Génesis (de l griego Γένεσις, "ourige", "nacimiento", "criaçon","percípio") ye l purmeiro lhibro tanto de la Bíblia Heibraica cumo de la Bíblia crestiana, antecede l Lhibro de l Éxodo.[1][2] Faç parte de l Pentateuco i de la Torá, ls cinco purmeiros lhibros bíblicos. Génesis (de l griego Γένεσις, "nacimiento", "ourige") ye l nome dado pula Setuaginta al purmeiro destes lhibros, al passo que sou títalo heibraico Bereshit (בְּרֵאשִׁית, B'reishit, "Ne l percípio") ye tirado de la purmeira palabra de sue sentença enicial. Narra la bison zde la criaçon de l mundo na perspetiba heibraica, genealogies de ls Patriarcas bíblicos, até a la fixaçon deste pobo ne l Eigito atrabeç de la stória de José. La tradiçon judaico-crestiana atribui l'outoria de l testo la Moisés anquanto la crítica lhiterária moderna prefire çcribe-lo cumo cumpilado de testo de dibersas manos.

Cumposiçon eiditar

 
Moisés culas Tábuas de la Lhei,
por Rembrandt, na Gemäldegalerie, Berlin

Ambora l testo nun cuntenha relatos anternos de quien fui l'outor, l'outoria fui tradecionalmente atribuída pula tradiçon judaico-crestiana la Moisés, un profeta i lhegislador heibraico.[3] Esta tradiçon ye baseada un dibersas passaiges de la Bíblia Heibraica que retratan Moisés "screbendo". Deuteronómio 31:9 i Deuteronómio 31:24-26 çcribe cumo Moisés scribe la Torá (lhei) i la coloca al lhado de la Arca de la Aliança. L lhibro de Lhebítico 26:46 diç "Estes son ls statutos, juízos i lheis que Dius dou antre si i ls filhos de Eisrael ne l monte Sinai por antermédio de Moisés." [4] Passaiges similares ancluen Éxodo 17:14, "dixe Dius la Moisés: Scribe esto para memorial nun lhibro, i faze-lo oubir la Josué; porque you hei de stinguir totalmente a mimória de Amaleque d'ambaixo de l cielo.;" Éxodo 24:4 "Moisés screbiu todas las palabras de Dius i, tenendo se lhiebantado de manhana cedo, erigiu un altar al pie de l monte, i duoze colunas segundo las duoze tribos de Eisrael.;"[5] Esta bison ye retratata an dibersos trechos de l Nuobo Testamiento cumo Mateus 19:8, Lhucas 24:27, João 5:45-47, Atos 3:22, Romanos 10:5 i Apocalipse 15:3.

La crítica lhiterária moderna çcribe l Lhibro de l Génesis cumo un cumpilado de material scrito la dibersas manos[6], tenendo assimilado mitos de la Suméria, de la Babilónia i de Ugarit, specialmente ls poemas de la Criaçon, Enuma Eilish i Atrahasis, l'anfluéncia de la Eipopeia de Gilgamesh stá tamien persente ne l relato de l Delúbio.[6] Nun hai cunsenso subre quando l Génesis fui scrito, mas alguns anacronismos apuntan que sue redaçon final acunteciu ne l purmeiro milénio.[7] Las teories mais recentes colocan la redaçon final de l testo an torno de l seclo V AEC, durante l período pós eisílio quando la quemunidade judie se adataba a la bida sob l'ampério persa.[8]

