Johannes Gensfleisch zur Laden zun Gutenberg, ó simplesmente Johannes Gutenberg (Mogúncia, c. 1398 - 3 de Febreiro de 1468) fui un ambentor i gráfico alman. Sue ambençon de l tipo macánico moble para ampresson ampeçou la Reboluçon de la Amprensa i ye amplamente cunsidrado l'eibento mais amportante de l período moderno.[1] Tubo un papel fundamental ne l zambolbimiento de la Renacença, Reforma i na Reboluçon Científica i lançou las bases materiales pa la moderna eiquenomie baseada ne l coincimiento i la desseminaçon de la daprendizaige an massa.

Gutenberg
Nacimiento cerca de 1398
Muorte 3 de febreiro de 1468 (apross. 70 anhos)
Acupaçon grabador, gráfico, ambentor

Gutenberg fui l purmeiro ne l mundo a ousar l'ampresson por tipos mobles, por buolta de 1439, i l'ambentor global de la prensa moble. Antre sues muitas cuntribuiçones pa l'ampresson stan: l'ambençon dun porcesso de porduçon an massa de tipo moble, l'outelizaçon de tinta la base de ólio i inda l'outelizaçon dua prensa de madeira similar a la prensa de parafuso agrícola de l período. Sue ambençon berdadeiramente memorable fui la cumbinaçon desses eilemientos nun sistema prático que permitiu la porduçon an massa de libros ampressos i qu'era eiquenomicamente rentable para gráficas i leitores. L método de Gutenberg para fazer tipos ye tradecionalmente cunsidrado tener ancluído ua liga de tipo de metal i un molde manual pa la cunfeçon de l tipo.

L'uso de tipos mobles fui un marcante aperfeiçoamiento ne ls manuscritos, qu'era l método anton eisistente de porduçon de libros na Ouropa, i na ampresson an blocos de madeira, rebolucionando l modo de fazer libros na Ouropa. La tecnologie d'ampresson de Gutenberg spalhou-se debrebe por to la Ouropa i mais tarde pul mundo.

Sue obra maior, la Bíblia de Gutenberg (tamien coincida cumo la Bíblia de 42 linhas), fui aclamada pula sue alta stética i culidade técnica.

Biografie

eiditar
 
Gutenberg nua grabura an cobre de l seclo XVI.

Johannes Gensfleisch zur Laden zun Gutenberg naciu na cidade almana de Mogúncia, filho mais nuobo de l rico comerciante Friele Gensfleisch zur Laden. D'acuordo cun alguns relatos, Friele fui un ouribes de l bispo de Mogúncia, mas mais probabelmente sue atebidade era l comércio de roupas[2] L'anho de nacimiento de Gutenberg nun ye percisamente coincido, mas probabelmente fui an torno de 1398.

John Lienhard, storiador de tecnologie, diç que "la maior parte de ls purmeiros anhos de Gutenberg ye un mistério. Sou pai trabalhou cula casa de la moeda eclesiástica. Gutenberg creciu conhecendo l comércio de la ouribesarie."[3] Esto cundiç cul storiador Heinrich Wallau, qu'acrecenta: "Ne ls seclos XIV i XB sous çcendentes rebindicórun ua posiçon heireditária cumo ... mestre de la Casa de la Moeda de l'arcebispo. Nesta culidade, sin dúbeda adquiriran grande coincimiento i halbelidade técnica ne l trabalho de metales. Fornecírun la fuonte de l metal a ser cunhado, mudórun bárias speces de moedas i tenien un assento ne l Tribunal de Assize an causos de falsificaçon."[4]

Sou pai adotarie mais tarde l nome "zun Gutenberg", homónimo de la quemunidade para adonde la família se tenie trasferido.

Ampeço de carreira

eiditar

Zde moço rebelou ua fuorte anclinaçon pula leitura, lendo todos ls libros que ls pais possuían an casa. Ls libros, na época, éran scritos a a mano, por monges, alunos i scribas i cada eisemplar demoraba meses a ser preparado, sendo l sou précio eilebadíssemo i inacessible pa la maiorie de las pessonas.

Trabalhou cumo joalheiro, adonde dominou l'arte de la custruçon de moldes i de la fundiçon d'ouro i prata; por essa spriéncia ls sous tipos éran eicelentes, anclusibe artisticamente.

An 1434, Gutenberg mudou-se para Strasburgo adonde permaneciu bários anhos. Depuis de regressar a la Mogúncia, associou-se cun un comerciante que l financiou para rializar l'ampresson de la Bíblia.

Nun se conhece mui subre ls radadeiros anhos de la bida de Gutenberg. Sabe-se que morriu la 3 de febreiro de 1468.

