Baibén spacial

L baibén spacial| (an anglés: space shuttle) fui un beiclo an parte reutelizable ousado pula NASA cumo beiclo lhançador i nabe para sues missones tripuladas. El tornou-se l sucessor de la nabe Apollo ousada durante l Porjeto Apollo. L baibén bou pula purmeira beç an 1981, i rializou sue radadeira misson an 2011.

Esta páigina ó cacho fui traduzida outomaticamente i percisa de ser rebista por un falante natibo de mirandés. Se sabes bien mirandés ajuda la Biquipédia rebendo este artigo. Apuis de la rebison apaga esta marca. Oubrigado!

Baibén Spacial Atlantis pousando

Stória

Discovery durante ouparaçones de teste an perparaçon pa a misson STS-114, 14 d'abril de 2005

L porjeto de custruçon de beiclos spaciales reutelizables remonta la 1975, quando fúrun feitos ls purmeiros testes dun protótipo acoplado a un abion Boeing 747 adatado a testes de bóo la grande altura. L'oubjetibo fui testar la aerodinámica i la manobrabelidade de l Baibén Spacial.

Neste cenairo, l baibén spacial inda hoije prossegue sendo ua de las máquinas mais cumplexas yá custruídas i por ser un beiclo de trasporte i carga eiquipado cun sistemas percisos de suporte i montaige, cumo l braço canadiano, el colaborou bementemente na custruçon de la I.S.S. - Staçon Spacial Anternacional, cunsidrada l maior lhaboratório de l mundo an sue órbita; lhançou i posicionou bários satélites delicados na órbita na Tierra, para alhá de lhançar, posicionar i rializar manutençones i reparos ne l Hubble - telscópio spacial.

Fúrun custruídas cinco nabes ouperantes deste tipo, chamadas Columbia, Challenger, Discovery, Atlantis i Endeavour, que cumpriran dibersas missones ne l spácio. Destas solo la Discovery, la Atlantis i la Endeavour inda eisisten, yá que las outras dues acabórun çtruídas an acidentes que se tornórun célebres tragédies na stória de la sploraçon spacial. Nun stan mais atibas; la Atlantis fui la radadeira a ouperar, cun sue radadeira misson rializada an júlio de 2011. La Discovery rializou la sue radadeira misson an márcio de 2011 i Endeavour decolou para sue radadeira misson an dous meses depuis.

Inda fúrun custruídas mais dues nabes, ua chamada Enterprise, protótipo sin motores, outelizada solo para testes aerodinámicos, d'aprossimaçon i aterraige, mas sin capacidade d'antrar an órbita, i l'outra chamada Pathfinder, un purfeito simulador ousado para treino de ls astronautas.

La squierda baibén na torre de lhançamiento. La dreita anterior de l tanque sterno.

Inda debemos citar ls dous beiclos reutelizables de la URSS, chamados Buran i Ptichka. Destes solo l Buran chegou a bolar, an 1988, nua misson nun tripulada. Ambas las nabes fúrun çmontadas an nobembre de 1995 passado l'abandono de l porjeto.

Subre las radadeiras missones an 2011, de Discovery i Endeavour

Discovery

La mais antiga nabe spacial amaricana fui aposentada pula NASA an 09/03/2011 (Quarta-Feira), quando pousou a las 16:57H GMT ne l Centro Spacial Kennedy, na Flórida, ne ls Stados Ounidos, depuis de 27 anhos de serbícios prestados. Aqueilha fui la trigéssima quinta (35ª) biaige dun baibén spacial cun çtino a la Staçon Spacial Anternacional (ISS, na sigla an anglés) i a 39ª misson de l Discovery al spácio. Al to, la recordista Discovery passou l'eiquibalente a un anho anteiro an órbita, sendo que nesta radadeira misson de númaro STS-133, fúrun lhiebados seis astronautas i un robo houmanóide a la Staçon Spacial Anternacional, zeignado de Robonauta.

