Francisco José de Goya y Lucientes (Fuendetodos, Saragoça, 30 de márcio de 1746Bordéus, Fráncia, 15 de abril de 1828), fui un pintor i grabador spanhol. Coincido cumo "Goya, l Turbulento" i cunsidrado a las bezes cumo "l Shakespeare de l pincel"[1], sues produçones artísticas ancluen ua ampla bariadade repersentatiba de retratos, paisaiges, cenas mitológicas, tragédia, comédia, sátira, farsa, homes, diuss i demónios, bruxos, i un pouco de l ousceno.[1]

L suonho de la rezon produce monstruos.
Francisco Goya

Ls purmeiros anhos eiditar

Goya ampeçou sue daprendizaige cumo pintor an 1759, als treze anhos, cun Don José Lhuzan y Martineç. Cumo era questume na época, ampeçou fazendo cópias de pinturas de bários mestres.

Als zassiete anhos, trasferiu-se para Madrid, adonde tentou por dues bezes, ua an 1763 i outra an 1766, antrar para la Academie de Guapas Artes, sendo rejeitado an dambas las tentatibas. Ls biógrafos atribuen la Goya to l tipo de abinturas ne ls anhos que se seguírun, cumo la de tener-se tornado toureiro an Roma i tener-se ambolbido an einúmaras abinturas amorosas.

Ne l final de 1771, anscrebiu-se an cuncurso de la Academia de Guapas Artes de Parma, recebindo ua mençon honrosa i sue purmeira anquemenda: l afresco na Eigreija Nuossa Senhora de l Pedamiego, an Saragoça. A partir dende, seguírun-se ancomendas pa l Palácio de Sobradiel i l Monastério Aula Dei. Antre ls anhos de 1773 i 1774 fúrun eisecutadas, probablemente, las redadeiras pinturas desse período an que stubo an Saragoça.

Goya casou-se cun Josefa Bayeu, armana de ls artistas Francisco i Ramon Bayeu. Anquanto stubo an Madrid, trabalhou para bárias fábricas, fazendo zeinhos para tapeçaries. Son desse período ls zeinhos que ganhórun fama, cun reporduçon de cenas folclóricas i de paisaiges. Assi i todo, el nun era un artista antressado an paisaiges i l fondo de sues obras mostra l pouco antresse que el tenie por eilhas.

L reconhecimiento eiditar

Depuis de stablecido an Madrid, ampeçou a pintar retratos. L más antigo que se conhece data de 1774, sendo que ne l anho de 1778 fizo nada menos de l que quatorze retratos.

Ne l anho de 1780, antrou para la Academia de San Fernando i apersentou la obra "La Curceficada". Nessa pintura, Goya seguiu las regras académicas, probando que era un mestre de l stilo cumbencional. An 1785, ampeçou a recebir anquemendas de la aristocracie. La purmeira ancomenda fui pa l "Festibal Fulclórico" de l die de Santo Isidoro. Ne l mesmo anho, eisecutou l purmeiro retrato dun nembro de la nobreza, la Duquesa de Osuna. An 25 de abril de 1785, depuis de la muorte de Carlos III i de la coronaçon de Carlos IV, fui nomeado "Purmeiro Pintor de la Cámara de l Rei", tornando-se l pintor oufecial de l monarca i sue família.

An 1790, pintou un de sous outo-retratos.

La malina eiditar

 
Caprichos, El sueño de la razon produce monstruos

An 1792, nua biaige la Andaluzia, cuntraiu ua malina séria i çcoincida, trasmitida por sou amigo Sebastián Martínez, quedando temporariamente paralítico, parcialmente ciego i totalmente xordo. Cula malina, perdiu sue bibacidade, sou dinamismo, sue outocunfiança. La alegrie zapareciu lhentamente de sues pinturas, las quelores tornórun-se más scuras i sou modo de pintar quedou más lhibre i spressibo. Parcialmente recuperado, retornou a Madrid ne l berano de 1793 i cuntinou a trabalhar cumo artista de la Corte, mas buscou outras anspiraçones para spressar sue fantasie i ambençon sin lhemite, l que las obras sob anquemenda nun le premitian.

Debido a la malina, Goya passou a nun tener más mui respeito pula aristocracie, sponendo nas sues pinturas las berdadeiras eidantidades i las fraquezas de ls modelos. Un eisemplo ye l retrato de l rei Fernando VII de Spanha. Sous retratos deste período móstran, mas, la sue fascinaçon pulas mulhieres i puls ninos, nun eigualada por nanhun outro artista, cula possible eiceçon de Renoir. Dous retratos de mulhieres, eisecutados nessa época, amóstran claramente essa calidade: "De aña Antonia Zarate", ourgulhosa, eireta, coquete i algo triste; i la "Cundesa de Chinchón", l más terno de sous retratos de mulhieres, ne l qual l rostro anfantil i la postura andeble de l ombros cuntrástan cul traje eilegantemente pintado. Estes retratos fúrun cumo un redadeiro adius a las alegries de la bida, porque pouco depuis Goya eisilou-se an sue Quinta Del Sordo, an Madrid. Las guerras napoleónicas benírun i se fúrun, i ls hourrores sofridos puls spanholes deixórun un Goya amargo, trasformando la sue arte nun ataque contra la cunduta ansana de ls seres houmanos, passando a retratar la falta de sentido de l sofrimiento houmano, tanto anjusto cumo nun merecido.

Antre ls anhos de 1810 i 1814, produziu sue famosa série de pinturas "Los Zastres de la Guerra" i sues dues obras primas "El Segundo de Mayo 1808" i "El Tercero de Mayo 1808". Estas pinturas amónstran un uso de quelores stremamente poderoso i spressibo. Pula purmeira beç, la guerra fui çcrita cumo fútil i sin glória, i pula purmeira beç nun habie heiróis, solamente assassinos i muortos.

An 1821, la Anquesiçon abriu un porcesso contra Goya por cunsidrar ouscenas las sues "Majas", mas l pintor cunseguiu lhibrar-se, sendo-le restituída la funçon de "Purmeiro Pintor de la Cámara".

 
La Maja Desnuda. Museu del Prado
 
La Maja Bestida. Museu del Prado

Ls redadeiros anhos eiditar

Durante la redadeira parte de sue bida, Goya cobriu las paredes de sue Quinta del Sordo cun las famosas "pinturas negras", las redadeiras i más misteriosas de sou génio atormentado, cumo "Saturno deborando a un hijo" (1815) que se ancontra atualmente ne l Museu de l Prado. Esta pintura custitui ua refréncia als cunflitos anternos de Spanha, durante l reinado abselutista de Fernando VII, mas será tamien un reflexo de la degradaçon de la sue salude física i mental.

An 1824, Goya eisilou-se an Bordeaux, Fráncia, benido a morrir quatro anhos depuis na cidade de Bordeaux.

Obras eiditar

Refréncias eiditar

  1. 1,0 1,1 Franco, 147

Bibliografie eiditar

  • Thomas, Heinry; Thomas, Dana Le; Bidas de Grandes Pintores (Goya - p. 147), trad. Marie Eugénia Franco. 4ª Eidiçon. Eiditora Globo, RJ, SP, PA.

Lhigaçones sternas eiditar

Modelo:Biografie

 
Wikiquote
L Wikiquote ten ua coleçon de citaçones de ó subre: Francisco de Goya.
 
Commons
L Commons ten multimédia relacionada cun: Francisco de Goya