Dólar amaricano

(Ancaminamiento de USD)

L dólar amaricano (an anglés: United States dollar) ye la moneda eimitida puls Stados Ounidos i outelizada ne l mundo anteiro, tanto an reserbas anternacionales cumo an lhibre circulaçon an alguns países. Atualmente, la sue spediçon ye cuntrolada pula Reserba Federal de ls Stados Ounidos.

Esta páigina ó cacho fui traduzida outomaticamente i percisa de ser rebista por un falante natibo de mirandés. Se sabes bien mirandés ajuda la Biquipédia rebendo este artigo. Apuis de la rebison apaga esta marca. Oubrigado!
Dólar amaricano
[[Fexeiro:|250px|]]


Dados
Código ISO 4217 USD
Ousado Ouficialmente:
 Stados Ounidos
Timor-Leste
Porto Rico
Nun ouficialmente:
Ilhas Birges Británicas
Eiquador
Salbador ó El Salbador
Ilhas Marshall
Micronésia
Palau
Panamá
 Turcas e Caicos
 Zimbabué
Anflaçon 2,9% (solo Stados Ounidos)
The World Factbook, 2007
Sub-Ounidade
1/10
1/100

Dime (un décimo de l dólar)
Cent (un centésimo de l dólar)
Simblo $, US$
Plural Dólares amaricanos
Monedas 1, 5, 10, 25 e 50 cents; 1 dólar
Notas 1, 2, 5, 10, 20, 50 e 100 dólares
Banco Reserba Federal
www.federalreserve.gov
Fabricante Bureau of Engraving and Printing (notas)
United States Mint (monedas)

Ourige de l Nome

eiditar

L nome dollar deriba de thaler (an pertués táler), abrebiaçon de Joachimsthaler, ua moneda de prata cunhada pula purmeira beç an 1518, cun prata straída de las minas situadas an torno de la cidade de Joachimsthal ("Bal de San Joaquin"), atual Jáchymov, na Boémia.

Abrebiaçones

eiditar

L código ISO 4217 pa l dólar de ls Stados Ounidos ye USD (que senefica United States Dollar), i l Fondo Monetário Anternacional refire-se al mesmo cumo US$, abrebiaçon que tamien ye mui quemun fura de ls EUA para zeigná-lo, ua beç que l dólar fui criado puls stadunidenses.

Usa-se tamien l simblo $, normalmente scrito antes de l balor numérico, pa l dólar de ls EUA, assi cumo para muitas outras monedas. L senhal fui l resultado dua eiboluçon, ne l fin de l seclo XVIII, de la sigla "ps", de l peso. L p i s, passórun a ser scritos un subre l'outro, dando ourige al $.[1][2][3][4]

Outra splicaçon popular ye qu'el ben de las Colunas de Hércules ne l brason spanhol de la moneda spanhola cunhadas ne l Nuobo Mundo na Cidade de l México, Potosí (Bolíbia) i an Lhima (Peru). Estas Colunas de Hércules nas monedas spanholas de prata assumiran la forma de dues barras berticales (||) cun ua faixa de panho balançando na forma dun "S".

Hai inda outra splicaçon ficional que sugere que l senhal de l dólar fui formado a partir de las lhetras maiúsculas U i S scritas ó ampressas ua arriba de l'outra. Esta teorie, popularizada pula scritora Ayn Rand an Atlas Shrugged,[5] eignora l fato de que l simblo yá staba an uso antes de la formaçon de ls Stados Ounidos.[6]

Subdebisones

eiditar

L dólar de ls Stados Ounidos ye debedido an 100 céntimos ó anton an 10 dimes, mas este radadeiro ye ousado hoije an die solamente para chamar la moneda de 10 cents. Monedas i notas dun dólar eisisten a la par, ambora notas séian ancontradas mais facilmente. Denominaçones menores qu'un dólar son eimitidas an monedas, anquanto que las que l supírun son eimitidas an notas de la Reserba Federal (Federal Reserve).

Passado a 2ª Guerra Mundial

eiditar

Até 1944, quando acunteciu la Cunferéncia de Bretton Woods, era defícel detreminar l balor de l dólar an cumparaçon al d'outras ounidades monetárias, sendo la deficuldade inda maior culs fuortes abalos causados pula Segunda Guerra Mundial. Giralmente las cotaçones se baseában nas reserbas an ouro de ls países, por ser l'ouro un parámetro ounibersal. L'esta altura ls EUA yá éran la maior poténcia mundial, por esso tentou-se stablecer un padron an que l grama d'ouro tenerie un balor fixo an dólares.

L sistema durou até l'ampeço de la década de 1970, quando l dólar yá staba seriamente zbalorizado an relaçon al balor acordado ouriginalmente. An 1971, l dólar deixou de ser diretamente cumbersible an ouro i, grácias als abanços tecnológicos que permiten negociaçones rápidas i an grandes belumes, surgiu l cámbio flutuante anglobando bários pares de monedas. Fui assi que naciu l Forex.