L'eiquipe permaneciu ne l spácio por 13 dies i fúrun lhiebados tamien, nuobos strumientos a la staçon spacial anternacional (ISS)

La spaçonabe Discovery bou pa l spácio mais de l que qualquiera outro baibén spacial de sue era, sendo la que mais fizo nembros de la tripulaçon an órbita. Fui la purmeira nabe spacial que recuperou un satélite an órbita trazendo-lo de buolta a la Tierra. Esta nabe, durante sue bida útele, besitou dues staçones spaciales - la ISS (Staçon Spacial Anternacional - i la Mir (custruida pula Ex-URSS). Eilha lhançou un telescópio, l Hubble, que rebelou cun sou mirar, l mais perfundo spácio i tiempo, jamales alcançado antes. I por dues bezes eilha demunstrou ls Stados Ounidos "buntade de perseberar na sequéncia de debastadoras tragédies, lhiebando outra beç la América an órbita passado ls dous piores acidentes de la stória de l spácio (Challenger 1986 i Columbia an 2003).

Ambora todos ls cinco beiclos que cumpusírun la frota de baibén spaciales de la NASA son ancumparables ​​an cunquistas, la Discovery ye única antre las straordinárias, pus an 38 biaiges al spácio, la Discovery passou 352 dies an órbita, ó quaije un anho anteiro i cuntado todas las sues missones, eilha circundou la Tierra 5.628 bezes, cun ua belocidade an torno de 28.000 quilómetros por hora, yá percorreu quaije 230 milhones de quilómetros. Esta çtáncia eiquibale an quilómetros, a a 288 idas a la Lhuna, ó cerca dua biaige d'ida i metade de la buolta até l sol! Discovery lhebou mais nembros de la tripulaçon - 246 - de l que qualquiera outro beiclo spacial. Estas ancluíran la purmeira mulhier a pilotar ua nabe spacial, la pessona mais bielha a bolar ne l spácio, l purmeiro africano-amaricano a rializar ua caminada spacial, l purmeiro cosmonauta a bolar nua nabe spacial amaricana i l purmeiro nembro de la sesson de l Cungresso Amaricano a a bolar ne l spácio. La Discovery fui outelizada pa l retorno de la NASA a a misson de l bóo passado l'acidente de la Challenger, durante l qual la tripulaçon de la STS-26 lhançou l satélite TDRS-C pa la órbita terrestre.

La Discovery fui la terceira nabe custruída i demorou quatro anhos para ser cuncluída na sue fábrica de montaige an Palmdale, Califórnia (U.S.A.) i an outubre de 1983 eilha fui antregue pa la NASA atrabeç dun bo de boleia nun abion para decolar rumo al spácio ne l Centro Spacial Kennedy ne l die 30 d'agosto de 1984 na misson STS-41D-sou purmeiro bo, que lhançou trés satélites de quemunicaçon i coberteirau un painel spurmental solar. A misson fui comandada pul astronauta Heinry W. Hartsfield.

An sue segunda misson, la Discovery se tornou la purmeira nabe spacial que recuperou un satélite, trazendo-lo de buolta para casa, feito que rializou atrabeç dua série spetacular de caminadas spaciales, culs astronautas outelizando l bóo tripulado nas 'jetpacks', caturando assi dous satélites cun defeito que fúrun recuperados i acundicionados ne l cumpartimiento de carga de l Discovery pa la biaige de retorno pa la Tierra.

An 1985, la nabe Discovery bou quatro bezes nun único anho i ua dessas missones, la STS-51D, lhebou un nembro de la purmeira sesson de l Cungresso antre la sue tripulaçon, l Senador de Utah, Jake Garn.

Passado un lhongo hiato de dous anhos i meio para cunferir melhories de sigurança an to ls sistemas de trasporte depuis de l'acidente de l Challenger an janeiro de 1986, la Discovery 'lhebou la América de buolta a la órbita' na misson STS-26 an setembre de 1988, comandado pul astronauta Rick Hauck, a misson coberteirau la melhorie de la sigurança de la NASA i lhançou un satélite de quemunicaçones, este fui l sétimo bóo de l Discovery.