Bárias tentatibas fúrun feitas para reconceliar l resultado de l'análeze moderna cula fé tradecional de que Moisés haberie scrito la Torá. Por eisemplo, Mordechai Breuer acradita que "La Torá debe falar na lhenguaige de l'home." Antoce Breuer postula que la Torá recorre a ua técnica de quemunicaçon multi-bocal: la soma de testos que parece dissonante de fato ouferece un cuntraponto poderoso.[9] Similarmente, erudito judiu Menachen Mendel Kasher acradita que ciertas tradiçones de la Torá Oural que çcriben Moisés citanto l testo de l Génesis antes de l'eibento de l Monte Sinai; baseadas an dibersos bersos bíblicos i afirmaçones rabínicas - sugíren que Moisés tenie ciertos decumientos scritos puls patriarcas quando screbiu l lhibro.[10] Alguns judius i crestianos cunserbadores, que cunsidran la inerráncia bíblica, mesmo quando an cuntradiçon culas eibidéncias científicas i stóricas, manténen la fé na outoria mosaica.[3][11][12][13] Argumentan que l scritor de l lhibro tenerie fameliaridade cula geografie i cultura eigípcia, lhiebando an cunta l fato de que Moisés tenerie sido criado na casa de l Faraó ne l Eigito segundo ls bersos 45:10 i 47:11 de l lhibro de l Génesis.[14] Detratores de la Bíblia, inda assi, sugíren qu'alguien bersado an stória Eigípcia tenerie datado la stória de l delúbio antes de las dinasties eigípcias.[15] Inda assi, mesmo cunserbadores acraditan qu'alguns trechos puodan tener sido acrecentados i modificados por outros scritores ne l período de debison de ls reinos (Gn 36) i (ó) ne l porcesso de cópia de ls manuscritos. Tales modificaçones splicarian ls anacronismos persentes ne l testo, cumo la lhista de ls reis de Eisrael ne l período de la monarquia eisraelita i l fato d'alguas cidades séren chamadas por nomes de l período de la monarquia an beç de l período de ls Patriarcas bíblicos. Tales altaraçones tenerien l'oubjetibo de melhorar la clareza para lheitores cuntemporáneos àquele período.[14]

Crestianos i judius lhiberales an giral rejeitan la teorie de l'outoria mosaica cun base na análeze lhiterária moderna.[3]

Heipótese documental eiditar

La maiorie de ls studiosos bíblicos modernos acraditan que la Torá (ls cinco purmeiros lhibros de l Antigo Testamiento) chegórun a la sue forma persente ne l período pós-eisílio (depuis de 520 a.C.), quando tradiçones mais antigas, ourales i scritas, "detalhes geográficos i demográficos cuntemporáneos, mas, inda mais amportante, las rialidades políticas de la época" fúrun lhiebados an cunsidraçon[16][17]. Ls cinco lhibros son giralmente çcritos na heipótese documental cumo se baseando an quatro "fuontes" (antendidas cumo scuolas lhiterárias i nun andibíduos): la fuonte jabista i la fuonte eiloista (frequentemente antendidas cumo ua única fuonte), la fuonte sacerdotal i la fuonte deuteronomista[18]. Inda hai çcussones subre l'ourige de las fuontes nó-sacerdotales, mas la tese manjoritária ye qu'esta ye posterior eisílio[19];

  • Génesis: cumpuosto percipalmente de material sacerdotal i nó-sacerdotal[20];
  • Éxodo: ua antologie baseada an fuontes de quaije todos ls períodos de la stória de Eisrael[21];
  • Lhebítico: anteiramente sacerdotal i de l período de l'eisílio ó posterior[22];
  • Númaros: ua eidiçon sacerdotal dun ouriginal nó-sacerdotal[23];
  • Deuteronómio: ouriginalmente un cunjunto de lheis relegiosas, fui ampliado ne l'ampeço de l seclo VI para serbir d'antroduçon pa la stória deuteromística (ls lhibros de Josué i Reis) i, mais tarde, fui apartado desta stória, ampliado i eiditado outra beç i aneixado a la Torá[24].

Narratiba eiditar

La stória de la criaçon eiditar

 
La Criaçon de Adon, por Michelangelo, na Capielha Sistina

La stória de la criaçon ancontrada ne ls dous purmeiros capítulos de l lhibro de l Génesis çcribe un ampeço subrenatural pa la Tierra i la bida.

L capítulo 1 çcribe la criaçon de l mundo por Dius (Eilohin) atrabeç de la fala debina culminando cula criaçon de l'houmanidade a la eimaige de Dius i la zeignaçon de l sétimo die cumo Sabbath, un die de çcanso ourdenado por Dius. Ne l segundo capítulo, Dius (Iabé[nota 1]) cria purmeiro l'home, na figura de Adon i, depuis, a mulhier, Eiba, que ye criada a partir dua costielha de Adon. Tremina cun ua afirmaçon referente al casamiento antre l'home i a mulhier.

