Fiódor Dostoiévski

Fiódor Mikháilobich Dostoiévski[nota 1] (an russo Фёдор Миха́йлович Достое́вский, AFI [ˈfʲodər nʲɪˈxajləbʲɪtɕ dəstɐˈjɛfskʲɪj]; Moscobo, 11 de Nobembre de 1821San Petersburgo, 9 de Febreiro de 1881) – a las bezes screbido cumo Dostoievsky – fui un scritor russo, cunsidrado un de l maiores romancistas de la literatura russa i un de l mais einobadores artistas de todos ls tiempos.[1] Ye tenido cumo l fundador de l eisistencialismo, mais frequentemente por Notas de l Subterráneo, çcrebido por Walter Kaufmann cumo la "melhor perpuosta para eisistencialismo yá screbida."[2]

La obra Dostoevskiana splora la outoçtruiçon, l matar-se i l assassinato, para alhá de analisar stados patológicos que lhieban al suicídio, a la loucura i a matar-se: sous scritos son chamados por esso de "romances de eideias", pula retrataçon filosófica i atemporal dessas situaçones.[3] L modernismo lhiterário i bárias scuolas de la teologie i psicologie fúrun anfluenciadas por sues eideias.[3]

Dostoiévski, als 17 anhos, tubo ua grande crise de eipilepsia passado saber que sou pai habie sido assassinado puls própios quelonos,[4] i deixou l eisército cinco anhos depuis para dedicar-se antegralmente a la atebidade lhiterária. Dostoiévski passou a afastar-se de las armas, mas acabou ambolbendo-se an cunspiraçones rebolucionárias, de las quales passou pula prison i pula cundenaçon de muorte, anque la pena tenga sido quemutada. Alguns outores acradítan que essas deficuldades pessonales ajudórun Fiódor a stabelecer-se cumo un de ls maiores romancistas de l mundo,[5] mas de fato sou reconhecimento definitibo cumo "scritor ounibersal" bieno solamente depuis de l anhos 1860, cula publicaçon de sous grandes romances: L Eidiota i Crime i Castigo, este publicado an 1866, cunsidrado por muitos cumo ua de las obras mais famosas de la lhiteratura mundial.[6]

Sou redadeiro remanse, Ls Armanos Karamázob, fui cunsidrado por Sigmund Freud cumo l melhor remanse yá screbido.[7] Segundo l biógrafo Nicholas Berdiaieb, la obra Dostoevskiana ben atengindo grande popularidade ne l Brasil por causa de "[…][sues] caratelísticas mui próssimas de l brasileiro", i salienta que "[la obra de Fiódor] ye marcada pul anticapitalismo, por ua reaçon al capitalismo salbaige, algo que parece tocar l lheitor brasileiro hoije."[8] La obra de Dostoiévski eiserce ua grande anfluéncia ne l remanse moderno, lhegando a el un stilo caótico, zourdenado i que apersenta ua rialidade alucinada.[8]

Biografie eiditar

Purmeiros anhos eiditar

 
Mariinsky Spital an Moscobo, lhocal de nacimiento de Dostoiévski.

Fiódor fui l segundo de l siete filhos nacidos de l casamiento antre Mikhail Dostoyevski i Marie Fedorobna. Mikhail era un pai outoritário, anton médico ne l Spital de pobres Mariinski, an Moscobo,[9] i la mai era bista puls filhos cumo un paraíso de amor i de proteçon de l ambiente familiar.