Ls sobiéticos, antes adbersairos de ls amaricanos na Guerra Frie, agora ancontrórun un território quemun arriba de la Tierra, a a bordo de l Discovery an febreiro de 1994 na misson STS-60 i Sergei Krikalev de la Rússia se tornou l purmeiro cosmonauta a bolar nua nabe spacial de ls EUA. L bóo d'ambestigaçon d'uito dies fui comandada pul astronauta Charles F. Bolden Jr i nesta fase, ls amaricanos ampulsionados pula ancipiente parcerie culs ex-ribales sobiéticos na Discovery, zambolbírun na sequéncia ua streita colaboraçon que resultou na misson STS-63 un anho mais tarde, an 1995, tornou-se l purmeiro baibén spacial a a ancontrar-se cula staçon espacial russa MIR (que mui propiamente senefica PAZ an Pertués), atracando-se neste cumplexo an órbita, a misson rompeu outras barreiras políticas tamien. Comandado pul astronauta James D. Wetherbe, la tripulaçon ancluída la purmeira mulhier a pilotar ua nabe spacial de ls EUA - l'astronauta Eileen Collins.

Outra bejita singular a la Mir chegou na misson STS-91 an Júnio de 1998 i ua acoplaige cula staçon espacial mir, culminou ne l chamado 'Porgrama Shuttle-Mir' i l sfuorço de coperatiba antre ls dous países totalizou nuobe missones a la staçon russa, zde ancuontro pioneiro de l Discovery an 1995.

An outubre de 1998, l Discovery bou ua misson científica que quebrou barreiras outra beç na Tierra i ne l spácio. La tripulaçon anclui l'astronauta mais bielho a bolar pa l spácio - l'astronauta John Glenn, qu'als 77 anhos fizo sue segunda biaige al spácio, an órbita de l Discovery STS-95 de a misson. An 1962, Glenn se tornou l purmeiro amaricano a orbitar la Tierra. Para alhá d'outras funçones cula tripulaçon de la STS-95, Glenn fui un teste para ua série de spurmientos que studórun l'ambelhecimiento.

An outubre de 2000, l Discovery fui lhançado pa a misson númaro 100 de l Porgrama de ls Baibén Spaciales, un bóo pa la nuoba i crecente Staçon Spacial Anternacional (ISS), esta misson de 12 dies anstalou na ISS, un módulo de serbício çtinado para trasporte por acoplaige na puorta de la staçon, la purmeira peça sterior de la strutura de l'estaçon, preparando l terreno pa la chegada de sue tripulaçon residente poucas sumanas depuis.

An febreiro de 2003, l mundo outra beç lhamentou que, outra beç, un baibén spacial, l Columbia i la sue tripulaçon fúrun çtruídos durante la rentrada na atmosfera de la Tierra i la América resolbiu cuntinar l porgrama de baibén spaciales i outra beç melhorar la sigurança de bóo.

La NASA recorreu outra beç al Discovery para retornar al spácio na misson STS-114 a la Staçon Spacial Anternacional. A misson, comandada por Eileen Collins, ancluiu nuobos procedimientos para garantir maior i rial sigurança por meio d'anspeçones fotográficas sternas, a la fin d'aberiguar inda ne l spácio, se ls scudos térmicos de l baibén spacial staran an buonas cundiçones pa la biaige de retorno para casa, antre estes procedimientos stá l purmeiro de l tipo "back flip", cul Discovery se aprossimando de la staçon para permitir que la tripulaçon de l'estaçon spacial fazisse fotos d'eimaiges speciales an alta resoluçon de l scudo térmico de l baibén (aberiguaçon bisual de l scudo).