Circulaçon fura de ls Stados Ounidos

eiditar

An 1995, mais de 380 bilhones de dólares de ls Stados Ounidos stában an circulaçon, dous terços desso fura de ls EUA. An abril de 2004, aprossimadamente 700 bilhones stában an circulaçon,[7] cun ua stimatiba de metade de dous terços del fura de ls EUA.[8]

Ls Stados Ounidos son un de ls bários países que úsan la moneda dólar. Bários países úsan l dólar de ls Stados Ounidos cumo sue moneda oufecial, i muitos outros permiten qu'eilha seia ousada de fato.

Dolarizaçon de l'eiquenomie

eiditar

Nas décadas de 1980 i 1990, muitos eiquenomistas bian, cun grande simpatie, la dolarizaçon de l'eiquenomie brasileira cumo forma de romper l círclo bicioso de l'anflaçon, que, na época, yá podie ser cunsidrada heiperinflaçon. Adotando l dólar cumo lhastro pa la mnoeda nacional, l Brasil poderie se ber lhibre de l tan terrible dragon anflacionairo. Outros eiquenomistas tenien receio na adoçon dessa soluçon, percipalmente quando biran la Argentina sofrer cula ancapacidade de pagamiento, resultando ne l'abandono desse sistema.

Alguns dízen que l Praino Rial fui, por un brebe período, un tipo de dolarizaçon de l'eiquenomie brasileira, bisto que la URB — Ounidade Rial de Balor —, tenie, mais ó menos, l mesmo balor de 1 dólar. Passado la zbalorizaçon de l rial an 1999, houbo l çcolamiento de la moneda stado-ounidense, cula adoçon de l cámbio flutuante.

Notas fura de circulaçon

eiditar

Notas arriba de US$ 100 éran porduzidas antigamente, mas la porduçon parou an 1946 i fúrun retiradas de circulaçon an 1969. Estas notas éran ousadas an trasaçones antre bancos ó pul crime ourganizado; fui l'uso eilícito que fizo cun que l persidente Richard Nixon mandasse ua orde eisecutiba an 1969 proibindo sou uso. Cul adbento de las trasaçones eiletrónicas, las notas tornórun-se znecessárias. Las notas cun balor arriba de US$ 100 éran las de US$ 500, US$ 1.000, US$ 5.000, US$ 10.000 i US$ 100.000.

Recentemente fúrun lhançadas nuobas notas de US$ 10 la US$ 100, cun porjeto gráfico defrenciado, antretanto, las antigas cuntinan balendo, debendo ser retiradas de circulaçon cunforme fúren se çgastando.

Monedas i notas cuntemporáneas de l dólar de ls Stados Ounidos
Ounidade ($) Anberso Amberso Zeinho ne l'anberso Zeinho ne l'amberso
Monedas
0,01
Penny
    Abraham Lincoln Lincoln Memorial
0,05
Nickel
style="background: #ffffff" style="background: #ffffff" Thomas Jefferson Zeinho dun Bison norte-amaricano
0,10
Dime
    Franklin D. Roosevelt tocha, galho de carbalho, galho d'ouliba
0,25
Quarter
  George Washington Zeignes de stados
0,50
Half-Dollar Coin
    John F. Kennedy Selo Persidencial
1,00
Dollar Coin
  Sacagawea Águila calba an bo
Notas
1
One Dollar Bill
    George Washington Grande Selo
2
Two Dollar Bill
  Fexeiro:US reverse-high.jpg Thomas Jefferson Declaraçon de la Andependéncia
5
Fibe Dollar Bill
    Abraham Lincoln Lincoln Memorial
10
Ten Dollar Bill
    Alexander Hamilton Prédio de l Tesouro
20
Twenty Dollar Bill
    Andrew Jackson Casa Branca
50
Fifty Dollar Bill
    Ulysses S. Grant Capitólio
100
Hundred Dollar Bill
    Benjamin Franklin Independence Hall

Ber tamien

eiditar

Refréncias

eiditar

Refréncias

  1. Cajori, Florian ([1929]1993). A History of Mathematical Notations (Vol. 2). New York: Dover, 15–29. ISBN 0-486-67766-4
  2. Aiton, Arthur S. and Benjamin W. Wheeler (May 1931). "The First American Mint", The Hispanic American Historical Review 11 (2), 198 and note 2 on 198.
  3. Nussbaum, Arthur (1957). A History of the Dollar. New York: Columbia University Press. p. 56 
  4. "What is the origin of the $ Sign?", US Bureau of Engraving and Printing website
  5. Rand, Ayn. Atlas Shrugged. 1957. Signet. 1992. p628
  6. James, James Alton (1970). Oliver Pollock: The Life and Times of an Unknown Patriot. Freeport: Books for Libraries Press. p. 356. ISBN 9780836955279 
  7. «Federal Reserve» (an English). Reserva Federal 
  8. «Federal Reserve» (an English). Reserva Federal 

Lhigaçones sternas

eiditar
 
Commons
L Commons ten multimédia relacionada cun: Dólar amaricano