Las passaiges ténen ua lhonga i cumplexa stória d'anterpretaçon. Até la radadeira metade de l seclo XIX, eilhas éran bistas cumo un cuntino uniforme: 1:2:6 çcribendo las ouriges de l mundo i 2:2:25 mostrando ua pintura mais detalhada de la criaçon de l'houmanidade. Studos modernos ouserbórun l'uso de nomes çtintos para Dius nas narratibas (Eilohin bersus Iabé), defrentes énfases (física bersus moral) i dibergéncia na orde de criaçon (s. plantas antes d'houmanos bersus houmanos antes de plantas) i cuncluíran qu'estes testos possuen ouriges çtintas[25][26], ambora estas cunclusones nun séian cunsensuales na quemunidade académica.[27]

Refréncias

  1. Echegary, J. Gonzáleç (2000). La Bíblia i sou cuntesto. 2 2 eid. San Paulo: Eidiçones Abe Marie. 1133 páiginas. ISBN 978-85-276-0347-8  Parâmetro desconhecido |numero-outores= ignorado (ajuda)
  2. Pearlman, Myer (2006). Atrabeç de la Bíblia. Lhibro por Lhibro 23 eid. San Paulo: Eiditora Bida. 439 páiginas. ISBN 978-85-7367-134-6 
  3. 3,0 3,1 3,2 Martin H. Manser,David Barratt,Pieter J. Lhalleman,Julius Steinberg. .com.br/books?id=nFjqk9RCL3cC&pg=PT130 Critical cumpanion to the Bible: la lhiterary reference Cunsulte valor |url= (ajuda). [S.l.: s.n.] 
  4. «Deuteronomy» 
  5. Sodus[lhigaçon einatiba]
  6. 6,0 6,1 «Génesis - Bíblia Sagrada». capuchinhos.org. Cunsultado an 28 d'outubre de 2010  Cunsulte data an: |cunsultadata= (ajuda)
  7. .com.au/books?id=3surkLBdw3UC&printsec=fruntcober&dq=The+Oxford+Bible+commentary&hl=t-BR&ei=4er3TI_xG4OClAeEztSLAg&sa=X&oi=book_result&t=result&resnun=1&bed=0CCUQ6AEwAA#b=onepage&q&f=false Oxford Bible Commentary Cunsulte valor |url= (ajuda). [S.l.]: Oxford University Press. 2001 
  8. Ska, Jean-Lhouis (2006). .com.au/books?id=7cdy67ZbzdkC&printsec=fruntcober&dq=Antrodution+to+reading+the+Pentateuch+Jean+Lhouis+Ska&source=bl&ots=NmEjPoTnT4&sig=TfQu3f9e_Ctke36o7eX1_MNqL8Y&hl=en&ei=s7WlTN-pK8KycPT3jKcH&sa=X&oi=book_result&t=result&resnun=1&bed=0CBQQ6AEwAA#b=onepage&q&f=false «Antrodution to reading the Pentateuch» Cunsulte valor |url= (ajuda). Eisenbrauns. p. 217 ff 
  9. "Emunah U-Madda Be-Parashanut Ha-Mikra," Deot, Cheker Ha-Mikra Be-Machshabah Ha-Yehudit Ha-Datit Hei-Chadashah, 11 (1959):18–25, 12 (I960): 13–27. Se also .com/2005/07/r-mordechai-breuers-biblical.html Hirhurin[lhigaçon einatiba] fur some articles on this approach
  10. Se Torah Shelemah, Mishpatin Part 3 summarised by Gil Student heire
  11. "The Battle fur the Bible". [S.l.]: Zonderban. 1978. ISBN ISBN 0-310-27681-0 Cunsulte |isbn= (ajuda)  Parâmetro desconhecido |subrenome= ignorado (ajuda); |nome1= sem |sobrenome1= em Authors list (ajuda)
  12. «Biblical Inerrancy: Are We Going Anywhere?». Theology Today Belume 31, Ne l. 4. 1975  Parâmetro desconhecido |subrenome= ignorado (ajuda)
  13. John J. McDermott. .com.br/books?id=Dkr7rBd3hAQC&pg=PA14 Reading the Pentateuch: la storical antrodution Cunsulte valor |url= (ajuda). [S.l.: s.n.] 
  14. 14,0 14,1 La Bíblia de a mulhier. [S.l.: s.n.] ISBN 978-85-311-0913-3 - RA065BM Cunsulte |isbn= (ajuda) 
  15. Gary Grenberg. .com.br/books?id=gBGgyJgiPw8C&pg=PA81 101 Myths of the Bible: How Ancient Scribes Ambented Biblical Story Cunsulte valor |url= (ajuda). [S.l.: s.n.] 
  16. Ennes 2012, p. 5.
  17. Finkelstein, I., Silberman, NA., The Bible Unearthed: Archaeology's New Besion of Ancient Eisrael and the Ourigin of Its Sacred Texts, p.68-69
  18. Cogan, Brettler & Newson 2007, p. 6.