La radadeira misson de la NASA de 2006, era sperada para ser ua de las missones mais zafiadores i a misson STS-116 de la Discovery, fui ua misson até staçon espacial, çtinada a a rializar ua anstalaçon de mais painel solar, ó seia - mais un 'módulo d'einergie' i ua grande reforma de l sistema d'einergie eilétrica de la staçon, ua beç que cul crecimiento de l'estaçon cula chegada de muitas outras partes (módulos gerales, lhaboratórios, eiquipamientos i spurmientos), la staçon ISS staba demandando mais einergie para suster-se an pleno funcionamiento, fui anton que ls porblemas surgiran quando un de ls painéis solares geradores d'einergie de la staçon, que staba sendo anstalado nesta misson STS-116 para ser outelizado mais tarde an feturas missones, se recusou a a abrir assistido eiletricamente por porblemas técnicos, berificando-se que durante las ouparaçones d'anstalaçones deste painel, la capacidade de retraçon motorizada de l painel fui perdida, por falhas técinas de l macanismo de l motor eilétrico, anton zeignou-se cumo soluçon, dous passeios spaciales, adonde ls astronautas Bob Curbeam, Suni Williams i Christer Fuglesang rializórun l'abiertura de l painel manualmente i cun sucesso, solucionando l porblema de çdobra ó abiertura deste painel solar (matriç solar).

L Discovery participou d'outro marco de l spácio an outubre de 2007, pus a misson STS-120 marcou la purmeira beç an que dous comandantes de l sexo femenino, stubírun juntas ne l spácio, son eilhas la comandante Pan Melroy que bou ne l baibén para atracar cula staçon espacial, que staba sob l comando de l'astronauta Peggy Whitson. A misson anstalou l módulo Harmony ne l cumplexo i amplantou l painel solar qu'habie sido abierto i çdobrado manualmente na misson STS-116. La tripulaçon tubo qu'amprobisar l'anstalaçon de correias que reunidas, stabelizórun l painel abierto, yá que l trabamiento qu'antes se daba pul motor eilétrico, fui danificado.

Na misson STS-124 de maio de 2008, l Discovery boltou a la staçon para antregar la peça central de la spriéncia de la JAXA (Japan Aerospace Exploration Agency Kibo laboratories ), an traduçon simples - la 'agéncia spacial Japonesa', sendo esta misson, la STS-124 la segunda de trés bóos de baibén spaciales, qu'antregou ls eilemientos para cumpletar l lhaboratório japonés a la ISS.

An sou radadeiro bóo, l Discovery fui lhiebar a la staçon un módulo final de ls EUA, l módulo 'Leonardo', ó 'Permanent Multipurpose Módulo' i tamien l purmeiro robó houmanóide de bolar ne l spácio, l Robonauta. Leonardo ye un módulo que será un depósito para fornecer spácio de pesquisa adicional.

I l Robonauta ye ua demunstraçon de la tecnologie para daprender cumo robós houmanóides puoden ajudar las tripulaçones an órbita. Discovery tamien lhebou ua série d'eiquipamientos de reserba para ser armazenado a bordo de l cumplexo i cundizente culs marcos que pontuórun baibén de l Discovery, la sue radadeira bejita a la staçon coincidiu cul anibersairo de 10 anhos dua persença houmana permanente a bordo de la staçon.

La Discovery, baibén espacial mais antigo que stubo an ouparaçon passado la çtruiçon de l Challenger (an 1986) i de l Columbia (an 2003), depuis deste sou radadeiro bo, stá agora 'aposentada' i l porgrama de baibén spaciales de la Nasa será antegralmente ancerrado até l final de 2011, depuis de l yá rializado bo final de la Endeavour (çcrito ambaixo) misson STS-134, i de la Atlantis, que stá prebista para ser outelizada pula radadeira beç an Júlio de 2011.

Endeavour

La surprendente 'nabe de reserba', Endeavour, custruída culas peças remanescentes i de reserba de l porgrama de ls baibén spaciales amaricanos, an sustituiçon de la fatalmente zeintegrada nabe Challenger (1986) - La Endeavour, ouperante zde 1992, tubo sue radadeira misson, zeignada STS-134, lhançada cun éxito an 16/05/2011, segunda-feira lhiebando un eiquipamiento abaluado an US$ 2 bilhones de dólares - l chamado Spetrómetro Magnético Alfa (AMS, na sigla an anglés), que deberá ser outelizado para spriéncias de Física, pus este ouserbatório eirá squadrinhar meticulosa i cientificamente ls centeilhas cósmicos, na busca pul 'anti-ouniberso', un suposto ouniberso formado pula antimatéria i inda segundo las teories astrofísicas an berificaçon, deberie tener sido criada pul Big Bang na mesma proporçon que la matéria física ourdinariamente yá an parte coincida.

