Lhéngua rapa nui
La lhéngua rapa nui ('arero ou vananga rapa nui), ó tamién coincida cumo pascoense, ye ua lhéngua polinésica falada percipalmente na Ilha de Páscoa puls rapa nui.
Scrita
eiditarL rapa nui fui screbido ousando un sistema de scrita, inda nun çcifrada coincido cumo "rongo-rongo". L rongo-rongo ye defenido cumo un sistema de scrita lolográfico-fonético que podie repersentar ua eideia, un ser ó un oubjeto, mas nó frases ó palabras fixas, que sculpían-se an tabelicas de madeira. Atualmente l rapa nui ye screbido ousando l alfabeto lhatino.
Alfabeto
eiditar| Grafía | AFI | Eisemplo | Mirandés | Pronunciaçon |
|---|---|---|---|---|
| A, a | a | aringa | cara | Cumo la a an falar |
| E, e | e | erua | duos | Como la e an el |
| H, h | h | hare | casa | Son aspirado, cumo la h de l anglés |
| I, i | i | 'ingoa | nome | Cumo la i an inda |
| K, k | k | koe | tu | Cumo la c an color |
| M, m | m | maika | banana | Cumo la m an mundo |
| N, n | n | rano | bolcan | Cumo la n an nun |
| Ng, ng, ŋ | ŋ | tangata | home | Cumo la n an tango |
| O, o | o | 'oru | cochino | Cumo la o an oureilha |
| P, p | p | poki | nino | Cumo la p an pur |
| R, r | ɾ | aroha | saludar | Cumo la r an grabar |
| T, t | t | tiare | flor | Cumo la t an tuoro |
| U, u | u | uri-uri | preto | Cumo la u an un |
| V, v | v | vi’e | mulhier | Cumo la v de l anglés an victory |
| ’ | ʔ | to’oku | mi | Sin equivalente an mirandés, ye ua consonante sorda que produce-se anterrumpiendo l fluxo de aire na glotis. |
Las lhetras d, f, g, s i ls dígrafos ch i ll usan-se pa las palabras de ourige stranjero, subre todo nas palabras tomadas de l spanhol.