L Sado (antigamente chamado Sádon ó Sadão an pertués) ye un riu pertués, que nace a 230m d'altitude, na Serra de la Bigie i percorre 180 quilómetros até zaguar ne l'ouceano Ouceano Atlántico acerca de Setúbal.

Sado
{{{legenda}}}
{{{legenda}}}

Foç de l Riu Sado
Cumprimiento 180 km
Nacente Serra de la Bigie
Altitude de la nacente 230 m
Foç Ouceano Atlántico
(Setúbal)
Ária de la bacie 7.640 km2
Paíç/Países Pertual


Trajeto de l riu Sado.

Ne l sou percurso passa por Albalade i por Alcácer de l Sal, sendo l sou stuairo a apartar Setúbal, na borda norte, de Tróia la sul. Ye de ls poucos rius de la Ouropa que corre de Sul para Norte, tal cumo l Riu Mira (Odemira, Alanteijo), que ye de menor dimenson.

Ne l stuairo de l Sado habita ua populaçon de golfinos (roaç-corbineiro), que ten resistido a l'ambason de l sou habitat pul home (tráfego marítimo pa ls staleiros de la Mitrena, pa l porto de Setúbal i decorriente de la pesca i de la doca de recreio, para alhá de l ferry-boat de lhigaçon antre bordas).

L riu Sado nun ten un grande caudal debido a bários fatores, çtacando-se dous: l clima mais árido de l Alanteijo, adonde se ancontra la sue nacente; i l znible, pequeinho, antre l'altitude de la nacente i l'altitude de la foç.

La bacie heidrográfica de l riu Sado ten ua ária de 7640 Km². L stuairo acupa ua ária d'aprossimadamente 160km², cun ua perfundidade média de 8m sendo la mássima de 50m.[1] O escoamento é forçado principalmente pela maré. O caudal médio anual do rio é de 40m³/s com uma forte variabilidade sazonal — indo de valores diários inferiores a 1m³/s no Verão até superiores a 150m³/s no Inverno.[2]

Riu Sado an Alcácer de l Sal, bisto de la borda dreita.

Eitimologie eiditar

Segundo José Pedro Machado (Dicionário Onomástico i Etimológico de la Lhéngua Pertuesa) l'ourige de l nome de l riu Sado ye ouscura, talbeç pré-romana. Afirma qu'até al seclo XVIII l riu chamaba-se Sádon, forma que permanece nalguns chamadeiros atuales cumo San Romon de l Sádon (Alcacer de l Sal), Santa Margarida de l Sádon (Ferreira de l Alanteijo) i San Mamede de l Sádon (Grándola). La passaige de Sádon la Sado ye semelhante a la de Frangon a frango i de Fáron la Faro.

Refréncias eiditar

Refréncias

  1. Descrição - Sado Arquibado an 2009-04-10 ne l Wayback Machine.. Página do INAG.
  2. G. Cabeçadas, M. J. Brogueira. M.J. "The behaviour of phosphourous in the Sado estuary, Portugal" Environmental Pollution, ICEP.2, 1993, pp.345-352.

Lhigaçones sternas eiditar


Pertual | Grandes rius pertueses  
Bouga | Cábado | Douro | Guadiana | Minho | Mundego | Sado | Teijo | Tua | Zézere