Strutura

Baibén Spacial Columbia na torre de lhançamiento

L Baibén Spacial ye custituído por trés partes: l beiclo reutelizable, un tanque sterno i dous foguetes propulsores de cumbustible sólido. L baibén Spacial ye ouperado por motores traseiros i 44 meni-jatos de cuntrole de órbita. La decolaige ye feita na bertical, auxeliada puls foguetes i pousa cumo abion (nua pista cumbencional).

Discovery an órbita.

L beiclo reutelizable ten asas an formato delta ancho. Ye cumpuosto por ua strutura de alumínio, sendo cubierto/rebestido por ua superfice d'eisolamiento reutelizable, an formas de placas cerámicas adensadas, quelor negro, estas placas resisten als 2.500 graus celsius de la rentrada i son peças únicas porjetadas ua a a ua, andebidualmente por cumputador i coladas manualmente cun un adesibo térmico special al cuorpo de l'espaçonabe, an special ne l Nariç i Bordos d'ataque de las asas i lheme. L nariç, parte de las asas i to la parte anferior de la nabe stan cubiertos por pequeinhas peças de cerámica, la fin de rejistir a l'eilebada temperatura gerada atrabeç de l'atrito cula atmosfera quando l beiclo regressa a la Tierra. Estas peças son numeradas, colocadas manualmente, i nun eisisten dues peças eiguales. Ls 49 foguetes de la nabe possuen defrentes funçones. Antre las percipales funçones stan la de çcolaige, cuntrole de rentrada i cuntrole de rota.

L'einergie eilétrica de la nabe ye fornecida por células de cumbustible que porduzen, cumo subproduto de l'ouparaçon, auga potable, que ye aprobeitada pula tripulaçon mas sou scedente ye çcartado ne l spácio, saindo eimediatamente cumo carambelo quando an selombra ó baporizando-se se an cuntato cula luç de l Sol ne l spácio . La parte central de la nabe ten un cumpartimiento de carga, capaç de lhiebar al spácio até quatro satélites. Esta strutura stá adatada a trasportar l lhaboratório Spacelab, assi cumo sou resgate de buolta al planeta. Un braço macánico, chamado Remote Manipulator System, de custruçon Canadiano ye ouperado puls tripulantes na cabine de cuntrole. Esse sistema ye respunsable an poner ls carregamientos an ouparaçon para fura de l baibén .

La parte fruntal de la nabe ten l'alojamiento de la tripulaçon i la cabine de comando. Esta ária de l baibén spacial ye semelhante a las cabines de ls abiones cumbencionales, mas, alguas caratelísticas defrencian ls comandos de bo spacial i bo aéreo. La parte anterior de l cumbés ténen quatro staçones de serbício, cumo l cuntrole de l sistema de manipulaçon a la çtáncia. L cumpartimiento de carga ten sou aire retirado quando ye necessairo als astronautas rializáren algua atebidade fura de la nabe. L'antrada de ls tripulantes na nabe ye atrabeç dua scotilha, lhocalizada na frente de la nabe, ne l'alojamiento de la tripulaçon.

Tanque sterno de cumbustible lhiberado ne l spácio pul Atlantis.

L tanque sterno ten ls mesmos propelentes outelizados puls propulsores percipales. Sue strutura sterna protege trés tanques anternos. Na parte fruntal, un tanque cuntén oxigénio lhíquido sob presson. Outro tanque anterno cuntén la maiorie de ls eiquipamientos eiletrónicos, i un tanque traseiro cumporta heidrogénio lhíquido sob presson. Las paredes de l tanque sterno son formadas por ua lhiga de alumínio, cun 5,23 centímetros de spessura. Ls propelentes son lhiberados pa ls sistemas percipales de propulson de la nabe, atrabeç de la presson de l gáç lhibertado pula própia cumbuston. Tal procedimiento ye feito de forma cuntrolada.