Sou pai tornou-se un nobre an 1828.[3] Até 1833, Fiódor fui eiducado an casa, mas cula muorte precoce de la mai por tuberculose an 1837, i la decorriente depresson i alcolismo de l pai, fui cunduzido, cul armano Fiódor Mikhail, a la Scuola Melitar de Angenharie de San Petersburgo, adonde ampeçou a demunstrar antresse pula Literatura.[10]

An 1839, quando tenie zuito anhos, recebiu la ambora de que sou pai habie muorto. Ye aceito hoije, mas sin probas cuncretas, que l doutor Mikhail Dostoiévski, sou pai, fui assassinado puls própios serbos de sue propiadade rural an Darabói, andignados cun ls malos tratos sofridos.[11] Tal fato eiserceu gran anfluéncia subre l feturo de l moço Fiódor, que deseiou ampetuosamente la muorte de sou progenitor i an cuntrapartida se culpou por esso, fato que motibou Freud a screbir l polémico artigo Dostoiévski i l Parricídio.[12][13]

Dostoiévski sofrie de eipilepsie i sou purmeiro ataque acunteciu quando tenie nuobe anhos.[14] Sues speriéncias eipiléticas serbírrn-le de base para la çcriçon de alguns de sous personaiges, cumo l príncepe Myshkin ne l remanse L eidiota, i de Smerdyakob na obra Ls Armanos Karamazob.

Ampeço de la carreira lhiterária eiditar

 
Fiódor Dostoiévski cumo angenheiro.

Na Academie Melitar de Angenharie, an San Petersburgo, Dostoiévski daprendiu matemática, un tema que çprezaba. Tamien studou la obra de Shakespeare, Pascal, Vitor Hugo i I.T.La. Hoffmann. Nesse mesmo anho, screbiu dues peças románticas, Mary Stuart i Boris Godunob, anfluenciado pul poeta romántico alman Friedrich Schiller. Dostoiévski çcrebie-se cumo un "sonhador" an sue mocidade i, an seguida, un admirador de Schiller. An 1843, treminou sous studos de angenharie i adqueriu la patente de tenente melitar, angressando na Direçon-Giral de l Angenheiros, an San Petersburgo.

An 1844, Honoré de Balzac l besitou an San Petersburgo, i Dostoiévski, cumo ua forma de admiraçon, fizo sue purmeira traduçon, Eugenia Grandet,[3] i saldou ua díbeda de 300 rublos cun un agiota. Esta traduçon çpertou sue bocaçon, lhebando-lo pouco tiempo depuis a abandonar l eisército para dedicar-se sclusibamente a la lhiteratura.[15] Trabalhou cumo zamhista técnico ne l Menistério de la Guerra, an San Petersburgo. Fizo traduçones de Balzac i George Sand.

Alugou, an 1844, ua casa an San Petersburgo i dedicou-se a la scrita de cuorpo i alma. Nesse mesmo anho, deixou l eisército i ampeçou a screbir sue purmeira obra, l remanse eipistolar Giente Pobre,[16] trabalho que eirie fornecer-le eisitos de la crítica lhiterária, cuja lheitura de Bielínski, l mais anfluente crítico de la lhiteratura russa, l fizo acraditar ser Dostoiévski "la mais nuoba rebelaçon de l cenário lhiterário de l pais."

An L Diário dun Scritor, recordou que passado cuncluir Giente Pobre dou ua cópia para sou amigo Dmitry Grigorobich, que la antregou al poeta Nikolai Aleksebich Nekrasob. Cula lheitura de l manuscrito an boç alta, ambos quedórun pasmados pula percepçon psicológica de la obra.[3] A las quatro horas de la manhana, fúrun até Dostoiévski para dezir que sou purmeiro remanse era ua obra-prima. Nekrasob mais tarde antregou la obra a Bielínski. "Un nuobo Gogol apareciu!", dixo Nekrasob. "Cuntigo, la primabera de Gogol nace cumo roques!". Bielínski respundiu a Dostoiévski.[3]

Modelo:Quotation

L lhibro fui publicado ne l anho seguinte, fazendo de Dostoiévski ua celebridade lhiterária als binte i quatro anhos de eidade. Al mesmo tiempo, ampeçou a cuntrair alguas díbedas i sofrer mais frequentemente de eipilepsia. Ls sous romances seguintes, dues bezes (1846), Nuites Brancas (1848), que retrata la mentalidade dun sonhador, Niétochka Nezbánoba (1849) i la Ambeija de l Marido i mulhier d'Outro, nun tubírun l eiito sperado, i sofrírun críticas mui negatibas, que fazírun cun que Dostoiévski margulhasse an depresson.[13] Nesta época antrou an cuntato cun alguns grupos de eideias outópicas, chamados niilistas, que percurában la lhibardade houmana.[17][18]

