon de l cunceilho de Bila Berde (1864 – 2011)
1864 1900 1930 1960 1981 1991 2001 2011
31 442 32 053 36 990 42 256 44 432 44 056 46 579 47 888

Stória

eiditar

Bila Berde ye un cunceilho cun pouco mais de 150 anhos d'eisisténcia i, un de ls maiores de la porbíncia de l Minho.

Fui fundado an 24 de Outubre de 1855, cula stinçon d'outros cunceilhos cumo, Pico de Regalados, Bila Chana i Lharin, Penal i Prado, cujas ouriges remontan als tiempos de la Pré-Stória i de la Eidade Média. Pico de Regalados, primitibamente, fui couto dado por D. Fonso Heinriques al Arcebispo de Braga, D. Paio Mendes. Fui tenido cumo un de ls mais antigos i aristocráticos de l paíç. D. Manuel I cuncediu-le foral an 13 de Nobembre de 1513.

Bila Chana i Lharin fui l purmeiro foral cuncedido por D. Fonso III. Tubo la sue sede primitiba ne l lhugar cul mesmo nome de l'atual freguesie de Carreiras S. Tiago. Mais tarde mudou la sue sede pa l lhugar de Rebenda de la freguesie de Trabassós, trasitando, mais tarde, pa la freguesie de S. Paio de Bila Berde.

Penal, tamien coincido por Portela de Penal ó Portela de las Cabras, fui-le cuncedido foral por D. Manuel I, an 6 de Outubre de 1514.

Prado, recebiu foral de D. Fonso III, cuncedido an 1260. D. Manuel I cunfirmá-lo-iba an 1510. Tubo la sue sede na freguesie de l mesmo nome.

La purmeira ambora subre Bila Berde remonta al seclo X i custitui, talbeç, la mais antiga documentaçon de l chamadeiro Vila Berde, ó un de ls raríssemos causos an qu'este chamadeiro surge antes de la nacionalidade, pus quaije na totalidade de ls causos rebela-se posterior al seclo XI.

Nessa altura, buona parte de l território de l'atual cunceilho aparece na posse de la poderosa família de la cundessa Mumadona, tanto por si própia cumo pula de l marido desta, l conde Heirmenegildo Gonçalbes, cujo pai, conde Gonçalo Vetotes era yá mui heirdado ne l seclo IX zde l Douro, talbeç Minho.

Durante l seclo XI nota-se ne l território de l'atual cunceilho ua spece de lhogradouro de l'alta nobreza portucalense, na correspondéncia de la stirpe de la cundessa Mumadona, ne l seclo anterior.

Relatibamente a l'atual bila, sede de cunceilho, hai un decumiento pré-nacional de 1089 que diç respeito a la benda, que fizo a l'eigreija de Santo António, ua dama de nome Eildara Eriç. Outro decumiento de ls percípios de la nacionalidade, de 1120, fala de la doaçon que D. Maior Mides faç a la Sé bracarense d'heirdamientos eclesiásticos i lhaicales heirdados por eilha de sous pais, Mido Vermudes i «donna» Godo Pais i outros por eilha adquiridos.

L mais relebante de la bida decumentada ne ls seclos X la XII ne l território de l'atual cunceilho cuncentra-se a la ruoda de l bielho castro ó «cebitas» ouriginária, l mesmo ye dezir-se nas eimediaçones de Vila Berde de ls nuossos dies.

Até al seclo XVII la freguesie de Bila Berde nun se çtinguiu de las outras de l cunceilho la que pertencia. Mas, ne ls percípios de l seclo XVIII parece que staba yá neilha la sede de l cunceilho de Bila Chana, cun ua amportante feira mensal i, zde ende, an progresso cuntino, bieno mesmo a adquirir, an 1855, culs gobiernos lhiberales, l statuto de sede dun populoso i basto cunceilho.

Bila Berde mantén ls sous traços eiminentemente agrícolas, para cuja fertelizaçon cuntribuen, de maneira decesiba, ls muitos cursos d'auga que l'atrabessan an todas las direçones. A l'atebidade agrícola anda associada la sploraçon pecuária, pul qu'ua i outra marcan lhugar de relebo na eiquenomie regional.

De ls sous perdutos se abastece la populaçon, sendo ls restantes comercializados nas feiras de l cunceilho ó ancanhados pa ls mercados de Braga. D'antre esses perdutos merece special çtaque l bino berde que beneficia de las eicelentes cundiçones pa l sou cultibo.

La parte andustrial ye reduzida mas, inda assi, la specificidade dua cultura técnica, acumulada al lhongo de ls tiempos, eibidencia-se na porduçon de l mais bariado artesanato d'eilebada culidade.

Freguesies

eiditar
 
Eigreija
 
Punta nuoba (praia)
 
Puonte nuoba

Património

eiditar
 
Torre de Penegate

Lhista de patrimonho eidificado an Bila Berde

Lhigaçones sternas

eiditar
 
L Commons ten ua catadorie cun eimaiges i outros fexeiros subre Vila Verde

Refréncias

eiditar

Refréncias

  1. 1,0 1,1 [1]

Modelo:CunceilhosBraga