Ls 2 foguetes propulsores percipales, çpuostos lhateralmente al tanque fornecen la maior parte de l'ampulso de lhançamiento. L propulsor ye formado por quatro ounidades tubulares de aço. Na parte fruntal de l foguete hai ua cápsula an forma d'ogiba que cuntén 4 paraquedas, que son acionados an dous stágios para qu'el caia ne l mar sin ser danificado para que puoda ser reutelizado. La parte anferior de l foguete ten un bico dirigible. L propulsor tamien ye formado por uito pequeinhos foguetes, respunsables pula separaçon deste de l beiclo spacial. Cada propulsor cuntén cumbustible sólido, que ye acionado por un pequeinho foguete motor. Las chamas de l foguete passan pul anterior de l propulsor, atingindo l mássimo ampulso an menos de meio segundo.

Ls baibén spaciales son sclusibamente de trajetória orbital, al cuntrairo de las nabes Apollo i de las nabes Ourion, yá que sues lhemitaçones de bo ls ampeden de salir de la órbita terrestre baixa; assi sendo, serie ampossible, por eisemplo, que ls baibén spaciales biajassen até la Lhuna.

Lhançamiento

L lhançamiento feito de la mesma maneira que ls foguetes: nua plataforma moble, cul beiclo na posiçon bertical preso al tanque de cumbustible lhíquido central (heidrogénio i oxigénio lhíquidos ), que por sue beç ye preso als dous foguetes lhaterales. Ne l momiento de l lhançamiento, ls sistemas de propulson de l beiclo eisercen un ampulso d'aprossimadamente 30.800.000 Newton. La maiorie de la "fumaça" lhiberada ne l lhançamiento, ye na berdade oupor d'auga, ua beç que sob la base de l foguete, eisiste un grande belume d'auga, cumo ua piscina que ye respunsable pula absorçon de la calor na plataforma, auga esta que se eibapora debrebe durante l lhançamiento, dando l'ampresson de ser fumaça. Este balor de 30.800.000 newtones eiquibale la soma de l'ampulso de decolaige de 30 abiones de l modelo Jumbo/Boeing 747. Quando l baibén spacial atinge 45km d'altitude, ls 2 foguetes propulsores se sepórun de l tanque percipal central quelor lharanja i retornan por para-quedas até atingir l mar, adonde son recolhidos por nabios de la marina amaricana para reaprobeitamiento, passado total rebison . La trajetória de retorno porgramado de ls 2 foguetes propursores se dá purmeiramente cula abiertura dun para-quedas menor para perda de belocidade i preparo para an seguida i próssimo al mar, rializar l'abiertura de mais 3 para-quedas para cada foguete, pousando berticalmente al mar cun relatiba suabidade para an seguida séren recuperados por nabios que ls rebocan de buolta a la base atrabeç de lhongos cabos (curiosamente ls foquetes nun son içados al cumbés, mas rebocados até l porto ) . Yá l tanque central - eilemiento quelor lharanja de pouco mais de 700 toneladas, al chegar a 110km de la superfice, quando l cumbustible deste se sgota, este tanque sterno, separa-se de la nabe, sendo çcartado - antoce el ye l único eilemiento que nun ye reutelizable an cada misson, pus çtrói-se cumpletamente na ouparaçon de rentrada na atmosfera, sendo necessairo la custruçon dun nuobo tanque para cada lhançamiento de l baibén, yá que la strutura to deste tanque acaba se zeintegrando al rentrar na atmosfera. Un dado notable ye lhebeza deste tanque, anque de las quaije 700 toneladas, este puode ser cunsidrado lhebe pus ten ua spessura de parede menor de l que 2 centímetros! Sendo feito an alumínio, cun soldas robóticas d'altíssema percison, yá que las cargas a la que ye submetido son eimensas, l tanque fui albo de muita pesquisa pula NASA, bisando la reduçon de sou peso, pa las mássimas eficiéncia i eiquenomie ne l lhançamiento.