Eisílio na Sibéria eiditar

Dostoiévski fui detenido i preso an 23 de abril de 1849 por partecipar dun grupo anteletual lhiberal chamado Círclo Petrashebski, cula acusaçon de cunspirar contra l Nicolau I de la Rússia.[3] Depuis de las reboluçones de 1848, na Ouropa, Nicolau mostrou-se eisitante a qualquiera ourganizaçon clandestina que poderie poner an risco sue outocracie.[3]

An 23 de abril de 1849, el i ls outros nembros de l Círclo Petrashebski fúrun presos. Dostoiévski passou uito meses na prison até que, an 22 de dezembre, la sentença de muorte por fuzilamento fui anunciada. Dostoiévski tubo de poner-se delantre al peloton de fuzilamento cun ua benda i até mesmo oubir ls sous çparos. Ne l redadeiro sfergante, las armas fúrun abaixadas i un mensageiro trouxe la anformaçon de que czar habie decidido poupar la bida de l scritor.[3] Sue pena fui quemutada para cinco anhos de árduo trabalho an Omsk, na Sibéria.

L príncepe Myshkin, de L Eidiota, oufrece bárias çcriçones subre essa mesma speriéncia. Passado la simulaçon de la eisecuçon, Fiódor passou a apreciar l própio porcesso de la bida cumo un don ancumparable i, al cuntrário de l determinismo i de l pensamiento materialista, l balor de la libardade, antegridade i respunsablidade andebidual.[3]

Durante este tiempo ls ataques eipiléticos oumentórun inda mais. Anhos mais tarde, Dostoiévski çcrebiu sou sofrimento pa sou al armano, dezindo-se un "silenciado nun caixon "[19] i que l lhocal adonde staba "deberie tener sido demolido anhos atrás".

Modelo:Quotation

Fui lhibartado an 1854 i cundanado a quatro anhos de serbício ne l Sétimo Batalhon, na fortaleza de Semipalatinsk, ne l Cazaquiston, para alhá de suldado por tiempo andefinido.[3] Apeixona-se por Marie Dimítriebna Issáiebna, mulhier dun coincido. Cula muorte de l marido i yá ne l próssimo anho, an febreiro de 1857, cásan-se.[20] Na nuite de núpcias Dostoiévski sofriu ua biolenta crise de eipilepsia.[21]

Carreira lhiterária posterior eiditar

 
Dostoiévski an 1863.
 
Dostoiévski passado eisílio.

Depuis de dieç anhos boltou a la Rússia.[3] Na Sibéria chamou la speriéncia dua "regeneraçon" de las sues cumbiçones, i rejeitou la atitude cundescendente de anteletuales, que pretendian ampor sous eideales políticos subre la sociadade, i chegou a acraditar na bondade fundamental de la dignidade i de l pobo quemun. Çcribiu esta mudança ne l rabisco que aparece an L Diário dun Scritor, L Mujique Marei: "Sou filho de la çcrença i de la dúbeda, até al persente i mesmo até a la sepultura. Que terrible sofrimiento me causou, i me causa inda, la sede de acraditar, tanto mais fuorte na mie alma quanto maior ye l númaro de argumientos cuntrários que an mi eisiste! Nada hai de mais guapo, de mais perfundo, de mais purfeito de l que Cristo. Nun solo nun hai nada, mas nin sequiera puode haber."[3]