Gutenberg ye cunsidrado l'ambentor de ls tipos mobles de chombo fundido, mais duradouros i resistentes de l que ls fabricados an madeira, i antoce reutelizables que cunferiran ua einorme bersatelidade al porcesso d'eilaboraçon de libros i outros trabalhos ampressos i permitiran la sue massificaçon.

L'amprensa

eiditar

L'amprensa ye outra de las cuntribuiçones de Gutenberg; cun anterioridade se tenien ampregado, tamien zde la época de Suméria, çcos ó celindros subre ls quales se tenie labrado l negatibo de l testo a amprimir que giralmente era solo la rubrica de l duonho de l celindro i outorgaba certeza d'outenticidade a las tabletas que la liebában. Las amprensas na Eidade Média éran simples tabelas gordas i pesadas ó blocos de piedra que se apoiában subre la matriç d'ampresson yá entintada para trasferir sue eimaige al pergaminho ó papel. L'amprensa de Gutenberg ye ua adataçon daquelas ousadas para spremer l suco de las ubas na fabricaçon de l bino, culas quales Gutenberg staba fameliarizado, pus Mogúncia, adonde naciu i bibeu, stá ne l bal de l Reno, ua region binícola zde la época de ls romanos.

 
Un eisemplar de la Bíblia de Gutenberg na Biblioteca de l Cungresso an Washington D.C

Depuis de l'ambençon de ls tipos i l'adataçon de la prensa binícola, Gutenberg seguiu spurmentando cula amprensa até cunseguir un apareilho funcional. Tamien pesquisou subre l papel i las tintas. Uns i outras tenien que se cumportar de tal modo que las tintas se absorbessen pul papel sin scorrer-se, assegurando la percison de ls traços; percisaba-se que l secaige fusse rápida i l'ampresson permanente. Por esso, Gutenberg spurmentou cun pigmientos la base de azeite, que nun solo usou para amprimir culas matrizes, senó tamien pa las capitulares i eilustraçones que se rializában manualmente cul papel de trapo d'ourige chinesa antroduzido na Ouropa an sue época.

La Biblía de Gutenberg

eiditar

Modelo:Main L purmeiro libro ampresso por Gutenberg fui la Bíblia, porcesso que se ampeçou cerca de 1450 i que terá treminado cinco anhos depuis an Márcio de 1455.[5]

Para cumprobar la magnificéncia deste ambentor alman de l seclo XV, rializa-se anualmente, ne ls Stados Ounidos, l "Festibal Gutenberg" - ua spece de Feira de demunstraçones i inobaçones nas árias de l zeinho gráfico, de l'ampresson digital, de la publicaçon i de la cumberson de testo - que solo cumproba que l'ambençon de l mestre Gutenberg cunsegue, inda hoije, cultibar seguidores que, de la sue spriéncia-base, tentan superar l'ambento i adatar las tecnologies modernas a las eisigentes necidades de l mundo atual. El tamien screbiu ls libros : "Ala , i a tierra prometida" , "Buda i l'alifante" i "L dragon de San Jorge , L Santo guerreiro !"

Notas

  1. Beija Pessonas de l Milénio para ua bison giral de l'ampla aclamaçon. An 1899, l La&I Network classeficou .com/la/La:I:s:Biography:of:the:Millenniun.htn Gutenberg cumo l mº 1 an sue relaçon de las "Pessonas de l Milénio"[lhigaçon einatiba]. An 1997, la rebista Eiquipa-Life scolheu la ambençon de Gutenberg cumo la mais amportante de l segundo milénio[lhigaçon einatiba]; l mesmo fazirun quatro jornalistas de çtaque ne l Eiran an 1898 al relacionar Mil Anhos, 1000 Pessonas: Ranking de ls Homes i Mulhieres que Moldórun l Milénio. L berbete Johann Gutenberg[lhigaçon einatiba] de la Catholic Ancyclopedie çcribe sue ambençon cumo tenendo un ampato cultural praticamente sin paralelo na Era Crestiana.
  2. «Gutenberg and Mainç» Cunsulte valor |url= (ajuda). Cunsultado an 24 de nobembre de 2006  Parâmetro desconhecido |outhor= ignorado (ajuda)
  3. Lienhard, John H
  4. Wallau, Heinrich. Johann Gutenberg. The Catholic Ancyclopedie. Bol. 7. New York: Robert Appleton Cumpany, 1910. [1][lhigaçon einatiba]
  5. Ounibersidade de l Texas

Ber tamien

eiditar

Ligaçones sternas

eiditar
 
Commons
L Commons ten multimédia relacionada cun: Johannes Gutenberg
 
Wikiquote
L Wikiquote ten ua coleçon de citaçones de ó subre: Johannes Gutenberg.

Modelo:Reboluçones