Peso cumparatibo de l Baibén Spacial : 99 toneladas an média (bariando cunforme modelo, sendo l Endeavour mais lhebe )- peso cunsidrado durante l retorno (sin tanque i sin ls 2 foguetes).

Ls sistemas de manobras orbitales ancarregan-se de poner l baibén spacial an órbita. Ne l spácio, l beiclo stá ato a rializar dibersas missones. L trasporte de satélites i sondas spaciales, la reparaçon ó resgate d'artefatos que stan an órbita i la rializaçones de pesquisas científicas son las percipales funçones de l Space Shuttle- baibén spacial.

Defrenças antre ls baibéns spaciales

Nas fotos, pouca defrença.

De la squierda para dreita: Columbia, Challenger, Discovery, Atlantis i Endeavour.

Statísticas de bo

baibén	Dies de bo	Orbitas	Çtancia -mi-	Çtancia -Km-	Bo	Biaige mais lhonga -dies-	Passageiros	EBAs	Açones na Mir/ISS	Satélites Lhançados
Columbia	300.74	4,808	125,204,911	201,497,772	28	17.66	160	7	0 / 0	8
Challenger	62.41	995	25,803,940	41,527,416	10	8.23	60	6	0 / 0	10
Discovery	255.84	4,027	104,510,673	168,157,672	34	13.89	192	28	1 / 5	26
Atlantis	220.40	3,468	89,908,732	144,694,078	29	12.89	161	21	7 / 6	14
Endeavour	206.60	3,259	85,072,077	136,910,237	21	13.86	130	29	1 / 6	3
Total	1,045.99	16,557	430,500,333	692,787,174	114	*17.66	703	91	9 / 17	61

Çtino final

La NASA anunciou nuobo lhar pa las Nabes passado l término de sues missones, las Space Shuttle Orbiters:

Depuis de 30 anhos de l bóo spacial i mais de 130 missones de ciéncia i tecnologie de punta, la frota de ls baibén spaciales de la NASA bai ser aposentada i stará an eisibiçon an anstituiçones i museus de to l paíç para anspirar la próssima geraçon de sploradores i angenheiros.

L'admenistrador de la NASA Charles Bolden anunciou an 12/04/2011, terça-feira, ls lhocales i las anstalaçones adonde quatro nabes de trasporte seran eisibidas permanentemente a la cuncluson de l Porgrama de ls Baibén Spaciales Amaricanos.

L purmeiro baibén spacial, fui sposto ne l Smithsonian National Air and Space Museum Steven F. Udvar-Hazy Center, an Chantilly, Birgenia, i an seguida seguiu pa l Intrepid Sea, Air & Space Museum, an Nuoba York.

L Centro Udvar-Hazy bai se tornar l nuobo lhar pa l baibén spacial Discovery, que se aposentou depuis de cumpletar sue misson an márcio de 2011.

La Endeavour, assi que retornar de l spácio an sou radadeiro bóo ne l final de l més de maio de 2011, bai pa l California Science Center, an Los Angeles.

La spaçonabe Atlantis, que bou na radadeira misson de l porgrama an 8 de Júlio de 2011, será eisibida ne l Kennedy Space Center Visitor Complex, na Flórida - USA. L museu qu'eisibirá la spaçonabe ye un ambestimiento de 100 milhones de dólares, i ancontra-se an custruçon, cun data de cuncluson prebista pa l berano amaricano de 2013.

"Queremos agradecer a a todos ls lhocales que manifestórun antresse nun desses tesouros nacionales", dixe Charles Bolden. "Esta fui ua decison mui defícel, ua beç que fui tomada junto al público amaricano i cuncluimos por fin, qu'estas oupçones son las qu'oufereciran al maior númaro de bejitantes i cula melhor ouportunidade para cumpartilharmos la stória i las rializaçones de las notables spaçonabes ​​de la NASA pul 'Space Shuttle Porgran'. Estas anstalaçones que scolhemos possuen un lhegado notable de preserbar artefatos spaciales i de proporcionar l'acesso scepcional als EUA i bejitantes anternacionales."