Studos médicos permitiran diagnosticar que Fiódor sofrie de eipilepsia temporal. Las sues crises sistemáticas, que el atribuíe a "ua speriéncia cun Dius", tubírun papel amportante an sue crise relegiosa i an sue cumberson durante l çterro, quando la Bíblia era sue sola lheitura. Dostoiévski tornou-se un fuorte crítico de l niilismo i de l mobimiento socialista, i dedicou an sou lhibro L Diário dun Scritor para sponer eideias críticas al cunserbadorismo socialista.[22][23] Formou ua amisade cul stadista cunserbador Konstantin Pobedonostseb i abraçou alguns de l percípios de l Pochbennichestbo. Por este tiempo ampeçou a screbir Mimórias de la Casa de ls Muortos, baseado an sues speriéncias cumo presioneiro.[3]

An 1859, passado meses de árduo sfuorço, cunseguiu ser solto debaixo de la cundiçon de morar an qualquier lhugar, fuora an San Petersburgo i Moscobo, i assi, demudou-se para Tber. El cunseguiu publicar L Suonho de l Tio i Adeia Stepánchikobo. Las obras nun tubírun las críticas speradas por Dostoiévski.[15] An dezembre de l mesmo anho, fui finalmente outorizado a retornar a San Petersburgo, adonde fundou cun sou armano Mikhail la rebista Vremya ("Tiempo"), que ne l purmeiro númaro publicou Houmilhados i Oufendidos, tamien anspirada an sou trabalho na Sibéria.[3] Sue obra Mimórias de la Casa de l Muortos fui un gran eisito quando anton publicada an capítulos ne l jornal L Mundo Russo.[24]

 
Purmeira eidiçon de l Vremya.

Antre 1862 i 1863, fizo bárias biaiges pula Ouropa, ancluindo Berlin, Paris, Londres, Genebra, Turin, Florença i Biena. Durante essas biaiges tubo un relacionamento amoroso fugaç cun Paulina Súsloba, ua studante de eideias progressistas. Perdiu mui denheiro a jogar i retornou a la Rússia na fin de outubre de 1863, solico i sin recursos. Durante este tiempo l sou jornal tenie sido proibido, por publicar un artigo subre la Reboluçon Polaca de 1863.[15]

An 1864, cunseguiu eiditar cun sou armano l jornal chamado Eipoja ("Época"), adonde publicou Mimórias de l Susolo. Sou ánimo acabou passado la muorte de sue mulhier, seguida pouco depuis pula de sou armano. Para alhá desso, sou armano Mikhail deixou ua biúda, quatro filhos i ua díbeda de 25 mil rublos, tenendo de sustentá-los.[15] Perfundamente depressibo i biciado an jogos, acumulou einormes díbedas. Para sanar sous porblemas financeiros, scapou pa l strangeiro, adonde perdiu l restante de l denheiro que ganhara an casinos.[21] Eilhi se rencontrou cun Paulina Súsloba i tentou reatar l relacionamiento, mas fui rejeitado.

An 1865 ampeçou a eilaborar Crime i Castigo, ua de sues obras capitales, que apareciu na rebista L Mensageiro Russo, cun grande sucesso. Quando sou eiditor determinou un cúrtio prazo para que treminasse l lhibro, cuntratou Anna Grigóriebna Snítkina, na época cun binte i quatro anhos, a quien dedicou, an solo binte i seis dies, l lhibro L Jogador.[21] L relacionamiento cun Anna finalmente treminou an casamiento an 15 de febreiro de 1867.[21]

 
Túmulo Dostoiévski ne l monastério Alexander Nevsky.

Juntos cuntinórun a biajar pula Ouropa i Genebra, adonde naciu i morriu pouco tiempo depuis sue purmeira filha. An 1868 screbiu L Eidiota i, an 1871, treminou Ls Andemoniados, publicado ne l anho seguinte. A partir de 1873 publicou an jornal Diário dun Scritor, que screbiu solico, cumpilando stórias cúrtias, artigos políticos i críticas lhiterárias, tenendo grande eisito. Esta publicaçon serie anterrompida an 1878, para dar ampeço a la eilaboraçon de l sou redadeiro remanse, Ls Armanos Karamazob, que fui publicado an grande parte ne l jornal russo L Mensageiro.