  19. ARCHER, Gleason (1964). La surbey of Old Testament antrodution. [S.l.]: Mody Press 
  20. .com/?id=qRtUqxkB7wkC&pg=PA492&dq=%22earliest+ourigins+of+Genesis%22#b=onepage&q=%22earliest%20origines%20of%20Genesis%22&f=false Eerdmanes Ditionary of the Bible Cunsulte valor |url= (ajuda). [S.l.]: Eerdmanes. 2000. p. 492. ISBN 9789053565032  Parâmetro desconhecido |radadeiro= ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido |eiditor2-first= ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido |eiditor1-first= ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido |eiditor1-lhast= ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido |eiditor2-lhast= ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido |chater= ignorado (ajuda); |nome1= sem |sobrenome1= em Authors list (ajuda)
  21. .com/?id=qRtUqxkB7wkC&pg=PA443&dq=%22an+anthology%22%22fron+nearly+all+periods%22#b=onepage&q=%22an%20anthology%22%22fron%20nearly%20all%20periods%22&f=false Eerdmans Ditionary of the Bible Cunsulte valor |url= (ajuda). [S.l.]: Eerdmanes. 2000. p. 443. ISBN 9789053565032  Parâmetro desconhecido |radadeiro= ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido |eiditor1-first= ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido |chater= ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido |eiditor2-first= ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido |eiditor2-lhast= ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido |eiditor1-lhast= ignorado (ajuda); |nome1= sem |sobrenome1= em Authors list (ajuda)
  22. *.com/books?id=2Bo-11umIZQC&pg=PA101&dq=Eerdmanes+Lhebiticus+Walter+J+Houston#b=onepage&q&f=false Eerdmans Bible Commentary Cunsulte valor |url= (ajuda). [S.l.]: Eerdmanes. 2003. p. 102. ISBN 9780802837110  Parâmetro desconhecido |radadeiro= ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido |eiditor1-lhast= ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido |chater= ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido |eiditor2-first= ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido |eiditor2-lhast= ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido |eiditor1-first= ignorado (ajuda); |nome1= sem |sobrenome1= em Authors list (ajuda)
  23. .com/books?id=Dkr7rBd3hAQC&printsec=fruntcober&dq=Reading+the+Pentateuch:+la+storical+antrodution#b=onepage&q&f=false Reading the Pentateuch: la storical antrodution Cunsulte valor |url= (ajuda). [S.l.]: Pauline Press. 2002. p. 21. ISBN 9780809140824  Parâmetro desconhecido |radadeiro= ignorado (ajuda); |nome1= sem |sobrenome1= em Authors list (ajuda)
  24. .com/?id=T-Bi9eK_bS0C&pg=PA7&dq=Sources+of+the+bible#b=onepage&q=Sources%20of%20the%20bible&f=false The Pentateuch: la social-science commentary Cunsulte valor |url= (ajuda). [S.l.]: Cuntinun Anternational Publishing Group. 2004. p. 93. ISBN 9780567080882  Parâmetro desconhecido |radadeiro= ignorado (ajuda); |nome1= sem |sobrenome1= em Authors list (ajuda)
  25. The New Oxford Annotated Vible with the Apocrypha. Oxford University Press, 1991. ISBN 0195283562. Annotation to Genesis 2:4b.
  26. Metzger, Bruce M. and Cogan, Michael D. (eiditors), The Oxford Cumpanion to the Bible. Oxford University Press, 1993. ISBN 780195046458. pp. 140-141.
  27. GEISLER, Norman, HOWE, Thomas (1992). When Critics Ask. [S.l.]: Grand Rapids: Baker 


Erro de citaçon: Existem etiquetas <ref> para um grupo chamado "nota", mas não foi encontrada nenhuma etiqueta <references group="nota"/> correspondente