La NASA tamien anunciou que cientos d'artefatos de trasporte fúrun atribuídos la museus i anstituiçones d'ansino.

Bários simuladores fúrun ancaminhados pa l'acerbo de l Adler Planetariun an Chicago, al Evergreen Aviation & Space Museum de McMinnbille, Oregon i pa l Texas La & M's Aerospace Engineering Department.

Un protótipo de la fuselaige cumpleto fui doado pa l Museum of Flight, an Seattle.

L cunjunto de l Nariç i cumpartimiento de la tripulaçon i simulador spacial fui pa l Museu Nacional de la Fuorça Aérea de ls EUA, Wright-Patterson Air Force Base an Ohio.

L'eiquipamiento de simulaçon de ls postos: Piloto i Comandante, chamado de 'Flight deck' fui doado para Johnson Space Center de la NASA an Houston.

Ls motores de manobra orbital fúrun doados pa l sistema Space Rocket Center de ls EUA i de Huntsbille, Alabama, National Air and Space Museun, an Washington i Evergreen Aviation & Space Museum.

L Feturo de l Porgrama Spacial Amaricano

Nuobas aeronabes i sistemas fúrun propostos an sequéncia, cumo l porgrama Custellation, mas fúrun suspensas debido al corte ourçamentário a la NASA, delantre la crise amaricana, ambora la NASA chegou a a zambolber i ansaiar ua cápsula de pouso i salbamiento eimergencial, l zambolbimiento teórioco de nuobos foguetes propursores mais eiquenómicos lhebes i eficientes, dentre outras açones, todas por hora canceladas, pus l cungresso amaricano stá faborendo las açones que busquen la 'terceirizaçon' pula cuntrataçon d'ampresas pribadas para rializar feturos bos que lheben astronautas até la staçon, cumo ls eimergentes de l setor, l'ampresa Space X i la Birgin Galat de l belionairo británico Sir Richard Branson, ampresas pribadas que debiran 'bender passaiges' até la staçon, outros beiclos cun capacidade d'atracaige a la ISS stan çponibles ne l momiento, para ambiar nuobos módulos de serbício ó manutençon, bien cumo suprimientos, cumo l beiclo russo Soyuç (foquete i cápsula), mui cunfiables, ambora menos cunfortables i spaçosos i tamien un beiclo outomático Japonés, que deberá serbir de cargueiro spacial para ambio de suprimientos a la staçon, todos cun cumpatibelidade funcional para aprossimaçon i atracaige a la ISS, anquanto ls U.S.La nun se posicionáren outra beç, zambolbendo beiclos própios an sustituiçon al porgrama de ls baibén spaciales. Studa-d'antre ls dirigentes de la NASA, que la meta agora seia Marte, depuis de las missones a la Lhuna pul porgrama Apollo i a la órbita de la Tierra culs baibén spaciales, la prioridade buolta a a ser Marte, cun missones robóticas de reconhecimiento i la possibelidade de feturas missones tripuladas al planeta burmeilho.

Ber tamien

• Porgrama spacial norte-amaricano
• NASA
• Sploraçon spacial
• Buran
• Lhista de missones cun baibén spacial
• Acidente de l Baibén Spacial Columbia

Lhigaçones sternas

• Space Shuttle Arquibado an 1999-10-08 ne l Wayback Machine. (em inglês)
• www.buran.ru - Site oficial do ônibus espacial russo Buran (em russo e inglês)
• Página com artigo sobre o Buran Arquibado an 2016-03-31 ne l Wayback Machine. (em espanhol)
• Por que os ônibus espaciais vão ser aposentados? (an pertués) no Mundo Estranho.
• http://sites.google.com/site/12horasaerea/estacao-espacial-internacional-issl^{[lhigaçon einatiba]}
• Como funciona um ônibus espacial? (an pertués) no Último Segundo.

Refréncias

Precedido por Porjeto Apollo

{{{título}}}

Sucedido por {{{depois}}}