An 1880 partecipou de la einauguraçon de l monumiento a Aleksandr Pushkin an Moscobo, adonde proferiu un çcurso memorable subre l çtino de la Rússia ne l mundo. An 8 de nobembre desse anho, tremina Ls Armanos Karamazob, an San Petersburgo. Morriu nesta cidade, an 9 de febreiro de 1881, dua heimorragie pulmonar associada cun anfisema i ataque eipilético. Fui anterrado ne l Semitério Tijbin, drento de l monastério Alexander Nevsky an San Petersburgo. Stima-se que l anterro fui assistido por cerca de sessenta mil pessonas.[25] An sue lhápide puode-se lher ls seguintes bersos de San Juan, que tamien serbiu cumo subtítalo de sou redadeiro remanse, Ls Armanos Karamazob:

  Na berdade, na berdade bos digo que, se l grano de trigo, caendo na tierra, nun morrir, queda el solo; mas se morrir, dá mui fruito.  

Obra eiditar

Stilo eiditar

Dostoiévski necessitaba de denheiro i siempre fura apressado an cuncluir sues obras, por esso dixo nun cunseguir rializar sou pleno poder lhiterário.[3] Mais tarde, por saber bien l que las seguintes palabras segneficában, dixo: "La pobreza i la miséria fórman l artista."[27] Ambora la frase pareça abrangente i generalizada, Fiódor questumou zbiar-se de l stilo de escritores que çcrebian l círclo de la família moldados na tradiçon i nas "guapas formas", i angendrou ne l caos familiar ls que houmilhában i ansultában.[3] Eissencialmente un scritor de mitos (i a las bezes cumparado por esso la Heirman Melbille), criou un trabalho cun ua einorme bitalidade i dun poder quaije heipnótico, caratelizado por cenas febris i dramáticas, adonde ls personaiges aperséntan cumportamiento scandaloso, i atmosferas splosibas, ambolbidas an diálogos socráticos apeixonados, la busca de Dius, de l mal i de l sofrimiento de l einocentes.[3]

 
Retrato de Fiódor Dostoiévski (1872), por Bassilij Grigorobič Perob.

Sous remanses acuntécen nun período cúrtio (por bezes solo alguns dies), l que premite al outor fugir dua de las caratelísticas dominantes de la prosa rialista: la degradaçon física que acuntece al lhongo de l tiempo. Sous personaiges ancárnan balores sprituales que son, por definiçon, atemporales. Outros temas recorrientes an sue obra son suicídio, proua ferida, la çtruiçon de l balores familiares, l renacimiento spritual atrabeç de l sofrimiento, la rejeiçon de l Oucidente i de la afirmaçon de la ortodoxie russa i l czarismo.[28] Studiosos cumo Mikhail Bajtín ténen caratelizado l trabalho de Dostoiévski cumo defrente de outros remancistas; el parece nun aspirar por ua bison sola i bai para alhá de la çcriçon cun defrentes ángulos. Dostoiévski angenhou remanses chenos de fuorça dramática an que ls personaiges i ls oupostos puntos de bista son rializados lhibremente, an biolenta dinámica.[29]

L spácio i l tiempo an Dostoiévski ye analisado a las bezes cumo "çcreto, adonde l einesperado nun solo ye possible cumo tamien siempre se rializa".[30] Atrabeç de la minimizaçon de l tiempo de passaige, adonde ls fatos aparecen de forma de repente, l anstante ganha l tiempo i lhougo depuis relaxa, zaparecendo nas cenas.[30] Ciertos outores cumponírun l tiempo i l spácio an Dostoiévski cumo cenas cinematográficas: l uso custante de la palabra russa bdrug (de repente), que aparece 560 bezes na eidiçon russa de Crime i Castigo, ten la perpuosta de lhebar al lheitor la ampresson de tenson, de zeigualdade i de nerbosismo, eilemientos caratelísticos de la strutura de l remanse Dostoevskiano.[30] Para alhá de la palabra bdrug an Crime i Castigo, la lhiteratura de Dostoiévski outeliza muito ls númaros, a las bezes ousando-los cun strema percison: a dous passos...., dues rues a la dreita, cumo tamien ousa númaros eilebados i redondos (100, 1000, 10000). Acradita-se que esses eilemientos son "mitopoéticos": Crime i Castigo ten siete partes (6 partes i l eipílogo), sendo que, na cumposiçon de l remanse, el ye dibedido an 7 capítulos (cada parte), i la "hora fatídica" ye andicada cumo depuis de las 7.[31] Na lhiteratura Dostoevskiana, l porcesso de eiboluçon de la houmanidade dá-se solo pula repetiçon de deficuldades i oucasiones, i tamien pul uso de la mimória i de la lhembrança, por mais anfernal que todo esso puoda parecer al personaige.[31]

