L fogon ye un ferramienta culinairo ousado para cozinar, giralmente an panelas ó frigideiras, i por meio de calor.

Antigo fogon la lenha

L fogon primitibo era formado por un pequeinho buraco ne l tierra adonde se acendia l fuogo i se colocában las panelas; la çcubierta de que l fuogo abierto tenie mais fuorça, lebou l'outelizaçon de piedras cumo suporte pa las panelas, ó ls própios troncos a arder.

Mais tarde, l home daprendiu a custruir fogones de barro i mais tarde de metal, que éran mais eficientes que ls anteriores. Inda assi, este tipo simples de fogon inda ye outelizado, percipalmente puls pobres an to l mundo, mas mesmo ls menos pobres inda prefíren este tipo de fogon – muitas bezes chamado fogareiro – para cierto tipo de cozimiento, percipalmente ls grelhade ls quando nun possuen ua churrasqueira.

Fogon moderno, la gáç

Cula Reboluçon Andustrial, ls fogones passórun a tener un aspeto mais parecido culs d'hoije, ó seia, ua spece de moble grande cun un cumpartimiento semi-cerrado pa l fuogo i bárias abierturas ne l topo para outelizar al mesmo tiempo bárias panelas; por bezes, esses fogones tenien até un pequeinho forno i ua caldeira para tener siempre auga caliente.

Ne l seclo XX inda habie destes fogones, ambora la lenha tubisse yá sido sustituída por carbon. Cula çcubierta de la refinaçon de l petrólio, fúrun ambentados fogones la nafta (giralmente ls andustriales, de qu'inda dében eisistir alguns eisemplares an antigos spitales ó prisones) i, mais tarde, la petrólio i depuis la gáç de cozina, estes inda mui outelizados hoije. Antretanto, fúrun tamien ambentados ls pequeinhos fogareiros i candieiros la petrólio i la gáç, qu'inda hoije se úsan, percipalmente puls campistas.

Mais recentemente fúrun zambolbidos ls fogones eilétricos, formados por bárias placas que cunténen resisténcias, colocados subre ua caixa de metal. Hai fogones mistos, que possuen tanto placas eilétricas cumo queimadores la gáç funcionando separadamente, mas eilhes son pouco usuales.

Normalmente l fogon anclui tamien un forno, arriba de l qual son çpuostos ls queimadores ó placas, mas tamien eisiste l fogon de mesa, sin forno.

Lhigaçones sternas eiditar

Ls outros porjetos Wikimedia tamien ténen material subre este tema:
  Eimaiges i média ne l Commons
  Catadorie ne l Commons

Modelo:Predefeniçon:Oubjetos Caseiros