Fiódor publicou einúmeras cuontas: L Mujique Marëi, L Suonho dun Home Ridíclo, Bobock i outros, para alhá de nobelas: L Senhor Prokhartchin, La Dócil, L Home Ambaixo de la Cama, Ua Stória Suja, L Pequeinho Heirói, Ua Criatura Gentil, Coraçon Fraco i Nuites Brancas. Criou dues rebistas lhiterárias: Tiempo (Vrémia) i Época, colaborando inda ne ls percipales uorganos de la amprensa russa.

Personaiges eiditar

 
Notas de Dostoiévski pa l quinto capítulo de Ls Armanos Karamazob.

Probablemiente Dostoiévski fui mui anfluenciado por tradiçones folclóricas. Alguas acraditában que las augas de rius, mares i lhagos repersentaba la frunteira antre l mundo de l bibos i l mundo de l muortos. Geograficamente, para alhá de l riu Nieba, na Rússia, coeisisten outros meios aquáticos i por cunta desso la cidade de San Petersburgo tornou-se fantástica i diabólica, l que anfluenciou la cultura popular i la lhiteratura russa, juntamente cun Fiódor.[32] Por cunta de la anfluéncia que arrecadou atrabeç dessa cultura – adonde l Home stá antre la bida i la muorte – las personaiges de la lhiteratura de Fiódor stan custantemente spuostas a ocasiones cumplexas, beirando ls lhemites de la rezon i de la lhógica, i ls lhemites de l que l ser houmano ye capaç de rializar delantre de porblemas ounibersales;[32] assi i todo, an giral, las personaiges de Fiódor puoden ser classeficados an defrentes catadories: crestianos houmildes i modestos (Príncepe Mishkin, Sonia Marmeládoba, Aliosha Karamazob), outoçtrutibos i niilistas (Sbidrigáilob, Smerdiakob, Stabroguin, Maslobóieb), cínicos i lhibertinos (Fiódor Karamazob, Prince Balkorskij), anteletuales rebeldes (Rodion Románobitch Raskólnikob, Iban Karamazob), anquanto regidos por eideias i nun amperaçones sociales ó biológicas.[28]

Crítica eiditar

Segundo l scritor Mário Puontes, las nuobas traduçones an léngua pertuesa de las obras de Dostoiévski, cumo L Eidiota[33] móstran un stilo "menos castiço", argumentando que "[…]toda la obra [oureginal] de Dostoiévski fui screbida an circunstáncias adbersas: lhuto, malinas, díbedas, ancontrolable atraçon pul jogo, censura i bigiláncia policial, dende porque la priessa transparece ne ls sous remanses, adonde ua çcriçon puode ser anterrompida de repente por un nerboso, etc."[34] Segundo Mário Puontes, ls remanses de Dostoiévski aperséntan ancoeréncias, repetiçones i saltos deribados desses porblemas pessonales de l outor.[34] Ambora l crítico abalue las traduçones mais antigas cumo trabalhos feitos arriba de eidiçones francesas que possiblemente trazian erros, i que las nuobas eidiçones brasileiras aperséntan un stilo Dostoevskiano "muito menos castiço que ls anteriores", el diç que, inda assi, "[stan] mui mais próssimo[s] de l oureginal", i finaliza dezindo que "[…]todos esses acidentes i defeitos, que las nuobas traduçones se ampéngan an preserbar, nun chégan para afetar l antresse que çperta ne l lheitor la perfundidade de l mergulho de Dostoiévski na alma houmana."[34]

Lhegado i anfluéncia eiditar

L russo Alexey Rémizob durante eisílio an Paris, an 1927, screbiu: "La Rússia ye Dostoiévski. Rússia nun eisiste sin Dostoiévski. "[25] La maiorie de l críticos cuncorda que Dostoiévski, Dante Alighieri, William Shakespeare, Miguel de Cerbantes, Vitor Hugo i outros poucos scolhidos tubírun ua anfluéncia decisiba subre la lhiteratura de l seclo XX, specialmente ne l eisistencialismo i spressionismo.[35]

La anfluéncia de Dostoiévski ye eimensa, de Heirmann Hesse la Marcel Proust, Willian Faulkner, Albert Camus, Franz Kafka, Yukio Mishima, Roberto Arlt, Ernesto Sábato i Gabriel García Márquez, para citar alguns outores.[25][36] Na berdade, nanhun de l grandes scritores de l seclo XX fúrun alhenos al sou trabalho (cun alguas ralas eiceçones, cumo Vladimir Nabokob, Heinry James ó D.H. Lhawrence). L romancista amaricano Ernest Heimingway tamien citou Dostoiévski nua de sues redadeiras antrebistas cumo ua de las sues percipales anfluéncias.[37]

Nietzsche referiu-se a Dostoiévski cumo "l solo psicólogo cun que tengo algo a daprender: el pertence a las einesperadas felcidades de la mie bida, até mesmo la çcubierta Stendhal." Cierta beç dixo, referindo a Notas de l Susolo: "chorei berdade a partir de l sangre". Nietzsche refire-se custantemente a Dostoiévski an sues notas i rascunhos ne l anternato antre 1886 i 1887, para alhá de screbir dibersos resumos de las obras de Dostoiévski. "Un grande catalisador: Nietzsche i neo-eidealismo russo", dixo Mihajlo Mihajlob.

Cula publicaçon de Crime i Castigo an 1866, Fiódor tornou-se un de l mais proeminentes outores de la Rússia ne l seclo XIX, tenido cumo un de l fundadores de l mobimiento filosófico coincido cumo eisistencialismo. An particular, Mimórias de l Susolo, publicado pula purmeira beç an 1864, ten sido çcrito cumo l trabalho fundador de l eisistencialismo.[28] Para Dostoiévski, la guerra ye la rebolta de l pobo contra la eideia de que la rezon ourienta todo.[38]

Refréncias eiditar

  1. ___ ".com.br/lermales_materias.php?cd_materias=5876 Porblemas de la Poética de Dostoiévski / Mikhail Bakhtin[lhigaçon einatiba]", an .com.br/home.php Amigos de l Lhibro[lhigaçon einatiba]. Acesso: 11 de nobembre, 2008
  2. Eisistentialisn fron Dostoebsky to Sartre Walter Kaufmann ISBN-10: 0452009308 páigina 12
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 .com/eb/article-9108410/Fyodor-Dostoyevsky Ancyclopædie Britannica Online[lhigaçon einatiba]
  4. _______ Biografies: Fiódor Dostoiévski[lhigaçon einatiba], an http://educacao.uol.com.br/. Acesso: 9 de Nobembre, 2008
  5. _____ Fiodor Dostoevski Biografie, an http://www.klickescritores[lhigaçon einatiba] .com.br Acesso: 9 de Nobembre, 2008
  6. Bibliomania
  7. Freud, Sigmund, Writings on Art and Lhiterature
  8. 8,0 8,1 ___ "Fiodor Mikhailobitch Dostoiévski[lhigaçon einatiba]", an Café Dostoiévski[lhigaçon einatiba]. Acesso: 11 de nobembre, 2008
  9. Fedor Dostoïebski, Les Démones (Les Possédés), chronologie, p. 751, ISBN 2070394166
  10. Biografie de Fiódor Dostoyevski an Biografies i Bidas[lhigaçon einatiba]
  11. .com/ppal.htn Biografía de Fiódor Dostoyevski en fedordostoiebsky .com[lhigaçon einatiba]
  12. .com/eBooks/Coradela.Collegiate_Bokshelf_Colletion/Dostoebsky-notesfromtheunderground.pdf Notas zde el susuelo[lhigaçon einatiba] Coradella Collegita Bokshelf eidition, Acerca de l outor.
  13. 13,0 13,1 Rebista de la Ounibersidad UNAM[lhigaçon einatiba] (México)
  14. .com/eipilepsy/famous_writers.html eipilepsy .com[lhigaçon einatiba] Outores famosos cun eipilepsia.
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 Cronologie de Fiódor Dostoyevski[lhigaçon einatiba]
  16. ibid
  17. Dostoyevski frente al nihilismo
  18. Biografie de Dostoyevski an Lhiteraturas.com
  19. Carta de Dostoyevski a su heirmano[lhigaçon einatiba]
  20. lpn-editores.com.br[lhigaçon einatiba]
  21. 21,0 21,1 21,2 21,3 .com.br/artigo.php?artigo=225&iten=3 Biografie Grandes outores[lhigaçon einatiba]
  22. Dostoebsky the Thinker, James P. Scanlan, Ithaca: Cornell University Press, 2002. xiii, 251 pp. ISBN 0-8014-3994-9
  23. .com/homepages/jin_forest/pebear.htn Dostoebsky's Biew of Eibil[lhigaçon einatiba] Reprinted fron In Communion, Abril 1998.
  24. Biografie de Fiódor Dostoyevski an Letrópolis
  25. 25,0 25,1 25,2 .com.ar/2006/02/12/seniales/noticia_268348.shtml Diario La Capital: «Fedor Dostoevski, el scriba del alma»[lhigaçon einatiba]
  26. Eibangelho de Juan12:24, Almeida Corrigida i Rebisada Fiel, 1994
  27. [1][lhigaçon einatiba]. Acesso: 25 de outubre, 2008.
  28. 28,0 28,1 28,2 Anfluencia de Fiódor Dostoyevski en la Lhiteratura[lhigaçon einatiba]
  29. Mijaíl Bajtín, Porblems of Dostoebsky´s Poetics. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1984, 211; ISBN 0816612285
  30. 30,0 30,1 30,2 Bladimir Toporob, p.4
  31. 31,0 31,1 Bladimir Toporob, p.6
  32. 32,0 32,1 Vladimir Toporob, p.5
  33. Fiodor Dostoiévski, L Eidiota (Trad. Paulo Bezerra) Eiditora 34, 672 páiginas.
  34. 34,0 34,1 34,2 Mário Puontes, "Traduçon rebela Dostoiévski menos castiço". Acesso: 10 de Nobembre, 2008
  35. .com/encyclopedia_761555530_3/Eisistencialismo.html Antrada subre el «Eisistencialismo» en MSN Ancarta[lhigaçon einatiba]
  36. Antes de la fin, Ernesto Sábato, Capítulo I; Modelo:ISVN
  37. Rebista Scáner Cultural[lhigaçon einatiba]
  38. Eisistentialisn from Dostoebsky to Sartre Walter Kaufmann ISVN-10: 0452009308 páigina 12
  1. La falta de critérios mais definidos para la transliteraçon de l alfabeto cirílico pa l lhatino na lhéngua mirandes faç cun que eisistan dibersas bariantes de la grafie de l nome puodan ser outelizadas a la par; para alhá de Fiodor Dostoiévski, puode-se ancontrar quemumente la berson anglicizada Fyodor Dostoievsky, i híbridos cumo Dostoiévsky.

Lhigaçones sternas eiditar